Ołena Zełenska

Jest ukraińską pisarką, scenarzystką, a także Pierwszą Damą Ukrainy jako żona prezydenta Wołodymyra Zełenskiego. Z wykształcenia architektka. Urodzona 6 lutego 1978 r. w Krzywym Rogu, z domu Kijaszko.

Wykształcenie i praca

W młodości uczęszczała do tej samej szkoły co jej przyszły mąż, Włodymyr Zełenski, jednak wtedy nie nawiązali ze sobą znajomości. Ołena Zełenska studiowała architekturę na Wydziale Inżynierii Lądowej Krzyworoskiego Uniwersytetu Technicznego. Tam też poznała przyszłego męża, który studiował w Krzyworoskim Instytucie Ekonomicznym. Z wykształcenie jest architektem, jednak nigdy nie podjęła pracy w zawodzie. Podjęła się pisania scenariuszy dla kabaretu Studio “Kwartał 95”, w którym występował jej mąż, Włodymyr Zełenski.

Pierwsza dama Ukrainy

Gdy w 2018 r. Włodymyr Zełenski zapowiedział swój start w wyborach prezydenckich, Ołena nie była przychylna jego decyzji. Pomimo swojego sprzeciwu zawiesiła pracę i zaangażowała się w kampanię wyborczą.

W maju 2019 roku Zełenska została pierwszą damą Ukrainy. W listopadzie pojawiła się na okładce grudniowego numeru ukraińskiego Vogue’a. Właśnie w magazynie opowiedziała o swojej pierwszej inicjatywie, którą chce podjąć jako pierwsza dama — reformie żywienia w dzieci w ukraińskich szkołach. Z inicjatywy pierwszej damy od nowego menu przygotowanego przez szefa kuchni Ievego Klopotenko z CultFood rozpoczęła się reforma szkolnego systemu żywienia. Inicjatywa to złożony program, którego celem jest poprawa jakości żywienia w szkołach i zapewnienia odpowiednich zasobów szkole. Szkolne menu liczy 160 pozycji od tradycyjnych dań ukraińskich, po nowoczesne i popularne dania różnych kuchni świata. Gabinet Ministrów Ukrainy zatwierdził nowe normy żywnościowe, które weszły w życie na początku września 2021 r.

W grudniu 2019 r., podczas przemówienia na III Ukraińskim Kongresie Kobiet, który zrzesza ukraińskie i międzynarodowe osoby publiczne, polityków, ekspertów, liderów opinii i aktywistów na rzecz równych praw kobiet i mężczyzn. Zełenska zainicjowała przystąpienie Ukrainy do międzynarodowej inicjatywy G7 na rzecz równości płci, Biarritz Partnership, która została sfinalizowana we wrześniu 2020 r. W 2020 oraz 2021 r. Zełenska również przemawiała na IV i kolejno V Ukraińskim Kongresie Kobiet.

W styczniu 2020 r. została włączona przez Wołodymyra Zełenskiego do zarządu Arsenału Sztuki, na czele którego stał minister kultury Włodymyr Borodiański.

Kolejną inicjatywą Ołeny Zełenskiej jako pierwszej damy było szerzenie języka ukraińskiego na świecie oraz wprowadzenie ukraińskich audioprzewodników w najbardziej kultowych miejscach na świecie, w szczególności w największych muzeach na świecie. W ramach tej inicjatywy w 2020 r. uruchomiano 11 audioprzewodników w języku ukraińskim w muzeach w Azerbejdżanie, Austrii, Włoszech, Łotwie, Turcji i Czarnogórze. W 2021 r. z inicjatywy pierwszej damy w muzeum Mount Vernon, Muzeum Sztuk pięknych w San Francisco w Kalifornii uruchomiono kolejne audioprzewodniki w języku ukraińskim.

Ołena Zełenska uruchomiła także w maju 2020 r. program dotyczący tworzenia społeczeństwa bez barier we współpracy z Ministerstwem Transformacji Cyfrowej i Ministerstwem Polityki Społecznej Ukrainy. W grudniu tego samego roku Ministerstwo Transformacji Cyfrowej i Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju na Ukrainie poinformowało, że w ramach inicjatywy Zełenskiego “Bez barier” stworzy katalog usług dla grup dotkniętych wykluczeniem, który zostanie opublikowany na państwowym portalu “Akcja”.

Pierwsza dama zainicjowała Kijowski Szczyt Pierwszych Dam i Panów w sierpniu 2021 r. pod hasłem “Miękka siła w nowej rzeczywistości”.

Wojna w Ukrainie

Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę Ołena Zełenska została określona jako drugi najważniejszy cel ataku Rosji, zaraz po swoim mężu, Włodymyrze Zełenskim. W połowie marca znajdowała się jeszcze w Ukrainie w nieznanym miejscu. Wydała oświadczenie, w którym wymieniła imiona dzieci zabitych podczas inwazji. Jak podają władze Ukrainy, pozostaje na terenie kraju, ale ze względów bezpieczeństwa jej lokalizacja nie zostanie ujawniona.

Życie prywatne

Choć przyszła pierwsza dama chodziła do tej samej szkoły co przyszły prezydenta Ukrainy, para nigdy się nie poznała. Jak sam przyznał Zełenski, kojarzył kolegów z klasy Ołeny, lecz jej samej nie. Poznali się dopiero na studiach, a ich związek rozwijał się stopniowo. Po ośmiu latach spotkań pobrali się w 2003 r., a w 2004 r. urodziła się ich córka Oleksandra. W 2013 r. urodziło się ich drugie dziecko — syn Kyrylo.