Prof. Jerzy Duszyński nowym prezesem Polskiej Akademii Nauk

Prof. Duszyński otrzymał w tajnych wyborach 111 głosów, a jego kontrkandydatka, prof. Mirosława Marody z Wydziału Filozofii i Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego - 68 głosów. W sumie oddano 188 głosów, w tym jeden nieważny.

- Myślę, że przede mną bardzo trudny okres, ale jestem absolutnym optymistą. Uważam, że PAN jest bardzo potrzebna w systemie nauki w Polsce. Ale żeby była potrzebna, musi troszkę się zmienić. Musimy znacznie mocniej wejść w programy europejskie, w promowanie doskonałości naukowej, w wyrażanie opinii, które nurtują społeczeństwo. To wszystko będziemy robić dobitnie - powiedział dziennikarzom tuż po ogłoszeniu wyników głosowania nowo wybrany szef PAN.

Spytany o to, jak zmieni się Akademia w ciągu czterech lat jego kadencji, odparł: - Będzie to poważana, potrzebna, rozpoznawana instytucja naukowa, która będzie doceniona nie tyko przez całe środowisko naukowe, ale nawet przez społeczeństwo.

Nowego prezesa PAN wybrano dopiero w drugim czwartkowym głosowaniu. W pierwszym głosowaniu żaden z kandydatów nie uzyskał bezwzględnej większości ważnie oddanych głosów. W związku z tym zarządzono tego samego dnia kolejne głosowanie. Tym razem wygrał prof. Duszyński.

Decyzję o wyborze prezesa podjęli członkowie Zgromadzenia Ogólnego PAN. W skład ZO PAN wchodzi grupa maksymalnie 350 członków krajowych PAN. Członkowie ci są wybierani przez Zgromadzenie Ogólne spośród wybitnych uczonych o nieposzlakowanej opinii.

Zgodnie z ustawą o PAN z 2010 r., prof. Duszyński formalnie zostanie nowym prezesem Akademii dopiero w momencie powołania go na to stanowisko przez prezes Rady Ministrów. Powołanie następuje jednak zawsze na podstawie wyboru Zgromadzenia Ogólnego PAN.

Prof. Jerzy Duszyński (ur. w 1949 r.) jest biochemikiem, pracuje w Instytucie Biologii Doświadczalnej im. M. Nenckiego PAN w Warszawie, gdzie pełni obowiązki dziekana Wydziału II Nauk Biologicznych i Rolniczych PAN. W latach 2008-2009 był podsekretarzem stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego w gabinecie Donalda Tuska.

Nowy prezes PAN jest specjalistą w dziedzinie metabolizmu energetycznego i molekularnych podstaw chorób mitochondrialnych i neurodegeneracyjnych.

Prof. Duszyński w swoim programie wyborczym - rozesłanym przed czwartkowymi wyborami do członków PAN - zwracał uwagę, na potrzebę odbudowania prestiżu Akademii i "poczucia, że jest to organizacja potrzebna w strukturze nauki w Polsce, aktywna w sprawach nurtujących społeczeństwo, dobrze zarządzana, opiniotwórcza".

Duszyński sporo miejsca w swoim programie poświęcił m.in. temu, jak istotne musi być pozyskiwanie przez PAN coraz większych środków unijnych - m.in. w ramach programu Horyzont 2020. Wśród bolączek polskiej nauki wymieniał zaś małą mobilność kadry naukowej. Jego zdaniem z braku mobilności kadry wynikają tak szkodliwe zjawiska jak: słaba efektywność w konkursach europejskich czy ograniczony rozwój kadry wielu krajowych instytucji naukowych. Według niego powinny powstać programy wspólnej wymiany pracowników między uczelniami i instytutami PAN.

Nowego prezesa ZO PAN próbowało wybrać już jesienią ub.r. Wtedy na stanowisko to kandydował prof. Jerzy Duszyński oraz obecny prezes Akademii, prof. Michał Kleiber. Żadnemu z kandydatów nie udało się jednak zdobyć niezbędnej w wyborach bezwzględnej większości ważnych głosów, dlatego zarządzono ponowne wybory. Tym razem prof. Kleiber nie wyraził zgody na zgłoszenie swojej kandydatury.

Kadencja prof. Kleibera upłynęła już w styczniu br., ale zgodnie z ustawą o PAN, jeśli nie uda się wybrać nowego prezesa w terminie, dotychczasowy prezes może pełnić funkcję do czasu nowych wyborów, maksymalnie przez sześć dodatkowych miesięcy. Prof. Michał Kleiber. pełnił funkcję prezesa PAN przez dwie czteroletnie kadencje, od 2007 r.