Papież a kobiety. "Tak" dla rozdawania komunii, "nie" dla święceń

Cały świat żegna papieża Franciszka, tłumy w Watykanie. Śledź naszą relację NA ŻYWO

Co musisz wiedzieć?

• Nowe możliwości dla kobiet: Papież Franciszek umożliwił kobietom rozdawanie komunii św. podczas mszy
• Zakaz święceń kapłańskich: Podtrzymał jednak zakaz wyświęcania kobiet na diakonisy i księży.
• Zwiększenie liczby kobiet w kurii: Podczas pontyfikatu Franciszka liczba kobiet zatrudnionych w kurii rzymskiej wzrosła.

Jakie zmiany wprowadził papież Franciszek?

W czasie całego pontyfikatu papież Franciszek wielokrotnie wypowiadał się na temat kobiet, wskazując na ich rolę w życiu publicznym i we wspólnocie Kościoła katolickiego.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Tragiczne doniesienia z Watykanu. Nie żyje papież Franciszek

Na temat święceń kapłańskich kobiet po raz pierwszy wypowiedział się 29 lipca 2013 r. Podkreślił wówczas, że zakaz wyświęcania kobiet na księży w Kościele katolickim jest definitywny. - Kościół przemówił i powiedział "nie". Te drzwi są zamknięte - oświadczył dziennikarzom.

Zaznaczył jednak, że chciałby, by kobiety pełniły także bardziej odpowiedzialne funkcje w administracji Kościoła i jego duszpasterskiej działalności. - Nie możemy ograniczać roli kobiet w Kościele do posługi przy mszy albo przewodniczenia organizacjom charytatywnym, musi być coś więcej - dodał Franciszek.

Dlaczego zakaz święceń kapłańskich dla kobiet pozostaje?

Za jego pontyfikatu wzrosła liczba kobiet zatrudnionych w kurii rzymskiej. Pod koniec roku 2023 roku pracowało tam 812 kobiet, co oznacza, że stanowiły ponad jedną czwartą personelu (dokładnie 26,07 proc., wszystkich pracowników jest 3114).

W 2022 r. mianował trzy kobiety do watykańskiej Dykasterii ds. Biskupów - dwie zakonnice: s. Raffaellę Petrini i Yvonne Reungoat, oraz pochodzącą z Argentyny przewodniczącą Światowej Unii Katolickich Organizacji Kobiecych Marię Lię Zervino. W styczniu 2025 r. papież mianował s. Simonę Brambillę prefektem Dykasterii ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego. Z kolei 5 lutego mianował siostrę Raffaellę Petrini nową przewodniczącą Papieskiej Komisji ds. Państwa Watykańskiego i przewodniczącą Gubernatoratu Państwa Miasta Watykańskiego. To najwyższe stanowisko, jakie kiedykolwiek powierzono kobiecie w Watykanie.

Zobacz, kto rządzi Watykanem po śmierci papieża?

- Tam, gdzie przyjęliśmy kobiety, od razu rzeczy idą naprzód - stwierdził papież 4 marca 2023 r. podczas spotkania z redakcją kobiecego dodatku do watykańskiego dziennika "L'Osservatore Romano". Wyraził opinię, że kobieta ma zdolność mówienia "trzema językami: umysłem, sercem i rękoma". - Myśli to, co czuje, czuje to, co myśli, i robi to, co czuje i myśli. Nie mówię, że wszystkie kobiety to robią, ale mają taką zdolność, to jest wspaniałe - ocenił.

"Trzeba pracować więcej, by stworzyć głęboką teologię kobiety"

"Kobiety czynią świat piękniejszym, chronią go i utrzymują przy życiu. Niosą łaskę odnowy, uścisk włączania i odwagę ofiarowania samych siebie" - napisał z kolei na profilu Pontifex na platformie X 8 marca 2024 r., w Międzynarodowym Dniu Kobiet.

Do kwestii święceń kapłańskich kobiet w Kościele papież Franciszek odniósł się także w 2022 r. w wywiadzie udzielonym jezuickiemu czasopismu "America". Zaznaczył, że "teologiczna 'zasada Piotrowa' nie dopuszcza możliwości święcenia kobiet". Zastrzegł, że "nie przekreśla to ich godności i roli w Kościele". Patrzenie na Kościół jedynie przez pryzmat wymiaru ministerialnego (tj. zasady Piotrowej) byłoby "amputacją istoty Kościoła" - ocenił papież.

