Procesory - wybierz coś dla siebie

Z nadejściem nowego roku wielu właścicieli firm i prywatnych użytkowników zastanawia się nad swoimi potrzebami sprzętowymi. Czy w 2007 warto kupić nowy komputer, czy może wystarczy wymiana kilku komponentów na nowsze? Analitycy i eksperci z branży komputerowej są ze sobą zgodni - w 2006 r. Intel wzmocnił swoją pozycję na rynku kosztem głównego konkurenta, czyli AMD. Latem Intel zadebiutował na rynku procesor Core 2 - i zebrał za niego świetne recenzje zarówno od zwykłych użytkowników, jak i redaktorów pism komputerowych. Procesory Core 2 Duo oraz Core 2 Extreme od konkurencji różnią się lepszą wydajnością, oszczędnością energii oraz zakresem temperatury pracy.

Czy to wszystko oznacza, że nie warto nawet zastanowić się nad produktami AMD? O nie! Wszystko zależy od twoich potrzeb; ponieważ może się okazać, że to kupno procesora AMD jest najlepszym rozwiązaniem.

Skorzystaj więc z naszej pomocy. Aby pomóc ci w ustaleniu, jakiego procesora potrzebujesz, przygotowaliśmy listę większości dostępnych na rynku procesorów Intela i AMD. Poszeregowaliśmy je w czterech kategoriach: te najbardziej wydajne, z wyższej półki cenowej, średniej klasy oraz najtańsze. W każdej z tych grup można znaleźć wiele procesorów różniących się cenami, co pozwoli na znalezienie tego jedynego - oferującego największe możliwości w rozsądnej cenie.

W dodanych do tekstu tabelach zamieściliśmy zestawienia wybranych modeli procesorów Intela i AMD z uwzględnieniem specyfikacji technicznych. Podaliśmy też uśrednione ceny poszczególnych modeli w PLN ( cena w dolarach oznacza, że dany model nie jest jeszcze dostępny na polskim rynku ).

Z najnowszymi i najmocniejszymi procesorami jest trochę jak z najbardziej zaawansowanymi technologicznie samochodami - ich moc i wydajność po prostu powala. W tej kategorii podstawami rynku zatrzęsło ostatnio wprowadzenie "quadów" - procesorów czterordzeniowych. Komputer wyposażony w taki procesor to naprawdę wielozadaniowy potwór!

Kto powinien wziąć pod uwagę kupno czterordzeniowego CPU?
- osoby, które zawodowo ( lub hobbystycznie ) zajmują się obróbką zaawansowanych plików wideo;
- osoby potrzebujące bardzo wydajnych komputerów wykorzystywanych do pracy nad wielu zadaniami jednocześnie;
- entuzjaści wszelkich nowinek technologicznych, mniejszą wagę przywiązujący do ceny.

Wszystkim innym ( wliczając do tej kategorii nawet wielu nałogowych graczy ) powinien wystarczyć procesor z kategorii "średnia półka". Wprowadzenie do układów czterordzeniowych

Intel Core 2 Extreme QX6700
AMD Athlon 64 FX-74, FX-72, FX-70

Zarówno Intel, jak i AMD wprowadziły procesory, które umieściliśmy w najwyższej kategorii pod względem ich wydajności. Cóż, trzeba przyznać: to prawdziwa arystokracja wśród procesorów. Który z nich jest najlepszy? Odpowiedź zależy od tego, do czego zamierzasz używać komputera.

Procesor Intela Core 2 Extreme QX6700 ( w fazie projektów i testów zwany był Kentsfield ) jest najlepiej przystosowany do wypełniania wielu zadań naraz; wymagający gracze także nie będą nim zawiedzeni. Ten procesor to tak naprawdę dwa procesory Core 2 Duo 2,66 GHz połączone ze sobą; jest wyposażony aż w 8 MB pamięci cache L2 ( dzięki większej pamięci typu cache procesor szybciej odnajduje dane, z których częściej korzysta - w ten sposób zwiększa się wydajność i moc całego PC ). Użycie Intela Core 2 Extreme QX6700 zapewnia odczuwalnie zwiększoną wydajność jednostki - to dlatego ten procesor momentalnie zaczął cieszyć się uznaniem użytkowników, dla których wysoka wydajność systemu to podstawa.

