Pełnomocnik Ziobry i umowy na prawie 1,5 mln zł. Ujawniamy tajemnicę resortu sprawiedliwości

Wirtualna Polska dotarła do wykazu niemal trzydziestu umów z lat 2016-2023 zawartych pomiędzy Ministerstwem Sprawiedliwości a kancelarią Kopeć Zaborowski Adwokaci i Radcowie Prawni lub adwokatem Maciejem Zaborowskim. Łącznie opiewają one na niemal 1,5 mln zł - dokładnie 1 463 835,03 zł (wszystkie kwoty w tekście to wartości brutto). W resorcie sprawiedliwości trwa szczegółowy audyt dotyczący wydatków, dlatego nie ma pewności, że to komplet umów zawartych z kancelarią lub adwokatem w tym okresie.

Pod rządami PiS szczegóły umów były pilnie strzeżoną tajemnicą. W zestawieniu, które publikujemy, widać, że część umów dotyczy pisania wniosków o publikację sprostowań. Resort płacił też kancelarii za reprezentowanie ministra przed sądami w głośnej sprawie sędzi Justyny Koski-Janusz oczernionej w komunikacie Ministerstwa Sprawiedliwości. Koska-Janusz prawomocnie wygrała z ministrem, ale resort opublikował przeprosiny dopiero po zmianie władzy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Największa ujęta w zestawieniu kwota umowy to 406 974,05 zł. Została ona zawarta 4 stycznia 2021 r. i miała obowiązywać do 3 stycznia 2022 r. W resorcie opisano ją jako "umowa na zastępstwo procesowe, czynności i doradztwo prawne". Maciej Zaborowski potwierdza WP, że kancelaria współpracowała z resortem sprawiedliwości w latach 2016-2024 i podkreśla, że jedną z jej specjalizacji jest prawo prasowe i ochrona dóbr osobistych. Nie odnosi się do konkretnych kwot, ale uważa, że ministerstwo mogło liczyć na bardzo korzystną stawkę rozliczeniową. Resort sprawiedliwości wypowiedział już umowy z kancelarią.

WP ujawnia wykaz umów

Resort Zbigniewa Ziobry w przeszłości odmawiał odpowiedzi na szczegółowe pytania w sprawie zawieranych umów. "Gazeta Wyborcza" w marcu 2021 roku poinformowała, że Maciej Zaborowski doradzał Zbigniewowi Ziobrze m.in. w procesie legislacyjnym związanym z procesami karnymi. "Przy tworzeniu jakich ustaw pomagał, dokładnie nie wiemy, bo resort sprawiedliwości ukrywa te informacje" - czytamy w tekście.

W 2016 r. portal OKO.press ustalił, że Ministerstwo Sprawiedliwości zapłaciło Zaborowskiemu ponad 22 tys. zł za analizy dotyczące projektów zmian w Kodeksie karnym i Kodeksie postępowania karnego. Wykaz umów, do którego dotarła Wirtualna Polska, pokazuje, że skala była większa. W 2016 r. resort Zbigniewa Ziobry zawarł z adwokatem umowy na sporządzenie opinii prawnych łącznie na niemal 50 tys. zł. To tylko niewielka część umów zawieranych przez lata.

Według ustaleń WP umowy były zawierane przez różne jednostki w resorcie sprawiedliwości, m.in.: Biuro Administracyjno-Finansowe, Departament Legislacyjny, Biuro Kontroli i Audytu Wewnętrznego, Biuro Komunikacji i Promocji, Biuro ministra. Poniżej przedstawiamy wykaz umów, do których dotarła Wirtualna Polska.

W poniższym wykazie prezentujemy kwotę brutto, datę zawarcia umowy i przedmiot umowy zgodnie z oryginalnym opisem.

