Pogrzeb prymasa seniora kardynała Józefa Glempa

110 kardynałów i biskupów oraz kilkuset księży uczestniczyło we mszy pogrzebowej prymasa Polski kard. Józefa Glempa, która odbyła się w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela.

- Kard. Józef Glemp to prymas wielkich przełomów; wykazał się wielkim opanowaniem i życiową mądrością w obliczu skrajnych podziałów politycznych - mówił metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz podczas mszy.

W czasie nabożeństwa odczytano także fragmenty testamentu zmarłego prymasa. "Gorąco przepraszam wszystkich braci i siostry za przykrości wyrządzone brakiem należnej miłości. Nie zawsze potrafiłem docenić wysiłki i poświęcenie wielu" - napisał kard. Glemp w swojej ostatniej woli.

(PAP/meg/db)

Ciało prymasa Glempa, zgodnie z jego wolą wyrażoną w testamencie, spoczęło w archikatedralnej krypcie. We mszy, której przewodniczył metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, uczestniczyli m.in. prezydent Bronisław Komorowski z małżonką, marszałkowie sejmu i senatu: Ewa Kopacz i Bogdan Borusewicz.

Obecni byli m.in. przedstawiciele innych Kościołów, parlamentarzyści, członkowie rządu, ambasadorowie, władze Warszawy, poczty sztandarowe, żołnierze, harcerze oraz delegacje różnych organizacji i instytucji. Homilię wygłosił prymas Polski abp Józef Kowalczyk z Gniezna. W uroczystościach uczestniczyło 16 osób z rodziny kard. Glempa, m.in. jego siostra i dwóch braci.

Obecni byli m.in. b. prezydent Lech Wałęsa, b. premier i b. przewodniczący Parlamentu Europejskiego Jerzy Buzek, b. premier Tadeusz Mazowiecki, ambasador RP przy Stolicy Apostolskiej Hanna Suchocka, minister spraw wewnętrznych Jacek Cichocki, który reprezentował premiera, prezes PiS Jarosław Kaczyński, prezes PSL Janusz Piechociński.

W liturgii wzięli udział także hierarchowie z innych krajów m.in.: metropolita koloński kard. Joachim Meisner, metropolita Barcelony kard. Lluis Martinez Sistach, arcybiskup Pragi i prymas Czech kard. Dominik Duka, prymas Węgier, metropolita Budapesztu kard. Peter Erd, arcybiskup Zagrzebia kard. Josip Bozanić oraz przewodniczący Papieskiej Rady ds. Świeckich kard. Stanisław Ryłko z Rzymu.

Na uroczystości pogrzebowe do archikatedry mogły wejść tylko zgłoszone wcześniej oficjalne delegacje. Przed świątynią na ul. Świętojańskiej, pomimo mrozu i padającego śniegu, stało kilkaset osób. Niewielu wiernych zgromadziło się na Placu Zamkowym, gdzie ustawiono dwa telebimy. Pogrzeb kard. Glempa transmitowały tez media. Msza w archikatedrze zakończyła trzydniowe uroczystości pogrzebowe.

- W trudnych czasach komunizmu stawał odważnie i roztropnie po stronie narodu dążącego do wolności i pełnej niezależności od systemu totalitarnego. Łagodził wewnętrzne napięcia z wielką roztropnością. Kontynuował tradycję Prymasa Tysiąclecia kardynała Stefana Wyszyńskiego, umacniając wiarę i ducha narodowego, wspierany przez Ojca Świętego Jana Pawła II - podkreślał metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz, który w czasie, gdy kard. Glemp był prymasem, sprawował funkcję osobistego sekretarza polskiego papieża.

- W trudnych czasach transformacji ustrojowej ksiądz prymas dochował wierności Bogu i Kościołowi oraz wielkim sprawom ojczyzny, wiernej chrześcijańskim wartościom" - ocenił krakowski metropolita.

Kard. Józef Glemp zmarł w nocy 23 stycznia w szpitalu przy ul. Płockiej w Warszawie. Miał 83 lata, chorował na nowotwór płuc.