Niestety, nowy procesor-potwór Intela nie jest produktem całkowicie doskonałym. Jego krytycy wytykają, że obie połówki Core 2 nie są w stanie komunikować się bezpośrednio. Zamiast tego wymiana informacji między nimi dokonuje się poprzez szynę FSB, używaną także przez kartę graficzną i dyski twarde. Chociaż hojne obdarowanie procesora pamięcią cache sprawia, że efekt "wąskiego gardła" raczej nie występuje, to jednak trzeba przyznać, że użycie szyny FSB do komunikacji wewnątrzrdzeniowej nie jest rozwiązaniem idealnym. Co ciekawe, ta krytyka zdaje się nie przekonywać inżynierów Intela - według nich wystąpienie zbyt wysokiego nasycenia danymi szyny FSB jest raczej mało prawdopodobne.

O tym procesorze można mówić wiele; wszyscy muszą jednak przyznać, że jest niesamowicie szybki. Ma jednak sporą wadę... jego cena jest wprost proporcjonalna do szybkości: ponad 4 tys. zł za sam procesor to bardzo duża suma. Ale cóż - jeśli od komputera wymagasz najwyższej wydajności, na pewno nie będziesz zawiedziony.

Trójka "czterordzeniowych" procesorów "ze stajni" AMD ( czyli Athlon 64 FX-74, Athlon 64 FX-72 i Athlon 64 FX-70 ) działa na innej zasadzie niż "quad" Intela. Linia FX-7x wyewoluowała z procesorów serwerowych Opteron. Czterordzeniowce AMD składają się z dwóch dwurdzeniowych procesorów na oddzielnych podstawkach. Tak naprawdę czterordzeniowe procesory AMD to układ dwóch całkowicie niezależnych procesorów, wykorzystujących architekturę Opterona do współpracy między sobą. Z tego też powodu linia ta wymaga użycia płyt głównych wyposażonych w gniazda Socket F AMD, zaprojektowanego dla użytku wieloprocesorowych serwerów.

Testy wykazały, że procesory linii 64 FX-7x swoją mocą i wydajnością nie do końca dorównują odpowiednikowi Intela. Na obronę AMD trzeba jednak przyznać, że każdy z czterech rdzeni może dzielić się ze sobą danymi i komunikować bezpośrednio, bez konieczności użycia szyny FSB. Dlatego linia AMD jest polecana dla osób, które będą komputera używać głównie do obróbki bardzo zaawansowanych plików multimedialnych oraz wideo; wykorzystywane do tego komputery muszą naraz wypełniać po kilka zadań obciążających procesor. Podobnie jak czterordzeniowce Intela, "quady" AMD wyposażone są w technologię wirtualizacji.

Procesory FX-74, FX-72, FX-70 różnią się między sobą szybkością. Dla FX-74 jest to 3 GHz, dla FX-72 to 2,8 GHz, FX-70 - 2,6 GHz. Dobra wiadomość jest taka, że linia AMD jest nawet do 40 proc. tańsza od porównywalnych produktów Intela.

Intel Core 2 Extreme X6800, Pentium Extreme Edition 965 i 955
AMD Athlon 64 FX-62

Procesor Intela Core 2 Extreme X6800 to dwurdzeniowiec, którego poszczególne części składowe mają wyższe taktowanie zegara ( 2,93 GHz ) niż czterordzeniowiec QX6700 ( 2,66 GHz ). Z tego właśnie powodu procesorem X6800 powinni zainteresować się maniacy wymagających graficznie gier komputerowych oraz użytkownicy innych aplikacji wymagających wyższego taktowania zegara. Zarówno X6800, jak i QX6700 wyposażone są w technologię wirtualizacji.

