Przełomowe badania. Nowy lek na odchudzanie?

Cząsteczka lac-phe, która ma zdolność do hamowania uczucia głodu poprzez oddziaływanie na mózg, została odkryta przez naukowców z Stanford Medicine w 2022 roku. Powstaje ona w wyniku połączenia mleczanu - produktu ubocznego powstającego w mięśniach podczas zmęczenia - z aminokwasem znanym jako fenyloalanina. Lac-phe jest wytwarzana w organizmie po intensywnym wysiłku fizycznym, co skutkuje zmniejszeniem uczucia głodu u ludzi, myszy, a nawet koni wyścigowych bezpośrednio po intensywnym treningu.

Naukowcy ze Stanford i Harvard Medical School przeprowadzili nowe badania na myszach i ludziach, które wykazały, że cząsteczka lac-phe jest odpowiedzialna za umiarkowaną utratę wagi, która następuje po zażyciu metforminy - leku przeciwcukrzycowego, który jest często stosowany w praktyce medycznej.

To odkrycie jeszcze bardziej podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywa lac-phe w kontekście metabolizmu, aktywności fizycznej i apetytu. Wyniki tych badań mogą otworzyć drogę do stworzenia nowej klasy leków odchudzających. Przełomowe badanie zostało opublikowane w renomowanym czasopiśmie "Nature Metabolism".

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- Do tej pory nie było jasne, w jaki sposób metformina przepisana w celu kontrolowania poziomu cukru we krwi wpływa również na utratę wagi. Teraz wiemy, że działa w ten sam sposób, co energiczne ćwiczenia, aby zmniejszyć głód. Zrozumienie, w jaki sposób te ścieżki są kontrolowane, może prowadzić do realnych strategii obniżania masy ciała i poprawy zdrowia milionów ludzi - powiedział dr Jonathan Long, który kierował tymi badaniami.

W ciągu pierwszego roku od rozpoczęcia leczenia metforminą, wielu pacjentów cierpiących na cukrzycę doświadcza utraty około 2-3% masy ciała. Jest to niewielka ilość, zwłaszcza w porównaniu do 15% i więcej u osób, które przyjmują leki semaglutydowe, takie jak Ozempic i Wegovy. Jednakże, odkrycia, które doprowadziły do stworzenia tych leków, również opierały się na obserwacjach stosunkowo niewielkiej, ale powtarzalnej utraty masy ciała u osób przyjmujących leki pierwszej generacji.

Dr Long zauważył, że "istnieje ścisły związek pomiędzy produkcją lac-phe a wytwarzaniem mleczanu. Kiedy zrozumieliśmy tę zależność, zaczęliśmy myśleć o innych aspektach metabolizmu mleczanu".

Metformina była oczywistym kandydatem do dalszych badań, ponieważ stymuluje rozkład glukozy (co skutkuje zmniejszeniem poziomu cukru we krwi) i może powodować wytwarzanie mleczanu. Eksperymenty wykazały, że otyłe myszy laboratoryjne, które otrzymały metforminę, miały podwyższony poziom lac-phe we krwi. W ciągu dziewięciodniowego eksperymentu jadły mniej niż grupa kontrolna i straciły na wadze średnio 2 gramy.

Long i jego zespół badawczy przeanalizowali również przechowywane próbki osocza krwi od osób cierpiących na cukrzycę typu 2 przed i 12 tygodni po rozpoczęciu przyjmowania metforminy w celu kontrolowania poziomu cukru we krwi. Zaobserwowali znaczny wzrost poziomu lac-phe po metforminie w porównaniu z poziomem przed leczeniem.

Wreszcie, u 79 uczestników dużego, wieloetnicznego badania dotyczącego miażdżycy, którzy jednocześnie przyjmowali metforminę, stwierdzono znacznie wyższy poziom lac-phe krążącego we krwi w porównaniu z osobami, które nie przyjmowały tego leku.

- Fajnie było potwierdzić nasze przeczucia eksperymentalnie - wskazał Long. - Wielkość wpływu metforminy na produkcję lac-phe u myszy była taka sama lub większa niż to, co obserwowaliśmy wcześniej podczas ćwiczeń. Jeśli podasz myszom metforminę w ilościach porównywalnych do tych, które przepisujemy ludziom, poziom lac-phe osiągnie najwyższy poziom i pozostanie wysoki przez wiele godzin.

Dalsze badania wykazały, że lac-phe jest wytwarzany u zwierząt przez komórki nabłonka jelit; blokowanie zdolności myszy do wytwarzania lac-phe usunęło obserwowane wcześniej tłumienie apetytu i utratę wagi.

Wreszcie, analiza statystyczna osób biorących udział w badaniu dotyczącym miażdżycy, które straciły na wadze w ciągu kilkuletniego badania i okresu obserwacji, wykazała znaczący związek pomiędzy stosowaniem metforminy, wytwarzaniem lac-phe i utratą masy ciała.

- Fakt, że metformina i ćwiczenia wpływają na masę ciała w ten sam sposób, jest zarówno dziwny, jak i interesujący - powiedział Long. - A zaangażowanie komórek nabłonka jelitowego sugeruje warstwę komunikacji jelitowo-mózgową, która zasługuje na dalsze badania.

Jak podkreślił badacz, podczas gdy leki semaglutydowe wstrzykiwane są do krwioobiegu, metformina jest lekiem doustnym przepisywanym już milionom ludzi. Być może uda się stworzyć skuteczne doustne środki nowej generacji normalizujące poziom cholesterolu, ciśnienie krwi czy ułatwiające odchudzanie.

Źródło: PAP