W marcu ubiegłego roku kard. Glemp poinformował, że przeszedł operację płuca związaną z usunięciem zmian nowotworowych. Prymas senior podkreślił, że stwierdzono u niego złośliwy narost na dolnym płacie prawego płuca. - Miałem wątpliwości, czy godzi się podejmować operację w moim podeszłym wieku. Lekarze wątpliwości nie mieli - napisał wtedy kard. Glemp w oświadczeniu przekazanym prasie. - Nie mam nic do ukrycia, a nawet mniemam, że podanie szczegółów o kondycji fizycznej ułatwi skierowanie myśli do Dawcy życia i do Tej, którą nazywamy Uzdrowieniem chorych - tłumaczył.

Pomimo choroby, kard. Glemp w ostatnich miesiącach uczestniczył w najważniejszych uroczystościach kościelnych, brał udział w w sierpniowej wizycie patriarchy Moskwy i całej Rusi Cyryla I w Warszawie. Ostatnie lata życia prymas senior spędził w swojej rezydencji w warszawskim Wilanowie. Kard. Glemp zainicjował tam budowę Świątyni Opatrzności Bożej, w której znajduje się Panteon Wielkich Polaków.

Kardynał Józef Glemp był prymasem Polski w latach 1981-2009. Pełnił też funkcję metropolity gnieźnieńskiego i warszawskiego oraz przewodniczył Konferencji Episkopatu Polski. Wielokrotnie podkreślał, że Kościół jest przede wszystkim strażnikiem sprawiedliwości i miłości i że w swej biskupiej posłudze stara się promować zasady Soboru Watykańskiego II.

Arcybiskup Józef Glemp otrzymał godność kardynalską w 1983 roku. Był już wtedy od blisko dwóch lat Prymasem Polski. Został nim mianowany 7 lipca 1981 roku, po śmierci kardynała Stefana Wyszyńskiego.

Kierował Kościołem w Polsce w trudnym okresie stanu wojennego, ogłoszonego przez władze komunistyczne. W pierwszych kazaniach, wygłoszonych 13 grudnia 1981 roku apelował "o spokój, o zaniechanie gwałtów, o zażegnanie bratobójczych walk". Podkreślał jednocześnie, że "władza w stanie wojennym nie jest władzą dialogu".

Szczególna rola przypadła mu także w 1989 roku, gdy w Polsce nastąpiły przemiany społeczne i ustrojowe i potem gdy nasz kraj został członkiem Unii Europejskiej.

W 2009 roku skończył 80 lat i zgodnie z decyzją papieża Benedykta XVI zakończył 28-letnią posługę jako urzędujący prymas Polski. Jego następcą został arcybiskup Henryk Muszyński.

Sarkofag prymasa Glempa wykonany jest z czarnego granitu, a na nim znajduje się wyryty krzyż, imię i nazwisko kardynała oraz daty urodzin i śmierci, a także daty pełnienia posługi arcybiskupa Warszawy i posługi prymasa Polski.

Trumnę z ciałem prymasa Glempa do krypty na ramionach nieśli księża, odprowadził ją uroczysty orszak, któremu przewodniczył metropolita warszawski kard. Kazimierz Nycz, szła w nim m.in. para prezydencka i najbliższa rodzina, asystowali żołnierze z kompani reprezentacyjnej Wojska Polskiego. Rozbrzmiewały żałobne pieśni wykonywane przez chór, rozległo się bicie archikatedralnych dzwonów.

Odczytany przez kard. Kazimierza Nycza testament Józefa Glempa to dokument, w którym wyraża on wolę co do rozporządzenia swymi zasobami (ta część nie została odczytana w archikatedrze - kard. Nycz mówił wcześniej, że w pierwszej kolejności zapozna się z nią rodzina i współpracownicy zmarłego), a także dokonany przez samego kard. Glempa opis jego życia.

"Gorąco przepraszam wszystkich braci i siostry za przykrości wyrządzone brakiem należnej miłości. Nie zawsze potrafiłem docenić wysiłki i poświęcenie wielu. Żałuję za słowa pochopnej krytyki, zaniedbania i słabości. Na tle moich ułomności wychodzą jaśniej wyświadczone mi dobrodziejstwa" - tymi słowami kończy się odczytany przez kard. Nycza dokument.

- Taki był nasz ksiądz prymas. Jeszcze raz wszystkim dziękuję i wypowiadam wielką prośbę do Boga: Panie Boże zapłać Księdzu Prymasowi za wszystko, kim był i za wszystko co swoim życiem pozostawił - zakończył metropolita warszawski.