Przeczytaj, jak wybierany jest nowy papież

Przestrzegł przed myleniem funkcji kobiet w Kościele z ich godnością. - Trzeba pracować więcej, aby stworzyć głęboką teologię kobiety. Tylko wykonując tę pracę, będzie można lepiej zrozumieć funkcję kobiety w Kościele. Geniusz kobiecy jest konieczny w miejscach, w których podejmowane są ważne decyzje, (...) gdzie sprawowana jest władza w różnych zakresach Kościoła - ocenił Franciszek w wywiadzie dla jezuickiego czasopisma "La Civilta Cattolica" - 19 września 2013 r.

Stanął wówczas także w obronie kobiet, które "mają doświadczenie nieudanego małżeństwo oraz aborcji". - Aborcja jest dla niej olbrzymim brzemieniem i ona szczerze jej żałuje. Chciałaby kontynuować życie chrześcijańskie - powiedział papież, którego zdaniem takiej kobiecie należy się miłosierdzie. Wyraził też przekonanie, że należy "z miłosierdziem" podchodzić do osób rozwiedzionych, które zawarły ponowne związki, oraz do homoseksualistów.

"Przemocy wobec kobiet nie da się znormalizować"

Problem przemocy wobec kobiet zaakcentował m.in. podczas podróży apostolskiej do Peru w 2018 r.

Podkreślił wówczas, że "przemocy wobec kobiet nie da się znormalizować, wspierając kulturę macho, która nie akceptuje roli kobiet jako czynnych uczestniczek w naszych wspólnotach". - Nie możemy odwracać głowy i pozwolić, aby tak wiele kobiet, zwłaszcza nastoletnich, było znieważanych w ich godności - powiedział Franciszek 19 stycznia 2018 r.

Niespełna dwa lata później - 1 stycznia 2020 r. - zwrócił uwagę, że kobiety "są nieustannie poniżane, bite, gwałcone, nakłaniane do prostytucji i usunięcia życia, które noszą w swym łonie", a ich "ciało jest poświęcane na bezbożnych ołtarzach reklamy, dochodów, pornografii, wyzyskiwane jako obszar do użycia". - Każda przemoc zadana kobiecie jest zbezczeszczeniem Boga zrodzonego z niewiasty - oświadczył papież. - Z ciała kobiety przyszło dla ludzkości zbawienie: po tym jak traktujemy ciało kobiety, rozpoznajemy nasz poziom człowieczeństwa - dodał.

W tekście opublikowanym 8 marca 2023 r. przez włoski dziennik "La Stampa" nazwał przemoc wobec kobiet "owocem mentalności patriarchalnego ucisku i męskiego szowinizmu". Uznał wówczas różnice w wynagrodzeniu mężczyzn i kobiet "wielką niesprawiedliwością". Ocenił, że gdyby kobiety miały zapewnioną równość szans, "mogłyby przyczynić się w istotny sposób do koniecznej zmiany na rzecz świata pokoju" i "solidarności".

"Kobiety wykonują niesamowitą posługę, ale bez święceń"

Odpowiadając na potrzeby duszpasterskie Kościoła na świecie, zezwolił kobietom świeckim na dostęp do służby Słowa i pomocy przy ołtarzu w formie lektoratu i akolitatu. W ogłoszonym 10 stycznia 2021 r. w Watykanie liście apostolskim w formie motu proprio, zatytułowanym "Spiritus Domini", papież zmodyfikował paragraf Kodeksu prawa kanonicznego, ustalając, że kobiety mogą mieć dostęp do tych posług i że są one udzielane poprzez akt liturgiczny.

W wywiadzie dla amerykańskiej stacji CBS w maju 2024 roku papież wykluczył sakramentalny diakonat kobiet i możliwość błogosławieństwa par gejowskich. - Kobiety zawsze mogą jednak, powiedziałbym, przejmować zadania diakona bez stawania się diakonem. Kobiety wykonują niesamowitą posługę, ale bez święceń - ocenił Franciszek. Mimo to w lutym 2024 r. powołał m.in. 10 komisji synodalnych, z których jedna zajmuje się kwestią diakonatu kobiet. Może to wskazywać na pomysł utworzenia nowych posług w Kościele dla kobiet, zbliżonych do diakonatu, ale bez święceń.

Źródło: Polska Agencja Prasowa