Pokojowy Nobel za pożyczki dla najuboższych

tłumaczenie:
Pan Mohammed Junus pokazał dobitnie, że nawet najbiedniejsi z biednych mogą pracować na rzecz własnego rozwoju.

Zobacz: galerię zdjęć Mohammeda Junusa

Dobrze, że pokojową Nagrodę Nobla dostał człowiek, który miał ideę. Przez udzielanie ludziom drobnych pożyczek, nauczył ich kultury ekonomicznej - powiedział Wirtualnej Polsce prof. Antoni Kamiński z Instytutu Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, komentując przyznanie tegorocznej Nagrody Nobla ekonomiście Mohammadowi Junusowi.

Junus urodził się w Chittagong (Bangladesz) 28 czerwca w 1940 roku. Studiował w Chittagong Collegiate School i Chittagong College. Licencjat i magisterium zrobił na Uniwersytecie Dhaka. Tytuł doktora ekonomi zdobył na Uniwersytecie Vanderbilt w 1969. Później został profesorem ekonomii Uniwersytetu Chittagong. Junus zajął się sprawami ubogich podczas klęski głodu w Bangladeszu w 1974 r. Odkrył wówczas, że drobne pożyczki mogą umożliwić najuboższym przetrwanie.

W połowie lat 70. ubiegłego stulecia ekonomista Mohammed Junus stwierdził, że teoria, jaką wykłada, ma niewiele wspólnego z realnym życiem pogrążonego w nędzy kraju - czytamy na stronie mKlub. W 1976 roku Yunnus założył Grameen Bank, organizację, która miała udzielać kredytów najuboższym mieszkańcom Bangladeszu. "Fundusz założycielski" jego banku wynosił... 26 dolarów. Junus podzielił pieniądze na kilkudziesięciocentowe porcje, które trafiły w postaci mikropożyczek do 42 mieszkańców jednej z bangladeskich wsi.

Dziś Grameen Bank obraca miliardami dolarów, ma 1300 oddziałów w Bangladeszu, jego klientami jest 3,5 mln osób z 46 tys. wsi. Zaciągnięte pożyczki spłaca 98% dłużników. Brytyjski prestiżowy tygodnik „The Economist” uznał ideę Grameen Bank za jedną z najważniejszych innowacji społecznych i ekonomicznych ostatnich lat, przyznając Junusowi we wrześniu tego roku nagrodę Innovation Award.

Junus pożycza niewielkie kwoty – średnio 30 dolarów. Ponadto pożycza w zasadzie tylko kobietom, uznając je za osoby bardziej odpowiedzialne od mężczyzn. Ale co najważniejsze, pożycza te jakże skromne pieniądze na bardzo konkretny cel. Na przykład na zakup maszyny do szycia. Albo jeszcze lepiej – telefonu komórkowego.

Telefon komórkowy w Bangladeszu, kraju niemal pozbawionym telekomunikacji, zmieniał życie wsi w ciągu kilku dni. Ludzie odkrywali, że istnieje świat poza ich wsią, że mogą swoje produkty sprzedawać nie tylko na najbliższym bazarze, ale szukać kupców z odleglejszych miejsc. Dziś Grameen Bank inwestuje zarobione pieniądze w dalszy rozwój infrastruktury telekomunikacyjnej w Bangladeszu i edukację ludzi, by mogli być pełnoprawnymi uczestnikami globalnej gospodarki.

Junus powiedział w 1995 roku, że ma nadzieję, że nasze wnuki będą musiały chodzić do muzeum by zobaczyć, czym była nędza. Komitet Noblowski uznał, że działania Junusa i jego banku są drogą prowadzącą do takiej właśnie przyszłości. Alfred Nobel, szwedzki potentat przemysłowy, wynalazca dynamitu ufundował Pokojową Nagrodę Nobla. W swoim testamencie, w którym zarządził sprzedaż swoich fabryk i ulokowanie dochodów w funduszu powierniczym. Co roku dochody z fundacji miały być dzielone pomiędzy "tych, którzy w minionym roku działali na rzecz najwyższego dobra ludzkości".

Nagroda Nobla jest przyznawana przez niezależny komitet wyłaniany przez norweskie zgromadzenie narodowe Storting. Norweski Instytut Nobla został powołany w 1904 roku. Kieruje nim dyrektor pełniący jednocześnie funkcję sekretarza Komitetu Nobla. Podstawowym zadaniem Instytutu jest zdobywanie informacji na temat osób nominowanych do Nagrody Pokojowej.

Nominacji pierwszych pięciu członków Norweskiego Komitetu Nobla dokonano w 1897 roku, a w 1901 roku Komitet wybrał pierwszych laureatów Nagrody Pokojowej, którymi zostali założyciel Czerwonego Krzyża Henry Dunant ze Szwajcarii oraz działacz na rzecz pokoju Frederic Passy z Francji.

Nagroda może być przyznana zarówno indywidualnym osobom, jak i organizacjom. Nagroda może również zostać przyznana zbiorowo maksymalnie trzebm osobom, pod warunkiem, że wszystkie związane są z tą samą dziedziną.

Oficjalna ceremonia wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla odbywa się w Ratuszu Oslo, 10 grudnia, w rocznicę śmierci fundatora. Laureat otrzymuje złoty medal, dyplom i znaczną nagrodę pieniępną.

2005 - Dr Mohammed ElBaradei oraz Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (IAEA),
2004 - Wangari Maathai, kenijska działaczka ekologiczna,
2003 - Szirin Ebadi, irańska prawniczka i obrończyni praw człowieka,
2002 - Jimmy Carter, były prezydent USA, mediator w konfliktach,
2001 - w równych częściach: ONZ i jej sekretarz generalny Kofi Annan.