Ryszard Kapuściński doktorem honoris causa UJ

Kapuścińskiego nagrodzono za to, że jako jeden z najwybitniejszych reporterów sprawił, iż uprawiany przez niego gatunek wszedł do literatury, a on sam stał się nie tylko reporterem opisującym świat, lecz także symbolicznym świadkiem epoki wzrostu i upadku totalitaryzmów, obserwatorem licznych wojen i konfliktów, obrońcą i rzecznikiem ludzi biednych, głodnych i niepotrzebnych.

Prof. Jerzy Jarzębski, znawca literatury XX wieku, powiedział podczas uroczystości, że "literatura potrzebna jest Ryszardowi Kapuścińskiemu do celów niebanalnych. Stanowi nie tyle estetyczny wystrój tekstów, ile ważne narzędzie poznania".

Dodał, że Kapuściński jako historyk z wykształcenia doskonale zdaje sobie sprawę z powtarzalności pewnych zjawisk w dziejach politycznych ludzkości. Dlatego nigdy nie rezygnuje z porównań i wymierza sprawiedliwość światu w imieniu "nędzarzy, odrzuconych, nie biorących udziału w wyścigu po władzę i przywileje, jest zawsze ich rzecznikiem na światowym forum".

Ryszard Kapuściński jest nie tylko wielkim świadkiem epoki i mistrzem literackiej formy, ale też pisarzem, który bardzo głęboko zrozumiał sens zajmowania się historią i literaturą - podkreślił Jerzy Jarzębski.

Kapuściński wygłosił na UJ wykład inauguracyjny "Spotkanie z Innym - wyzwanie XXI wieku". Powiedział, że podczas podróży po świecie, bardziej niż granice i fronty, trudy i zagrożenia, niepokoiła go niepewność o przebieg spotkania z innymi ludźmi, z którymi zetknie się gdzieś w drodze.

Wszyscy mieszkańcy naszej planety jesteśmy Inni wobec Innych - ja wobec nich i oni wobec mnie - podkreślił Kapuściński. Dziś nasza planeta, zamieszkana wiekami przez wąskie grono wolnych i szerokie rzesze zniewolonych, zapełnia się coraz większą liczbą narodów i społeczności o rosnącym poczuciu własnej odrębnej wartości i znaczenia. Proces ten przebiega często wśród ogromnych trudności, konfliktów, dramatów i strat (...). Doświadczenie przebywania latami wśród dalekich Innych uczy mnie, że tylko życzliwość do drugiej istoty jest tą postawą, która może poruszyć w niej strunę człowieczeństwa - dodał.

Doktorat honoris causa UJ jest już piątą taką godności przyznaną Kapuscińskiemu. Wcześniej uhonorowały go w ten sposób uniwersytety: Śląski, Wrocławski, Gdański oraz uniwersytet w Sofii.

Ryszard Kapuściński urodził się w 1932 r. w Pińsku na Polesiu (dziś Białoruś). Jako dziennikarz zadebiutował w wieku 17 lat w tygodniku "Dziś i jutro", potem pisywał w "Sztandarze Młodych". W roku 1951 rozpoczął studia na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, przeniósł się jednak na historię.

Od lat 50. ubiegłego stulecia podróżuje jako reportażysta po całym świecie (zaczynał jako reporter Polskiej Agencji Prasowej). Był świadkiem 27 rewolucji, wydał 19 reporterskich książek, zyskał międzynarodową sławę i uznanie. Napisał m.in. "Busz po polsku", "Chrystusa z karabinem na ramieniu", "Wojnę futbolową", "Cesarza", "Szchinszacha" , "Imperium", "Heban" i "Lapidarium" z refleksjami z podróży i lektur.

W piątek do księgarń trafiła najnowsza książka Ryszarda Kapuścińskiego - "Podróże z Herodotem".