Użytkownicy pożądający większej mocy mogą nadal kupić dwa starsze, ale bardzo wydajne dwurdzeniowe modele Pentium Extreme Edition: 965 i 955. Jednak gdy porówna się ich wydajność, pobór mocy oraz ilość wydzielonego ciepła z nowszą architekturą Core 2, to staje się jasne, że zbudowanie systemu, którego sercem będzie Pentium Extreme 955 lub 965, jest raczej złym pomysłem.

Podstawową zasadą strategii marketingowej AMD było zawsze szybkie pozbywanie się starszych procesorów FX tuż po wprowadzeniu na rynek ich nowszej wersji. Nadal jednak w niektórych sklepach można dostać dwurdzeniowe procesory Athlon 64 FX-62, taktowane zegarem 2,8 GHz, z których każdy człon jest wyposażony w 1 MB pamięci cache L2. Procesory te charakteryzują się wysoką wydajnością i na pewno nie zawiodą nałogowych graczy oraz użytkowników innych aplikacji wymagających wysokich mocy przerobowych. Jednak trzeba powiedzieć, że w testach FX-62-ki pozostawały w tyle za procesorami E6800 Intela.

Opisywane powyżej najbardziej wydajne procesory są zbytkiem dla większości użytkowników komputerów - może oprócz tych najbardziej wymagających. Z kolei procesory z kategorii "wyższej półki" nie tylko znakomicie nadają się do większości zadań, ale także charakteryzują się znacznie milszymi dla portfela cenami.

Procesory z tej kategorii przydadzą się osobom często używającym aplikacji obciążających procesor ( jak np. Photoshop ) oraz programów do obróbki wideo - szczególnie, jeśli wykonują na komputerze kilka zadań jednocześnie.

Zakup zwykłego, pojedynczego procesora z wyższej półki w 2005 r. i na początku 2006 r. był jeszcze sensownym posunięciem. Szybkie taktowanie zegarów tychże procesorów sprawiało, że zbudowane na nich systemy nadawały się do obsługi wymagających mocy aplikacji. Jednak te czasy już minęły - żyjemy w świecie procesorów wielordzeniowych! Możliwość wymiany informacji, wysokie taktowanie zegarów oraz wydajność wielordzeniowych procesorów AMD i Intela sprawiają, że zakup jednordzeniowego procesora jest posunięciem całkowicie pozbawionym sensu.

Wyprowadzenie na rynek serii Core 2 Intela miało wielki wpływ na segment procesorów. Produkty Intela biją porównywalną ofertę AMD pod względem wydajności oraz poboru mocy. Jakość procesorów Core 2 Duo E6700 i E6600 przyczyniła się do utrzymania dobrej reputacji całej linii; produkty te charakteryzują się dobrą wydajnością - zwłaszcza gdy komputer pracuje nad kilkoma aplikacjami naraz. Dlatego też procesory te nadają się doskonale do pracy biurowej. Architektura linii Core 2 sprawia, że oba rdzenie są w stanie sprawnie dzielić się danymi.

Zarówno E6700, jak i E6600 wyposażone są w 4 MB pamięci L2 cache ( po 2 MB na każdy rdzeń ), oba są wyposażone w technologię wirtualizacji oraz obsługują rozszerzenie 64-bitowe. Główną różnicą jest ich szybkość - 2,66 GHz w przypadku E6700 i 2,4 GHz dla E6600.Procesor E6700 można kupić za około 2100 zł. Jednak w tej kategorii cenowej ( a może i we wszystkich innych? ) najlepszym stosunkiem cena/jakość charakteryzuje się procesor E6600, który kosztuje około 1300 zł. Osoby, które znają się na budowaniu systemów komputerowych, wiedzą, że dwa rdzenie i 4 MB L2 cache za tę cenę to naprawdę okazja ( większa pamięć L2 cache pozwala na szybsze odnajdowanie przez procesor danych, które są często wykorzystywane - przez to podnosi się ogólna wydajność całego komputera ).

Istotną zaletą procesorów AMD w stosunku do Intela jest ich cena. To ważne, gdyż z przeprowadzonych testów wynika, że procesory Core 2 Intela lepiej sobie radzą w warunkach wielozadaniowości.

