Pakt Ribbentrop-Mołotow. 83. rocznica "czwartego rozbioru Polski"

Podpisany 23 sierpnia 1939 roku w Moskwie przez Joachima von Ribbentropa i Wiaczesława Mołotowa traktat stanowił ukoronowanie współpracy na linii Rosja-Niemcy. Dołączony do oficjalnych pism tajny protokół wskazywał podział stref wpływów, rozdzielonych pomiędzy Stalina a Hitlera. W 2023 roku, podczas obchodów 83. rocznicy wydarzenia jest ono postrzegane przez pryzmat toczącej się w Ukrainie wojny. Premier Litwy podczas obchodów rocznicy podpisania paktu zauważyła, że "dziś nie wystarczy potępić pakt Ribbentrop-Mołotow. Trzeba odważnie i wyraźnie zdystansować się od postawy, która pozwala na powstawanie takich zbrodniczych porozumień"

Oficjalnie traktat ten miał potwierdzić pokój pomiędzy III Rzeszą a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich. Pakt polityczno-gospodarczy dotyczył jednak także państw Europy Wschodniej i centralnej, potraktowanych przez Stalina i Hitlera jako przedmiot umowy. Po ustaleniu wspólnych celów i rozstrzygnięciu stref wpływów, Rosja zerwała pakty z Francją i Wielką Brytanią, określając je jako bezprzedmiotowe.

Główne postanowienia tajnej części paktu Ribbentrop-Mołotow dotyczyły podziału stref interesów III Rzeszy i ZSRR i przedstawiały:

• Włączenie terytorium Finlandii, Estonii i Łotwy do ZSRR
• Podział terytorium państwa polskiego pomiędzy Niemcy i Rosję (ustanawiając granicę wzdłuż Wisły, Sanu i Narwi)
• Brak roszczeń strony niemieckiej do terenów Besarabii (krainy historycznej, obecnie należącej do Ukrainy i Mołdawii), którymi zainteresowany był Związek Radziecki
• Ścisłą współpracę gospodarczą pomiędzy III Rzeszą a ZSRR, polegającą na wymianie niemieckiej technologii na radzieckie surowce
• Współpracę tajnych służb obu państw (Gestapo i NKWD).

Pakt Ribbentrop-Mołotow przypieczętował tragiczne losy państwa polskiego, które zostało zaatakowane przez III Rzeszę 1 września 1939 roku oraz ZSRR 17 września 1939 r. Porozumienie na linii Stalin-Hitler zostało zerwane 22 czerwca 1941 roku, po agresji Niemiec na Związek Radziecki.

W rocznicę podpisania paktu, z wielu europejskich regionów docierają głosy o potrzebie zakończenia rosyjskich działań wojennych toczonych na terytorium Ukrainy. Przewodnicząca Litewskiego Sejmu Viktorija Czmilyte-Nielsen wyraziła nadzieję, że "demokratyczny świat, wyciągając pomocną dłoń do Ukrainy, zdoła udaremnić plany jej okupacji".

Zobacz również: Przetrwać za wszelką cenę. Przypadki warszawskich "robinsonów"