Pierwsze karty z HDMI w pecetach
O interfejsie audio-wideo HDMI użytkownicy telewizorów i odtwarzaczy DVD wiedzą już od dawna. Wielu przekonało się do zalet tego rozwiązania, jednak od dawna zastanawialiśmy się także, dlaczego HDMI nie gości w kartach graficznych. W dobie przenikania się urządzeń komputerowych i elektroniki użytkowej, HDMI to doskonałe rozwiązanie, mające wobec znanego już interfejsu DVI szereg zalet. W końcu dostrzegli to także producenci kart graficznych i tak oto mamy przyjemność podzielić się z Wami wrażeniami z użytkowania pierwszych modeli z HDMI - Sapphire X1600 PRO HDMI oraz Asus EN7600GT/HDTI/256M/A.
Aby zrozumieć na czym polegają nowości we wspomnianych kartach w skrócie przedstawimy cechy interfejsu audio-wideo jakim jest HDMI.
HDMI ( High-Definition Multimedia Interface ) to rozwinięcie cyfrowego przesyłu danych w standardzie DVI. O ile w tym ostatnim możemy cyfrowo przesłać jedynie obraz to HDMI pozwala na transmisję także ścieżek audio. Aktualnie na rynku dostępnych jest wiele urządzeń audio wideo, które są w pełni cyfrowe - monitory LCD, ekrany plazmowe, projektory. Dotychczas najczęściej obraz przesyłano do nich drogą analogową ( VGA ) co wiązało się z koniecznością dwukrotnej konwersji sygnału wideo, najpierw z cyfrowego na analogowy, a następnie z analogowego na cyfrowy. Nie miało to większego sensu, jednak do tej pory wiele monitorów LCD wciąż korzysta z tego kuriozalnego rozwiązania. HDMI aktualnie najdynamiczniej rozwija się wśród urządzeń elektroniki użytkowej. Stosują go w swoich produktach producenci odtwarzaczy DVD, telewizorów LCD i plazmowych oraz wytwórcy projektorów.
Sapphire ze złączem HDMI to karta typu low profile, która będzie pasowała także do obudów w których ilość miejsca jest bardzo ograniczona Istotną zaletą przemawiającą za HDMI jest to iż oferuje kompatybilność wsteczną: przewody HDMI - do - DVI umożliwiają użytkownikowi połączenie wyjścia HDMI odtwarzacza do wyświetlacza/projektora, który posiada wyłącznie terminal wejściowy DVI ( z obsługą ochrony zawartości HDCP ). W takim przypadku nie jest jednak możliwa jednoczesna transmisja dźwięku. Kabel HDMI może z kolei przesyłać równocześnie dźwięk wielokanałowy ( do ośmiu kanałów ) i obraz. Ponadto, dzięki poprawionym specyfikacjom ( i lepszemu, mniejszemu i prostszemu złączu ) HDMI umożliwia także większą elastyczność pod względem maksymalnej długości przewodów. O ile w przypadku DVI maksymalne długości okablowania wynoszą do ok 15 m, to HDMI bez strat jakościowych może transmitować dźwięk i obraz na odległość aż 40 m. Przepustowość interfejsu HDMI wynosi 5 Gbps. Zalety HDMI objawiają się także w sposobie użytkowania urządzeń z tym interfejsem. Po uruchomieniu urządzeń komunikujących się złączem HDMI wykrywają się wzajemnie i dostosowują
automatycznie do najlepszego możliwego trybu pracy. Użytkownik nie musi więc troszczyć się o poprawne ustawienia rozdzielczości i innych parametrów wyjściowych ( choć zwykle może także dokonać ręcznych zmian ustawień ).
Wyświetli film czy nie?
