Odkrywamy karty! Oto sposób na to jak jeszcze lepiej wykorzystać środki unijne.

Z roku na rok w polskiej przestrzeni publicznej przybywa charakterystycznych błękitnych tablic z dwunastoma żółtymi gwiazdami. To tablice z informacją o dofinansowaniu inwestycji ze środków unijnych. Większość z nich jest finansowana z tzw. funduszy strukturalnych, czyli przeznaczonych dla rozwoju tych regionów Unii Europejskiej, których poziom PKB na mieszkańca jest poniżej 90% unijnej średniej. W momencie gdy wchodziliśmy do UE w 2004 r. cały kraj był objęty tym wsparciem, jednak z czasem kolejne obszary nadganiają różnice rozwojowe, a tym samym tracą możliwość uzyskania dotacji na budowę szkół, przedszkoli czy sieci wodociągowych.

Dotychczas fundusze unijne, tak powszechnie już znane i szeroko wykorzystywane w Polsce, wydawały się nie mieć równej sobie konkurencji dla wspierania realizacji zadań publicznych. To się jednak zmienia.

Samorządy z coraz większym zainteresowaniem spoglądają na inne metody realizacji i finansowania inwestycji.

– Fundusze unijne w kolejnej perspektywie finansowej nie będą wystarczające na realizację wszystkich niezbędnych inwestycji. Odpowiadając na rosnące oczekiwania społeczeństwa co do zapewniania wysokiej jakości usług publicznych, chcemy sięgać po partnerstwo publiczno-prywatne. Mamy nadzieję, że w najbliższych dwóch-trzech latach właśnie ta formuła finansowania stanie się jednym z motorów napędzających inwestycje publiczne – powiedział Waldemar Buda, pełnomocnik rządu ds. partnerstwa publiczno-prywatnego, sekretarz stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej.

Partnerstwo publiczno-prywatne (zwane w skrócie PPP) to metoda realizowania przedsięwzięć inwestycyjnych oraz świadczenia usług publicznych. Polega na współpracy pomiędzy przedsiębiorcami i sektorem publicznym (najczęściej są to gminy), która prowadzi do pełnego wykorzystania potencjału obydwu stron. Mówiąc najprościej gmina określa zadania (np. budowa domu pomocy społecznej), a wybrany w drodze negocjacji partner prywatny realizuje te cele najlepiej jak potrafi.

Czym to się różni od tradycyjnego przetargu? W PPP koszty inwestycji zwykle pokrywa partner prywatny (zazwyczaj biorąc kredyt). Przedsiębiorca ten następnie przez wiele lat utrzymuje zbudowaną infrastrukturę. Oczywiście nie za darmo. Firmy mogą być wynagradzane w różny sposób. W przypadku budowy szkoły czy urzędu zwykle będzie to kwota wypłacana przez gminę przez cały okres trwania umowy (tzw. opłata za dostępność). Natomiast w przypadku takiej infrastruktury jak np. parking, wynagrodzeniem strony prywatnej mogą być opłaty za korzystanie z parkingu.

PPP jest traktowane przez gminy jako alternatywa dla funduszy unijnych. Tymczasem projekty PPP mogą łączyć w sobie finansowanie prywatne z innymi środkami. Nie jest rzadkością łączenie PPP z funduszami unijnymi. Takie projekty nazywamy hybrydowym PPP.

W tej chwili mamy w kraju kilkanaście dobrych przykładów udanych inwestycji hybrydowych.

W tej formule została zrealizowana m.in. rewitalizacja dworca w Sopocie, gdzie finansowanie z kapitału prywatnego zostało uzupełnione środkami inicjatywy europejskiej JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas). Partner prywatny zyskał możliwość prowadzenia działalności komercyjnych na terenie przydworcowym przez 12 lat.

Termomodernizacja budynków oświatowych w Zgierzu została natomiast sfinansowana ze środków dostępnych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego na lata 2014–2020 połączonych ze środkami pozyskanymi przez partnera prywatnego. W najbliższym czasie ruszają prace związane z budową instalacji w Olsztynie, która również jest realizowana jako hybrydowe PPP.

Powyższe przykłady to doskonałe źródło inspiracji zarówno dla samorządów chcących zrealizować inwestycję publiczną, jak i dla przedsiębiorców poszukujących zaufanego partnera biznesowego.

Przykłady dobrych praktyk znajdziecie Państwo na stronie ppp.gov.pl