Chociaż palma pierwszeństwa należy się w tej kategorii Intelowi, to linia AMD Athlon 64 X2 nie jest aż tak daleko w tyle, jeśli chodzi o możliwości. Procesory X2 5200+, X2 5000+ oraz X2 4800+ taktowane są zegarami 2,6 GHz, 2,6 GHz, 2,5 GHz ( w odpowiedniej kolejności ). Każdy z procesorów obsługuje rozszerzenie 64-bitowe oraz jest wyposażone w technologię wirtualizacji.

Procesor 5200+ wyposażony jest tylko w 2 MB całkowitej pamięci L2 cache ( jego odpowiednik z rodziny Intela ma 4 MB ), procesory 5000+ i 4800+ mają tylko 1 MB tej pamięci. Wielkość pamięci między innymi wyjaśnia, dlaczego w testach procesory AMD wypadały gorzej od Intela. Wielką zaletą rodziny AMD jest ich cena: za 5200+ zapłacimy około 1200-1300 zł, za 5000+ musimy przygotować się na zapłacenie 1100-1200 zł, zaś 4800+ powinien kosztować nas nieco powyżej 1000 zł.

W przypadku tej linii procesorów warto dodać, że dostępne na rynku 4800+ występuje w dwóch odmianach, różniących się użytymi gniazdami: starszy rodzaj podstawki - Socket 939 oraz nowszy Socket AM2. Należy raczej unikać tego pierwszego - w przyszłości możesz mieć problemy z wymianą procesora na szybszy. Kolejna wada starszego typu polega na braku obsługi wirtualizacji ( w przypadkach procesorów AMD zwanej wirtualizacją AMD ).

Jeszcze kilka lat temu procesory średniej klasy tak naprawdę nie nadawały się do niczego: nie wytrzymywały wymogów zaawansowanych aplikacji, a z drugiej strony ich moc znacznie przewyższała wymogi prostych programów biurowych ( np. edytorów tekstu ).

Ale czasy się zmieniają, a możliwości procesorów razem z nimi. Zarówno Intel, jak i AMD wypuściły linie dobrych procesorów w średniej kategorii w bardzo dobrych cenach. Procesory tej kategorii świetnie nadają się dla użytkowników wymagających od komputerów umiarkowanej mocy przerobowej. To produkty idealne dla sporej grupy użytkowników, którzy potrzebują wielozadaniowego systemu do jednoczesnej pracy na MS Office, przeglądania stron internetowych oraz umiarkowanego używania niewielkich programów graficznych. Większość z dostępnych obecnie na rynku procesorów należy do tej kategorii cenowej, co sprawia, że w tym właśnie segmencie toczy się najbardziej zacięta walka o każdego klienta.

Core 2 Duo E6400, E6300, E4300

Intelowi udało się zdobyć przewagę i w tym segmencie rynku. Kupno jednego z dwóch flagowych procesorów tej kategorii zapewni średnią wydajność systemu za umiarkowaną cenę: E6400 ( 2,13 GHz ) można już kupić za niewiele ponad 900 zł, E6300 ( 1,86 GHz ) kosztuje 700-800 zł. Oba procesory wyposażone są w 2 MB L2 cache ( po 1 MB na rdzeń ) i oba obsługują 64-bitowe rozszerzenie oraz technologię wirtualizacji. Hitem, który może sporo namieszać na rynku jest nowy procesor E4300 taktowany z częstotliwością 1,8 GHz. Układ ten kosztuje ok. 640 zł, lecz bez problemu można go przetaktować do częstotliwości 3 GHz, a wtedy wydajnością zbliżony jest do modeli serii Extreme ( więcej informacji o tym procesorze oraz poradnik, jak go przetaktować, znajdziecie w artykule "Core 2 Duo E4300 - absolutny mistrz podkręcania" - http://www.pcworld.pl/news/106041.html ).

Warto też dodać, że procesory E6400, E6300 i E4300 pracują już w nowej technologii Core 2. Kolejne, opisane dalej procesory Pentium D oparte są na starszej, mniej zaawansowanej architekturze.

