Śmierć papieża Franciszka. Jak wybierany jest nowy papież?

W wieku 88 lat zmarł papież Franciszek - poinformował Watykan. Jorge Mario Bergoglio stał na czele Kościoła katolickiego od 13 marca 2013 roku.

Konklawe (z łac. cum clave, czyli "pod kluczem") to zgromadzenie kardynałów elektorów, które odbywa się w Kaplicy Sykstyńskiej w celu wyboru nowego papieża. Uczestniczą w nim kardynałowie, którzy nie ukończyli 80. roku życia w dniu śmierci lub rezygnacji papieża.

Obecne zasady konklawe określa konstytucja apostolska Universi Dominici Gregis, wprowadzona przez Jana Pawła II w 1996 roku i częściowo zmodyfikowana przez Benedykta XVI oraz Franciszka.

Kiedy odbywa się konklawe?

Konklawe zbiera się od 15 do 20 dni po śmierci lub rezygnacji papieża. Okres ten pozwala kardynałom z całego świata przybyć do Rzymu oraz uczestniczyć w codziennych spotkaniach, tzw. kongregacjach generalnych, podczas których omawiane są najważniejsze kwestie dotyczące przyszłości Kościoła.

Dokładną datę rozpoczęcia konklawe ustala Kolegium Kardynałów, które pełni funkcję tymczasowego zarządu Kościoła w okresie sede vacante.

Jak wygląda konklawe?

• Ślubowanie tajemnicy i zamknięcie Kaplicy Sykstyńskiej - Konklawe odbywa się w całkowitej tajemnicy. Kardynałowie elektorzy przysięgają, że nie ujawnią żadnych informacji na temat przebiegu głosowania. Następnie wszyscy uczestnicy przechodzą do Kaplicy Sykstyńskiej, a ceremoniarz wypowiada słynne słowa: "Extra omnes!" ("Wszyscy na zewnątrz!"), po czym drzwi zostają zamknięte i rozpoczyna się głosowanie.

• Proces głosowania - Każdy kardynał oddaje swój głos na kartce, zapisując imię jednego z kandydatów. Następnie podchodzi do ołtarza, składa kartkę na specjalnym tacy i wrzuca ją do urny. Aby zostać papieżem, kandydat musi uzyskać co najmniej ⅔ głosów. Jeśli po trzech dniach głosowań nie uda się osiągnąć wymaganej większości, następuje jednodniowa przerwa na modlitwę i refleksję, po czym głosowania są kontynuowane.

• Dym nad Kaplicą Sykstyńską - czarny czy biały? Po każdym głosowaniu karty są palone w specjalnym piecu w Kaplicy Sykstyńskiej. Jeśli żaden kandydat nie uzyskał wymaganej większości, dodawane są do nich substancje chemiczne, które powodują, że dym unoszący się nad Kaplicą jest czarny - oznacza to, że nie wybrano jeszcze papieża. Jeśli wybór został dokonany, dym staje się biały, co oznacza, że Kościół ma nowego papieża. Dodatkowo w bazylice św. Piotra biją dzwony, ogłaszając światu historyczne wydarzenie.

Ogłoszenie nowego papieża

Po wyborze nowy papież jest pytany, czy przyjmuje urząd. Jeśli odpowie "Accepto" ("Przyjmuję"), zostaje oficjalnie uznany za głowę Kościoła katolickiego. Nowy papież wybiera sobie imię pontyfikalne, po czym kardynał protodiakon wychodzi na balkon Bazyliki św. Piotra i ogłasza wiernym słynną formułę:

"Habemus Papam!" (Mamy papieża!)

Chwilę później nowy papież wychodzi na balkon i udziela pierwszego błogosławieństwa "Urbi et Orbi" ("Miastu i Światu").

Jak długo trwa konklawe?

Czas trwania konklawe jest nieprzewidywalny. Może trwać kilka godzin, ale zdarzało się, że trwało tygodniami.

Dla porównania:

• Papież Franciszek został wybrany w piątym głosowaniu, w ciągu dwóch dni (w 2013 roku).

• Benedykt XVI także został wybrany w czwartym głosowaniu, po niecałych 24 godzinach (w 2005 roku).

• Jan Paweł II potrzebował ośmiu głosowań w ciągu dwóch dni (w 1978 roku).

• Najdłuższe konklawe w historii miało miejsce w 1268 roku i trwało ponad 2 lata!

Kto może zostać papieżem?

Technicznie rzecz biorąc, papieżem może zostać każdy ochrzczony mężczyzna. W praktyce jednak od wieków wybierani są wyłącznie kardynałowie elektorzy. Nie ma żadnych wymagań dotyczących narodowości - papież może pochodzić z dowolnego kraju. Jan Paweł II był pierwszym od ponad 400 lat papieżem spoza Włoch.

Konklawe to jeden z najbardziej tajemniczych i uroczystych rytuałów w Kościele katolickim. Choć procedura wyboru papieża jest ściśle regulowana przez tradycję i prawo kanoniczne, każdy pontyfikat przynosi nowe wyzwania i decyzje, które kształtują przyszłość Kościoła.

Źródło: VaticanNews