Mogą być nawet deportowani z Wysp. Dotyczy też Polaków. Są nowe zasady

Zgodnie z umową o warunkach brexitu, obywatele UE, którzy mieszkali w Wielkiej Brytanii przed końcem okresu przejściowego, czyli przed 31 grudnia 2020 roku, mogli zachować nabyte prawa, jeśli złożyli wniosek o status osoby osiedlonej (settled status) lub tymczasowy status osoby osiedlonej (pre-settled status).

Ten pierwszy przysługuje osobom, które mogły wykazać się minimum pięcioletnim nieprzerwanym pobytem w Wielkiej Brytanii, drugi - pozostałym. Umowa przewidywała, że w przypadku osób mających tymczasowy status zmiana jego na pełny status nastąpi automatycznie.

Brytyjski resort spraw wewnętrznych podjął jednak decyzję, że osoby mające tymczasowy status muszą przed upływem pięcioletniego okresu złożyć kolejny wniosek - o przekształcenie statusu w pełny.

Jak wskazują media na Wyspach, decyzja ta spowoduje, że ok. 2,5 mln obywateli krajów UE z tymczasowym statusem osoby osiedlonej będzie groziła utrata prawa do mieszkania, pracy i świadczeń w Wielkiej Brytanii. W ostateczności za brak złożenia wniosku może grozić nawet deportacja.

W sprawie interweniował Niezależny Urząd Nadzoru (IMA), brytyjski organ powołany do ochrony praw obywateli UE, który zaskarżył do sądu decyzję rządu. Według IMA regulacja ta jest niezgodna z prawem i narusza umowę z Brukselą.

Jak wynika ze statystyk brytyjskiego MSW, do końca września 2021 roku wpłynęło 6,2 mln wniosków, z czego rozpatrzono 5,8 mln. Obywatele Polski złożyli 1,125 mln wniosków, co jest drugą co do wielkości liczbą - po obywatelach Rumunii. Łącznie około 76 proc. wniosków złożonych przez obywateli polskich zakończyło się przyznaniem statusu osoby osiedlonej.

Osoby, które mieszkały w Wielkiej Brytanii przed upływem okresu przejściowego, oficjalnie mogły składać wnioski o status osoby osiedlonej lub tymczasowy status do 30 czerwca 2021 roku. Część wniosków - z uzasadnionych powodów - przyjmowano jednak również po upływie tego terminu.