Poseł Sterczewski zatrzymany przez Izrael. Domagają się stanowczej reakcji

Co musisz wiedzieć?

• Izrael przechwycił 40 z 44 statków Globalnej Flotylli Sumud, zmierzających do Strefy Gazy.
• Wśród zatrzymanych jest czworo Polaków, w tym poseł KO Franciszek Sterczewski.
• Aktywiści mają zostać deportowani do Europy; w sprawie interweniuje polskie MSZ.

Izraelskie wojsko zatrzymało na wodach międzynarodowych 40 statków należących do Globalnej Flotylli Sumud (GSF), które płynęły w stronę Strefy Gazy. Aktywiści, w tym obywatele Polski, przechwyceni w nocy ze środy na czwartek, zostaną przewiezieni do Izraela i poddani procedurze deportacyjnej. W odpowiedzi na te wydarzenia w kilku europejskich miastach odbyły się protesty.

Według danych zamieszczonych na stronie GSF, spośród 44 jednostek biorących udział w przedsięwzięciu, 40 zostało przejętych lub istnieje wysokie prawdopodobieństwo, że zostały przejęte. Cztery statki wciąż kontynuują swoją podróż. Jacht Mikeno zdołał wpłynąć na wody terytorialne Strefy Gazy i obecnie znajduje się kilka kilometrów od jej wybrzeża – potwierdza to mapa dostępna na stronie flotylli, aktualizowana na żywo.

Izraelskie MSZ poinformowało, że kilka jednostek zostało "bezpiecznie zatrzymanych". Pasażerowie nadal przebywają na pokładach, które kierowane są do izraelskiego portu, gdzie rozpocznie się procedura deportacji aktywistów do Europy.

Według relacji GSF, przechwycenie statków miało miejsce około 70 mil morskich (około 130 km) od wybrzeża Strefy Gazy. Jednocześnie zakłócono komunikację z jednostkami, w tym transmisje na żywo. Nagrania z abordażu pokazały, że izraelscy żołnierze używali armatek wodnych.

Globalna Flotylla Sumud jest cywilną, międzynarodową inicjatywą, w której uczestniczą przedstawiciele ponad 40 państw. Jej misją jest przełamanie izraelskiej blokady Strefy Gazy i dostarczenie pomocy humanitarnej Palestyńczykom, żyjącym w warunkach wojny i kryzysu.

Izrael od dawna oskarża organizatorów flotylli o działania na korzyść Hamasu. MSZ w Jerozolimie zwraca uwagę, że odrzucili oni propozycję rozładunku pomocy w izraelskim porcie i przewiezienia jej drogą lądową do Gazy. Podobne rozwiązanie popierały władze Włoch, Grecji oraz łaciński patriarchat Jerozolimy.

Global Movement to Gaza Poland poinformował, że wśród zatrzymanych znaleźli się czterej Polacy: poseł KO Franciszek Sterczewski, Omar Faris – prezes Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego Palestyńczyków Polskich, Nina Ptak – prezeska Stowarzyszenia Nomada, oraz dziennikarka i aktywistka Ewa Jasiewicz.

Na profilu polskiego oddziału inicjatywy na platformie X pojawiły się przygotowane wcześniej nagrania uczestników, w których mówią, że zostali porwani przez "siły okupacyjne Izraela" na wodach międzynarodowych podczas legalnej misji humanitarnej. Zwracają się też o wsparcie opinii publicznej i interwencję polskich władz.

Rzecznik polskiego MSZ Maciej Wiewiór oświadczył, że resort monitoruje sytuację i podejmie działania pomocowe wobec zatrzymanych Polaków "w granicach prawa i realiów wojennych". Ambasada RP w Tel Awiwie przekazała, że polski konsul znajduje się już w Aszdodzie – porcie, do którego przewożeni są uczestnicy flotylli. Podkreślono, że "żaden polski obywatel nie pozostanie bez opieki".

Wicepremier i szef MSZ Radosław Sikorski zaapelował do Polaków, aby nie udawali się w rejony objęte konfliktami, zaznaczając, że robią to na własną odpowiedzialność. Dodał jednak, że "służba konsularna, oczywiście, pomaga Polakom w tarapatach".

Politycy ostro oceniają decyzję MSZ, którą nazywają "słabą" i domagają się stanowczej reakcji.