1) 15 990 zł – 18.01.2016 – Opinia dot. "Projektu ustawy o zmianie ustawy Kodeks Postępowania Karnego" – Kancelaria Prawna adwokat Maciej Zaborowski

2) 6 150 zł – 25.02.2016 – Wykonanie dzieła w postaci pisemnej opinii

3) 7 380 zł – 10.08.2016 – Opracowanie pisemnej opinii

4) 7 380 zł – 10.08.2016 – Opracowanie pisemnej opinii

5) 4 305 zł – 09.09.2016 – Opinia dot. "Ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary"

6) 4 305 zł – 10.08.2016 - Opinia dotycząca konfiskaty rozszerzonej

7) 6 765 zł – 02.12.2016 - Opracowanie pisemnej opinii dot. projektu ustawy o zmianie ustawy

8) 10 000 zł – 05.01.2017 - Reprezentowanie przed sądami w sprawie z powództwa Justyny Koski-Janusz

9) 30 000 zł – 30.01.2018 - Wykonywanie zastępstwa procesowego

10) 30 000 zł – 25.09.2018 – Przygotowanie wniosków o publikację sprostowań w sprawach cywilnych w szczególności z zakresu prawa prasowego i ochrony dóbr osobistych i karnych

11) 11 070 zł – 10.07.2018 – Opracowanie opinii KKS

12) 200 000 zł – 28.11.2018 – Wykonywanie zastępstwa procesowego

13) 1 000 zł – 01.03.2019 - Przygotowywanie wniosków o publikację sprostowań w sprawach cywilnych

14) 84 000 zł – 25.09.2018 - Przygotowywanie wniosków o publikację sprostowań w sprawach cywilnych

15) 18 450 zł – 18.06.2019 – Opinia prawna nt.: "Opinia dotycząca uwag krytycznych zawartych w części III Opinii Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego, do uchwały Senatu RP z dnia 24 maja 2019 r. w sprawie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, uchwalonej przez Sejm RP na 81. Posiedzeniu w dniu 16 maja 2019 r."

16) 13 530 zł – 29.05.2019 – Opracowanie opinii o działalności Senatu

17) 6 150 zł – 07.01.2020 – Wykonywanie doradztwa prawnego w zakresie przygotowania postępowania przed sądami powszechnymi oraz wykonywanie zastępstwa procesowego w sprawach wskazanych przez Ministra Sprawiedliwości

18) 18 450 zł – (brak daty) - Umowa o dzieło w postaci pisemnej opinii dot. uwag krytycznych zawartych w III części opinii Krakowskiego Instytutu Prawa Karnego

19) 30 000 zł – 30.01.2018 – Aneks dot. wykonywania zastępstwa procesowego przed sądem II instancji w sprawie oraz postępowanie kasacyjne

20) 50 000 zł – 31.07.2020 – Przygotowywanie wniosków o publikację sprostowań w sprawach cywilnych, wykonywanie doradztwa prawnego, wykonywanie zastępstwa procesowego, obejmuje również postępowanie przed sądem II instancji oraz postępowania kasacyjne

21) 50 000 zł – 15.07.2020 – Wykonywanie zastępstwa procesowego przed sądem II instancji w sprawie oraz postępowanie kasacyjne

22) 10 000 zł – 15.07.2020 - Wykonywanie zastępstwa procesowego przed sądem II instancji w sprawie oraz postępowanie kasacyjne

23) 60 000 zł – 30.01.2018 - Wykonywanie zastępstwa procesowego przed sądem II instancji w sprawie oraz postępowanie kasacyjne

24) 406 974,05 zł – 04.01.2021 – Umowa na zastępstwo procesowe, czynności i doradztwo prawne

25) 161 935,98 zł – 04.01.2021 - Umowa na zastępstwo procesowe, czynności i doradztwo prawne

26) 70 000 zł – 28.04.2023 – Usługa prawna

27) 150 000 zł – 31.03.2023 – Usługa prawna

Sędzia oczerniona przez Ziobrę wygrała po latach

Opisy zawartych umów w większości przypadków nie pozwalają szczegółowo wypunktować wszystkich świadczonych usług. Uwagę zwraca jednak m.in. głośna sprawa Justyny Koski-Janusz. Umowa ze stycznia 2017 roku na 10 000 zł opisana przez nas w punkcie ósmym mówi o "reprezentowaniu przed sądami" w sprawie jej powództwa. Przypomnijmy, że po sześciu latach sądowej batalii Ministerstwo Sprawiedliwości pod rządami Adama Bodnara przeprosiło za komunikat z 2016 r., który oczerniał sędzię.