Podobnie jak najnowsze wersje DVI, HDMI obsługuje algorytm ochrony praw autorskich HDCP ( high-bandwidth digital content protection ) opracowany przez Intela. Obecnie HDMI rozpowszechnia się dynamicznie na rynku elektroniki użytkowej, a także wśród dostawców multimedialnych plików oferowanych do pobrania z Internetu. HDMI szczególnie zainteresować powinno przyszłych użytkowników systemu operacyjnego Vista, który wg. dotychczasowych informacji udostępnianych przez Microsoft, do pełnego wykorzystania rozdzielczości nowoczesnych wyświetlaczy wymagał będzie obecności zarówno w źródle ( czyli w tym przypadku karcie graficznej ) jaki i wyświetlaczu ( monitor, telewizor ) systemu ochrony praw autorskich HDCP. Nie podjęto jeszcze ostatecznej decyzji co stanie się jeśli jedno z urządzeń nie będzie kompatybilne z HDCP. Możliwe są dwa warianty, materiał wideo będzie wyświetlany z niższą jakością ( rozdzielczością ) lub też nie będzie wyświetlany w ogóle. Jak będzie w wersji finalnej Visty przekonamy się za kilka
miesięcy. Jedno jest pewne, warto mieć już dzisiaj kartę z obsługą HDCP. Idealne do Media Center
Karty z HDMI pojawiły się w ofercie Asusa i Sapphire'a głównie ze względu na duże zainteresowanie komputerami typu "Media Center", a szerzej mówiąc wszystkimi, które stają w pokojach wypoczynkowych i zastępują DVD, radio, nagrywarkę czy konsolę gier. Najnowsze wyświetlacze plazmowe, czy LCD coraz rzadziej wyposażane są w złącza DVI. Powodem jest oczywiście stosowanie wygodniejszego i lepszego interfejsu HDMI. Istotną przewagą jak już wspomnieliśmy są lepsze parametry interfejsu HDMI oraz możliwość jednoczesnego przesyłania pojedynczym kablem sygnału audio-wideo. Karty graficzne jakie otrzymaliśmy do testów znacznie się od siebie różniły budową.
Dźwięk najlepiej doprowadzić do karty Sapphire'a za pośrednictwem wejścia cyfrowego SPDIF Sapphire to model typu low profile, czyli niska karta, którą łatwo będzie zamontować praktycznie w każdym komputerze, nawet tam gdzie miejsca w obudowie jest niewiele. Jej wada to stosunkowo głośny układ chłodzenia, co niestety jest wymuszone zastosowaniem procesora Radeon X1600 PRO taktowanego ze stosunkowo wysoką częstotliwością 400 MHz. Oczywiście producent mógłby zastosować chłodzenie pasywne, jednak wtedy karta byłaby fizycznie większa, i mogłaby sprawiać problemy przy instalacji w małych obudowach. Jeśli chodzi o standardowe możliwości karty, jej wydajność w grach, to niczym nie różni się w stosunku do modeli z ww. procesorem. Jest to karta klasy średniej, która sprawdzi się nawet w nowych grach, o ile wybierzemy rozdzielczość nie wyższą niż 1280x1024 piksele i nie przesadzimy z uruchamianiem zaawansowanych funkcji poprawiających jakość obrazu ( wygładzanie krawędzi, HDR czy filtrowanie tekstur ). Różnica pomiędzy modelem HDMI, a standardowym polega na zastosowaniu wyjścia HDMI w miejsce DVI oraz co
bardzo istotne, wyposażenia karty w układ Crytpto-ROM obsługujący protokół HDCP. Jeśli chcecie przesyłać kablem HDMI jednocześnie obraz i dźwięk to musicie odpowiednio podłączyć kartę graficzną z układami audio płyty głównej czy karty dźwiękowej.