Lider Konfederacji Sławomir Mentzen napisał: "Chciałbym żyć w kraju, który odbija swoich nielegalnie porwanych parlamentarzystów, niezależnie od tego, z jakiej opcji politycznej pochodzą. A jeśli nie jest w stanie ich odbić, to chociaż odpowiada symetrycznie, żeby mieć zakładników na wymianę. Chciałbym, żeby wszyscy wiedzieli, że z Polakami się nie zadziera. Żeby wszyscy, z Izraelem włącznie, wiedzieli, że nie zostawiamy swoich obywateli. Chciałbym też, żeby nasz szef MSZ nie drżał przed Izraelem i nie wybielał ich zbrodni wojennych".

Paweł Jabłoński nazwał reakcję MSZ "bardzo słabą".

"Kompletnie nie zgadzam się w wielu sprawach z panem Frankiem Sterczewskim, ale jest obywatelem RP i posłem na Sejm RP. Bezprawne zatrzymanie go przez siły zbrojne obcego państwa powinno skutkować NATYCHMIASTOWYM wezwaniem ambasadora do MSZ i wręczeniem mu ostrej noty protestacyjnej. Pisanie w takiej sytuacji, że 'pozostajemy w kontakcie ze stroną izraelską' to sygnał, że ministerstwo Radosława Sikorskiego pozwala sobie wejść na głowę" - napisał były wiceszef MSZ.

"Co myślę sobie o pośle Sterczewskim, zwłaszcza po akcjach na granicy z Białorusią kilka lat temu, każdy chyba wie. Dzielą nas lata świetlne poglądów politycznych niemal w każdej sprawie. Ale do cholery, to jest nasz polski Sterczewski, który popłynął tam w słusznym celu pomagania naprawdę potrzebującym ludziom. Izrael jest państwem zbrodniczym, dokonuje systematycznego ludobójstwa. Mamy prawo domagać się, żeby państwo polskie twardo reagowało na zatrzymanie Sterczewskiego i innych polskich obywateli w takich okolicznościach" - napisał Robert Winnicki, były poseł Konfederacji i były prezes Ruchu Narodowego.

Posłanka Lewicy Daria Gosek-Popiołek zwróciła się do Szymona Hołowni, by jako Marszałek Sejmu podjął rozmowy z przewodniczącym Knesetu Amirem Ohananem dotyczące bezpieczeństwa i uwolnienia posła i całej polskiej delegacji.

"Świat powinien nazywać rzeczy po imieniu i wymagać od wszystkich stron przestrzegania prawa międzynarodowego – bo prawo do życia i bezpieczeństwa nie może być selektywne" - dodaje Natalia Kołc z Konfederacji.

"Poseł Sterczewski nie jest kompletnie z mojej bajki, jednak tu chodzi o autorytet naszego państwa!" - dodał poseł Marcin Sypniewski z Konfederacji.

Nie ma jednoznacznych danych co do liczby zatrzymanych, ale według mediów może być ich ponad 200. Izraelscy żołnierze zatrzymali m.in. 24 obywateli Turcji, 23 Malezyjczyków, 22 Włochów i 11 Irlandczyków – poinformowały rządy tych państw.

Przejęcie flotylli wywołało falę demonstracji w miastach Europy, w tym w Rzymie, Neapolu, Barcelonie i Atenach. Protestujący krytykowali działania Izraela wobec załóg statków i jego wojnę z Hamasem. Włoskiej federacji związkowej udało się zwołać strajk generalny na piątek, z kolei w czwartek planowane były demonstracje również w Polsce.

Ministerstwo spraw zagranicznych Turcji określiło działania Izraela mianem "aktu terrorystycznego". Prezydent Kolumbii Gustavo Petro stwierdził, że jeśli doniesienia się potwierdzą, będzie to "kolejna międzynarodowa zbrodnia" przypisywana premierowi Izraela Benjaminowi Netanjahu. Zapowiedział również wydalenie izraelskich dyplomatów z Kolumbii.

Strefa Gazy pogrążona jest w kryzysie humanitarnym, w tym w głodzie, spowodowanym trwającą niemal dwa lata wojną Izraela z Hamasem. Izrael cynicznie odrzuca jednak oskarżenia, że jego działania przyczyniają się do głodu.