Wyniki testów procesorów z E6400, E6300 i E4300 wykazały, że doskonale nadają się do większości zadań stojących przed zwykłymi komputerami.

Procesory AMD Athlon 64 X2 w umiarkowanej cenie
Athlon 64 X2 4600+, 4400+, 4200+, 4000+, 3800+

Firma AMD wypuściła linię procesorów, świetnie spełniających wymagania tej kategorii zarówno pod względem wydajności, jak i ceny. Są to: Athlon 64 X2 4600+, X2 4400+, X2 4200+, X2 4000+, X2 3800+. Wszystkie z wymienionych wyżej procesorów wyposażone są w 1 MB L2 cache oraz obsługują rozszerzenie 64-bitowe. Główną różnicą między nimi jest szybkość taktowania ich zegarów: od 2,4 GHz w przypadku X2 4600+ do 2,0 GHz w przypadku X2 3800+.

Niestety, AMD w tej kategorii nie postarał się, aby jego produkty były konkurencyjne cenowo: X2 4600+ kosztuje około 850 zł, najtańszy w tej kategorii X2 3800+ to wydatek trochę powyżej 500 zł.

Procesory Intel Pentium D: 960, 950, 945, 940, 930, 920, 915, 840, 830

Intel zalał rynek szeroką gamą procesorów w tej kategorii; wszystkie są oparte na zeszłorocznej technologii dwurdzeniowej. Chociaż produkty te wyposażone zostały w zegary szybciej taktowane niż linia Core 2, to procesory z serii Pentium D mają jedną poważną wadę: oba rdzenie w przypadku wszystkich tych procesorów nie dzielą się efektywnie informacjami, komunikują się za pośrednictwem szyny FSB. W dodatku jeszcze nie jest to najszybsza z szyn FSB: tylko 800 MHz ( w przypadku serii Core 2 Duo szybkość ta wynosi 1066 MHz, wyjątkiem jest model E4300 - 800 MHz ).

Szybkość procesorów z serii Pentium D960, D950, D945, D940, D930, D920, D915 waha się od 3,6 GHz ( D960 ) do 2,8 GHz ( D915 ). Z łatwo dostępnych w Polsce procesorów tej serii ( D960 i D950 do takich nie należą ) najdroższy D945 kosztuje około 640 zł; zakup najtańszego D915 to wydatek 480 zł. Wszystkie z wymienionych wyżej procesorów wyposażone są w 4 MB pamięci L2 cache ( co usprawiedliwia dość wysoką cenę ) oraz obsługują rozszerzenie 64-bitowe. Poza najtańszym modelem ( D915 ) wszystkie procesory z tej linii obsługują technologię wirtualizacji. Seria procesorów Intel D800 jest taktowana zegarami o podobnej częstotliwości: 3,2 GHz w przypadku D840 ( 423 dol. ) i 3 GHz w przypadku D830 ( 316 dol. ) Główną różnicą w stosunku do serii D900 jest wyposażenie w pamięć L2 cache - tylko 2 MB.

Dobra rada: ponieważ procesory Pentium D nie są oparte na nowej technologii Core 2 Duo, ani też nie są szczególnie tanie, raczej nie polecamy ich zakupu. Radzimy raczej nabyć któryś z procesorów Core 2.

Intel Pentium 4 661, 660, 651, 641, 631, 541, 531, 524
AMD Athlon 64 3800+, 3500+, 3200+

Osoby zamierzające kupić nowy procesor nie powinny raczej zastanawiać się nad zakupem procesorów jednordzeniowych Pentium 4 z serii 500 i 400. Wykonane są one w dość starej technologii Intela i daleko im do serii Core 2 zarówno pod względem wydajności, jak i wydzielania ciepła.

Poza tym sam to, że są jednordzeniowe powoduje, iż nie za bardzo nadają się do pracy wielozadaniowej ( to samo dotyczy się procesorów jednordzeniowych AMD Athlon z serii 64 ), co jest obecnie wymogiem w większości firm i biur. Poza tym te procesory - ani Intela, ani AMD - nie są szczególnie tanie, dlatego więc stanowczo odradzamy ich zakup.

