Sondaże exit poll i late poll - czym są? Kiedy pojawią się te wyniki i czym się różnią od oficjalnych wyników?

W dniu wyborów polskie media mogą podawać jedynie frekwencję, a pierwsze sondażowe wyniki, czyli exit poll, są publikowane po zakończeniu ciszy wyborczej, zazwyczaj o 21:00. Exit poll to badanie przeprowadzane przez ankieterów, którzy pytają wychodzących z lokali wyborczych o ich głosy.

Sondaż exit poll to badanie przeprowadzane w dniu wyborów, tuż po wyjściu wyborców z lokali. Losowo wybrani wyborcy są proszeni o anonimowe wypełnienie ankiety, w której wskazują, na kogo oddali głos. Wyniki te dają szybki wgląd w preferencje wyborców, ale opierają się na deklaracjach, a nie rzeczywistych wynikach.

Paweł Predko z pracowni Ipsos wyjaśnia, że margines błędu w sondażach exit poll wynosi do 2 pkt proc. Wynika to z faktu, że nie wszyscy wyborcy odpowiadają zgodnie z prawdą, a około 10 proc. odmawia udziału w badaniu. Odpowiedzi te są szacowane na podstawie modeli matematycznych.

Late poll to inny rodzaj sondażu, który bazuje na faktycznie oddanych głosach z komisji wyborczych. Wyniki late poll są bardziej zbliżone do rzeczywistych, ale wymagają więcej czasu na ich zebranie. Pierwsze wyniki late poll pojawiają się w nocy z niedzieli na poniedziałek, a kolejne nad ranem w poniedziałek.

Exit poll różni się od late poll, które bazuje na cząstkowych danych z komisji wyborczych. Late poll jest publikowane późnym wieczorem lub w nocy i jest bliższe ostatecznym wynikom ogłaszanym przez Państwową Komisję Wyborczą.

Wyniki late poll są bardziej precyzyjne, ponieważ uwzględniają dane z komisji, które już rozpoczęły liczenie głosów. Mimo to, różnice między sondażami a oficjalnymi wynikami mogą się zdarzyć, jak miało to miejsce w wyborach prezydenckich w 2020 roku.

Oficjalne wyniki wyborów są publikowane przez PKW w ciągu 24-48 godzin po zakończeniu głosowania. W 2025 roku można się ich spodziewać 19-20 maja. Wtedy dowiemy się, czy któryś z kandydatów wygrał w pierwszej turze, czy konieczna będzie druga tura.

Źródła: RadioZet, Wprost, Polskie Radio 24