Przygotowania do rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau

Hitlerowskie obozy Auschwitz, Birkenau i Monowice wyzwolili 27 stycznia 1945 roku żołnierze 100. Lwowskiej Dywizji Piechoty 60. Armii I Frontu Ukraińskiego. W walkach o wyzwolenie obozu oraz miasta Oświęcimia zginęło 231 żołnierzy radzieckich.

Oświęcim jest miejscem leżącym na terytorium Polski, ale należącym do całego świata, do państw, które poniosły tam ofiary - powiedział na konferencji prasowej podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Andrzej Majkowski. Dodał, że dlatego władze RP skierowały do przywódców państw otwarte zaproszenie, aby wspólnie oddać cześć pamięci ofiar.

Zaproszenia pisemne otrzymali tylko prezydent Rosji Władimir Putin jako "spadkobierca narodu, który wyzwalał Oświęcim" i prezydent Izraela Mosze Kacaw "jako przedstawiciel narodu, który poniósł największe straty".

Oprócz nich swoje przybycie potwierdzili m.in. prezydent Austrii Heinz Fischer, Czech Vaclav Klaus, Francji Jacques Chirac i Niemiec Horst Koehler. Unię Europejską reprezentować będą przewodniczący Komisji Europejskiej Manuel Barroso oraz przewodniczący Parlamentu Europejskiego Josep Borrel, a Watykan kardynał Jean-Marie Lustiger.

Naszym zamierzeniem jest, by te obchody nie miały wyłącznie charakteru żałobnego, chcemy je wykorzystać także do spojrzenia w przyszłość, a także chcemy się odnieść do problemów współczesnych jak rasizm, terroryzm, nietolerancja, antysemityzm - powiedział Majkowski.

Przewoźnik dodał, że jest to bardzo szczególna rocznica, bo jak podkreślają sami więźniowie, jest ona ostatnią okrągłą, w której tak licznie będą oni mogli wziąć udział.

Główne uroczystości z udziałem prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego rozpoczną się 27 stycznia o godz. 14.30 przed Pomnikiem Pamięci Narodów, który znajduje się na terenie byłego obozu w Birkenau. Sygnałem do ich rozpoczęcia będzie dźwięk wjeżdżającego na rampę pociągu.

W programie przewidziano m.in. wystąpienia byłych więźniów obozu: prof. Władysława Bartoszewskiego i Simone Weil, w imieniu Romów głos zabierze Romani Rose. Znicze zapali delegacja byłych więźniów z różnych krajów, grupa byłych żołnierzy Armii Czerwonej, którzy 27 stycznia 1945 r. weszli do obozu oraz prezydenci i szefowie oficjalnych delegacji.

Ważnym punktem uroczystości będą też modły ekumeniczne, zakończone odśpiewaniem modlitwy kadisz przez kantora Josepha Malowanego - powiedział Przewoźnik.

Oficjalnym uroczystościom państwowym towarzyszyć będzie zorganizowane przez polskie Ministerstwo Kultury i Europejski Kongres Żydów forum edukacyjne na temat holocaustu, w którym udział weźmie m.in. młodzież z różnych stron świata.

Ponadto byli więźniowie podpiszą Kartę Międzynarodowego Centrum Nauczania o Auschwitz i holocauście, które ma powstać na terenie muzeum w Oświęcimiu.

Brytyjski książę Edward odsłoni tablicę upamiętniającą jeńców z jego kraju, którzy przebywali w filii obozu w Monowicach, zaś prezydent Francji Jacques Chirac otworzy wystawę prezentującą losy francuskich jeńców obozu.

W obozie Auschwitz-Birkenau hitlerowcy więzili ponad 1,3 miliona osób. Życie straciło tam ponad 1,1 miliona ludzi, głównie polskich i europejskich Żydów, Polaków, Romów i jeńców sowieckich.