Użytkownicy przymierzający się do budowy lub zakupu nowego systemu mogą przebierać w ofertach zarówno AMD, jak i Intela z tego zakresu cenowego.

Procesory z tego segmentu zwykle są dość wolne, wyposażone w niewielką pamięć L2 cache, nie mają żadnych ciekawych dodatków. Nadają się do najprostszych zadań: obsługi edytorów tekstu, pracy z arkuszami kalkulacyjnymi, przeglądania zasobów Internetu etc. Spora część z tych procesorów nie jest nawet dwurdzeniowa, co sprawia, że nie nadają się zbyt dobrze do obsługi kilku aplikacji naraz.

Jednak jeśli zamierzasz wykorzystywać komputer do obsługi prostych aplikacji, niezbyt często korzystać z programów multimedialnych i nie chcesz wydawać zbyt dużo pieniędzy na procesor, to możesz sięgnąć po produkty z tej kategorii. Tanie procesory Intela
Pentium D840, 830, 820, 805
Celeron D 360, 356, 355, 352, 351, 350, 347, 346, 345, 341, 336, 335, 331, 330, 326, 325

W skład segmentu tanich procesorów Intela wchodzą procesory Pentium i Celeron.

Seria Pentium D800 to dwurdzeniowe procesory oparte na dość starej technologii. 350-400 zł za procesor D820 lub D805 to niewielka suma; skoro jednak ceny obu procesorów praktycznie się nie różnią, to można sobie odpuścić zakup D805. Ten ostatni taktowany jest zegarem 2,66 GHz, oba rdzenie komunikują się za pomocą dość wolnej szyny FSB ( 533 MHz ). Droższy o kilkadziesiąt zł procesor D820 to lepszy wybór ( 2,8 GHz, szyna FSB 800 MHz ). Każdy z procesorów jest wyposażony w 1 MB pamięci L2 cache na rdzeń i obsługuje rozszerzenie 64-bitowe; żaden z nich nie obsługuje technologii wirtualizacji.

Seria Celeron D została zaprojektowana jako prototyp tanich procesorów; oznacznik "D" jest w tym przypadku dość mylący - nie jest to bowiem procesor dwurdzeniowy. Te proste procesory oferują dość przyzwoitą wydajność za bardzo dobrą cenę, ale brakuje im większej pamięci cache oraz nie obsługują wirtualizacji. Szyny FSB w tej kategorii procesorów pracują z szybkością 533 MHz - to niewiele w porównaniu z 800 MHz Pentium D oraz 1066 MHz w procesorach Core 2. Tylko niektóre Celerony D obsługują rozszerzenie 64-bitowe.

Tanie procesory AMD
Sempron 3800+, 3600+, 3500+, 3400+, 3300+, 3200+, 3000+

Na segment najtańszych procesorów firmy AMD składają się wyłącznie produkty z serii Sempron - od Semprona 3800+ ( 2,2 GHz ) do 3000+ ( 1,6 GHz ). Podobnie jak Celerony, wszystkie Semprony są procesorami jednordzeniowymi.

Wszystkie procesory Semprona obsługują rozszerzenie 64-bitowe, chociaż biorąc pod uwagę całokształt ich możliwości - to ta cecha na niewiele się przyda... Raczej nie zdarzy się, by ktoś kiedykolwiek próbował zainstalować 64-bitowy system operacyjny na komputerze opartym na Sempronie. Najdroższe procesory w tym segmencie kosztują około 500 zł, najtańsze - jedynie 200 zł. Jednak ich wydajność jest wprost proporcjonalna do ceny - te droższe są wyposażone w 256 KB pamięci L2 cache, te tańsze tylko w 128 kB.

W tej kategorii cenowej dostaje się tyle, ile się płaci za produkt - czyli niewiele. Plusem jest to, że PC oparty na tak tanim procesorze może kosztować naprawdę grosze.

Tekst oparty został na artykule zamieszczonym w amerykańskim wydaniu magazynu "Computerworld".

więcej w serwisie PC World Komputer »