W publikacji resortu z października 2016 roku o skróceniu delegacji sędzi, napisano, że "do Ministerstwa Sprawiedliwości dotarła informacja, że to właśnie sędzia Justyna Koska-Janusz miała się wykazać wyjątkową nieudolnością i zupełnie nie radzić sobie z prowadzeniem bardzo prostej, choć głośnej sprawy, co było szeroko komentowane i krytykowane w mediach".

"Chodziło o zdarzenie z grudnia 2013 r. spowodowane przez Izabellę Ch., która, będąc pod wpływem alkoholu, wjechała luksusowym mercedesem w przejście podziemne w samym centrum Warszawy. Media obwiniały prowadzącą postępowanie Justynę Koskę-Janusz o pobłażliwość wobec oskarżonej i nieudolność w prowadzeniu sprawy" - napisano oświadczeniu resortu pod rządami Zbigniewa Ziobry.

"Po sprawdzeniu tych informacji minister sprawiedliwości 19 września 2016 r. podjął decyzję o skróceniu delegacji sędzi Justyny Koski-Janusz do 1 października 2016 r., by uniknąć zarzutu, że w Sądzie Okręgowym, do którego trafiają sprawy skomplikowane i trudne, orzeka taki sędzia. W Sądzie Okręgowym powinni orzekać tylko sędziowie o wysokich umiejętnościach, sprawności i profesjonalizmie" - głosił komunikat resortu przekazany mediom.

W październiku 2019 roku Sąd Apelacyjny w Warszawie orzekł prawomocnie, że minister sprawiedliwości musi przeprosić sędzię Koskę-Janusz za naruszenie jej dóbr osobistych. Wcześniej Sąd Okręgowy w Warszawie, orzekając w tej sprawie, uznał, że minister sprawiedliwości naruszył dobra osobiste sędzi, nakazał mu przeprosiny i usunięcie ze strony ministerstwa oświadczenia o cofnięciu delegacji, ale resort odwołał się od tego wyroku.

W kwietniu 2023 roku Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną szefa resortu sprawiedliwości i tym samym minister ostatecznie przegrał proces o naruszenie dóbr osobistych. Wyrok został wykonany dopiero po zmianie władzy.

"Jednym z obowiązków ministra sprawiedliwości jest wykonywanie orzeczeń sądów dotyczących naruszeń prawa, jakiego dopuściło się poprzednie kierownictwo ministerstwa. Zgodnie z wyrokiem sądu, na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości zostały wczoraj opublikowane przeprosiny za naruszenie dóbr osobistych sędzi Justyny Koski-Janusz" - napisało 29 grudnia Ministerstwo Sprawiedliwości na profilu w platformie X.

Rozkwit kariery byłego asystenta Ziobry. Klub milionerów dobrej zmiany

W ostatnich latach media wielokrotnie pisały o działalności Macieja Zaborowskiego, zwracając uwagę, że adwokat swoją pozycję zawodową zbudował na związkach ze Zbigniewem Ziobrą. Za czasów pierwszych rządów PiS w latach 2005-2007 był asystentem ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Doradzał też sejmowej komisji śledczej ds. afery hazardowej.

Po powrocie PiS do władzy Zaborowski szybko został jednym z beneficjentów "dobrej zmiany" i trafił do kilku rad nadzorczych spółek Skarbu Państwa. Dzięki temu znalazł się w zestawieniu "Klubu Milionerów Dobrej Zmiany" autorstwa dziennikarki Magazynu WP Bianki Mikołajewskiej.

"Po wygranej PiS w 2015 r., został członkiem rady nadzorczej PKP Intercity. Od stycznia 2016 r. jest członkiem rady nadzorczej PZU. Do końca 2022 r. spółka wypłaciła mu 1,181 mln zł" – czytamy w raporcie. Zaborowski z rekomendacji PiS zasiada też w Trybunale Stanu. Z kolei założona przez niego kancelaria miała w swoim portfolio takich klientów jak: Polska Grupa Zbrojeniowa, PGNiG, Orlen, Nitrochem, TVP, PGE, Energa, ale także Sejm, Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju czy KPRM. 