Asus także wyposażył swój model w wyjście HDMI, lecz rozmiar karty z procesorem GeForce 7600 GT jest standardowy Model Saphire ma wejście cyfrowe audio koncentryczne, do którego najlepiej podłączyć kabel z wyjścia cyfrowego audio płyty głównej. Można jednak połączyć kartę dźwiękową do karty graficznej także wewnątrz peceta korzystając z dołączonego w komplecie specjalnego, 2-pinowego kabelka ( taki jakim np. łączymy kartę dźwiękową z napędem CD ). Wadą karty Sapphire'a jest brak złącza monitorowego DVI. Oczywiście można zastosować przejściówkę HDMI-DVI, jednak jeśli będziemy korzystali z wyjścia HDMI podłączając komputer np. do telewizora to już monitor będziemy mogli podpiąć jedynie do wyjścia VGA.Karta Asusa to model wydajniejszy, wyposażony w udany procesor GeForce 7600 GT. Jest też lepiej wyposażona od Sapphire'a jeśli chodzi o wyjścia. Do dyspozycji mamy wyjście HDMI ( w komplecie przejściówka na DVI ), DVI-I oraz S-Video i wejście cyfrowe optyczne. Te ostatnie, podobnie jak w karcie z Radeonem należy połączyć z wyjściem cyfrowym optycznym płyty głównej lub karty dźwiękowej. Odpowiedni kabel znajduje się w
zestawie. Jeśli chodzi o budowę to model Asusa nie odbiega od standardowych kart z procesorem GeForce 7600 GT. Jest więc to karta o stosunkowo dużych rozmiarach, która do części niewielkich obudów może po prostu nie pasować. Tak jak model Sapphire'a wyposażono ją w Crypto-ROM obsługujący protokół HDCP.
Asus wyposażony jest w wyjście HDMI oraz DVI. 
Przejściówka HDMI-DVI pozwala na podłączenie także dwóch wyświetlaczy z tym ostatnim interfejsem W praktyce
Po podłączeniu komputera z ww. do telewizora za pośrednictwem złączy HDMI, użytkownik otrzymuje dostęp do większej liczby gotowych trybów rozdzielczości. Przede wszystkim pojawiają się rozdzielczości i częstotliwości odświeżania dopasowane do wyświetlacza jaki jest w danym momencie aktywny. Otrzymujemy więc dostęp do trybów obrazu, jakich wcześniej w menu panelu sterowania nie widzieliśmy. Urządzenia wyposażone w interfejs HDMI wykrywane są automatycznie, optymalnie też dobierana jest rozdzielczość dla nich właściwa. Oczywiście możemy ręcznie ją zmienić, jeśli chcemy wyświetlać obraz w innym trybie. Osoby, które podłączając peceta do telewizora chcą uniknąć plątaniny kabli ucieszy możliwość przesyłania obrazu i dźwięku jednym kablem. To spore ułatwienie i oszczędność funduszy, które musielibyśmy przeznaczyć na standardowo wykorzystywane przynajmniej dwa kable - wideo i audio.
Jeśli do wyjścia HDMI podłączymy nowoczesny telewizor to karta sama ustawi odpowiednią rozdzielczość dostosowaną do jego matrycy 
Podłączenie karty do telewizora przewodem HDMI pozwala na dostęp do nowych typowych dla tego wyświetlacza trybów pracy Podsumowanie
HDMI to doskonały pomysł ułatwiający połączenia pomiędzy urządzeniami cyfrowymi. Dobrze że w końcu, po długim czasie oczekiwania pojawił się także w sprzęcie komputerowym. Producenci prezentują już pierwsze urządzenia wyposażone w takie gniazda. Można je już spotkać w niektórych notebookach ( Toshiba i Acer ) jest również w monitorach ( BenQ ). Jesteśmy pewni że w przeciągu kilku najbliższych miesięcy znaczna część kart graficznych także zostanie wyposażona w ten właśnie interfejs. Kupując kartę z HDMI macie gwarancję, że Was pecet jest przygotowany do pracy z najnowszymi wyświetlaczami i że nie straszne mu zabezpieczenia DRM. Nawet jeśli aktualnie nie macie telewizora/monitora/projektora do którego moglibyście podłączyć komputer za pośrednictwem interfejsu HDMI to możecie z tego złącza korzystać stosując przejściówkę HDMI-DVI.
Ceny:
Sapphire X1600 PRO HDMI - 590 zł
Asus EN7600GT/HDTI/256M/A - ok 700 zł