"Niekończące się ataki prawne na media"

Pod rządami PiS Maciej Zaborowski i jego wspólnicy zasłynęli również rozprawą z mediami, które krytycznie opisywały działania m.in. najważniejszych polityków PiS. W 2021 roku Roman Imielski w tekście "Prawnik Obajtka chce uciszyć 'Wyborczą'. Przysłał już blisko 30 sprostowań i złożył liczący 123 strony pozew" wyjaśniał, że działalność adwokata to SLAPP - Strategic Lawsuits Against Public Participation - "strategiczne pozwy przeciwko opinii publicznej".

"Zmuszają one media do żmudnego i kosztownego odpierania niekończących się ataków prawnych, czyli pozwów, oskarżeń prywatnych i prokuratorskich, bezzasadnych wezwań do sprostowań i przeprosin, pogróżek przedsądowych itp. - po to mianowicie, żeby zaprzestały krytyki osób i instytucji dysponujących władzą i dużymi pieniędzmi pozwalającymi im takie ataki lawinowo przeprowadzać" - pisał Imielski.

Zaborowski: "Korzystna dla klienta stawka"

Marcina Zaborowskiego zapytaliśmy o współpracę z Ministerstwem Sprawiedliwości, skalę zawieranych umów oraz o to, czy w ramach umów zawieranych z MS zajmował się on lub jego kancelaria sprawami, które dotyczyły nie resortu, ale prywatnych spraw Zbigniewa Ziobry. W odpowiedzi adwokat nie odnosi się do tej ostatniej kwestii. Zwraca uwagę, że częściowo jej zakres jest ograniczony ze względu na tajemnicę adwokacką.

Poniżej publikujemy pełną treść oświadczenia Macieja Zaborowskiego.

"Kancelaria Kopeć Zaborowski Adwokaci i Radcowie Prawni sp. p. współpracowała z Ministerstwem Sprawiedliwości w latach 2016-2024. Przedmiotem współpracy, co wynika z powszechnie dostępnych informacji, była obsługa prawna Ministerstwa Sprawiedliwości oraz osób z jego kierownictwa związana głównie z prawem prasowym oraz ochroną dóbr osobistych. Współpraca była wykonywana przez zespól kilkunastu doświadczonych adwokatów, radców prawnych oraz aplikantów. W kilku przypadkach współpraca dotyczyła także opiniowania projektów legislacyjnych związanych ze sferą wymiaru sprawiedliwości.

Warto podkreślić, że w sprawach sądowych prowadzonych przez kancelarię w prawie 90 procentach sądy przyznawały w całości lub w znacznej części rację reprezentowanej przez nas stronie. W kilku sprawach doszło także do zawarcia korzystnych dla klienta ugód. W siedmiu zaś sprawach Sąd Najwyższy przyjął skargi kasacyjne do rozpoznania, wskazując, że zawierają one istotne zagadnienia prawne.

Nie można także zapominać, że we wszystkich sprawach wygranych, zgodnie z przepisami kodeksu postępowania cywilnego, to strona przegrana pokrywa koszty procesowe związane z prowadzeniem danej sprawy. 

Należy podkreślić, że jedną z głównych specjalizacji kancelarii jest właśnie prawo prasowe oraz ochrona dóbr osobistych. Uznanie rynku prawnego oraz klientów zostało wielokrotnie docenione w wielu prestiżowych rankingach oraz konkursach prawniczych, zarówno w Polsce (Forbes – Najlepsze Kancelarie Prawne, Ranking Kancelarii Prawniczych Dziennika Rzeczpospolita) jak i za granicą (brytyjski prestiżowy konkurs magazynu The Lawyer, Media Law International, Legal 500 czy Who is Who Legal).

Na marginesie należy podnieść, że współpraca odbywała się w oparciu o bardzo korzystną dla klienta stawkę rozliczeniową" - przekazał adwokat Maciej Zaborowski w korespondencji z WP.

Patryk Michalski, dziennikarz Wirtualnej Polski

Napisz do autora: patryk.michalski@grupawp.pl