Oczyszczalnia milionów...

Z protokołu RIO wynika, że przetarg był ustawiony. Dziwnym trafem termin jego rozstrzygnięcia zbiegł się z początkiem kampanii wyborczej SLD do samorządu terytorialnego. Wówczas burmistrzem Poddębic była Marianna Czekaj, która startowała z listy SLD.

Wygrali najdrożsi

Kontrolerzy uznali, że wybór kryteriów przetargowych był przypadkowy. Nie dawał możliwości wyboru najlepszej dla gminy oferty. Wadliwą specyfikację 22 kwietnia 2002 r. podpisała ówczesna burmistrz Marianna Czekaj. Później na jej podstawie komisja wybrała wykonawcę.

Przetarg wygrała... najdroższa firma – Widuch Hydrolemna SA z Kielc. Tymczasem – jak twierdzi RIO – powinna zostać wykluczona z udziału w przetargu, bo nie spełniła wymaganych przez oferenta kryteriów. To świadczy o nierzetelnym wypełnianiu obowiązków przez członków komisji przetargowej – uznali kontrolerzy.

– W przetargu wcale nie było obowiązku wyboru najtańszego wykonawcy – uważa Marianna Czekaj.

– Był przeprowadzony zgodnie z ustawą o zamówieniach publicznych. Było też odwołanie do arbitra, a ten nie uchylił przetargu, co świadczy, że został dobrze przeprowadzony.

Kontrolerzy uważają inaczej. Sugerują, że powinien wygrać Energopol 7 Poznań. Budowa oczyszczalni byłaby o ponad 900 tys. zł tańsza!

Pilna zapłata

Największy przekręt finansowy na wspomnianej inwestycji – jak podkreślają kontrolerzy – miał miejsce w niespełna miesiąc od zawarcia umowy. Ówczesny zarząd Poddębic podpisał stosowne dokumenty 7 sierpnia 2002 roku, a już 2 września do miasta wpłynęły dwie faktury na 1.660.500 zł z prośbą o pilną zapłatę. Wystawiła je firma, która zapewniała 240-dniowy termin płatności. 6 września 2002 r. burmistrz wyraziła zgodę na wypłatę 1.627.840,46 zł. Później okazało się, że faktury wystawiono fikcyjnie, żeby dostać zaliczki na poczet przyszłych robót, których nie ujęto w dziennikach budowy.

Mimo to do faktur sporządzono częściowe protokoły odbioru robót, które podpisali inspektor nadzoru oraz burmistrz.

Czy burmistrz nie miała wątpliwości? – Żadnych – kategorycznie odpowiada ówczesna burmistrz Marianna Czekaj. – Inspektor nadzoru potwierdzał, że zadanie wykonano. Prezes Agencji Poszanowania Energii przekonywał, że szybka wypłata pieniędzy związana jest z możliwym przyspieszeniem zakończenia budowy o pół roku.

Wiceprezes APE Adam Ciechański twierdzi, że pani burmistrz mija się z prawdą. Nic takiego jej nie mówił.

Zrobili tylko na fakturach

Wtajemniczeni twierdzą, że kielecka firma Widuch Hydrolemna musiała wygrać przetarg. Niektóre osoby kojarzą terminy rozpoczęcia robót z początkiem kampanii wyborczej SLD. Czyżby miał być to sposób na wyciągnięcie przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi pieniędzy na prowadzenie kampanii Sojuszu? – Nic nie wiem na ten temat – mówi Jerzy Szmit, prezes WFOŚiGW w Łodzi. – Wykonawcę wybrano w przetargu. Na tym etapie nikt się nie spodziewał, że firma okaże się niesolidna.

Na początku 2003 roku okazało się, że kielecka firma ma poważne kłopoty finansowe. W końcu prezes Widuch przyznał, że nie jest w stanie dalej prowadzić budowy.

Burmistrz Poddębic zlecił wówczas inwentaryzację inwestycji. Okazało się, że wartość wykonanych prac wyceniono na prawie 2,8 mln zł. Tymczasem z faktur wynikało, że firmie zapłacono ponad 5 milionów! W tej sytuacji 12 sierpnia 2003 r. burmistrz poinformował wykonawcę o odstąpieniu od umowy.

Sprawa przeciwko kieleckiej firmie trafiła do Wydziału Gospodarczego Sądu Okręgowego w Łodzi. Nieprawidłowościami finansowymi przy budowie poddębickiej oczyszczalni zajmuje się też Prokuratura Rejonowa w Poddębicach.

– Od 26 stycznia tego roku prowadzimy czynności wyjaśniające w tej sprawie – potwierdza prokurator Beata Jasiak. – Mam nadzieję, że do końca roku uda nam się zakończyć postępowanie.

„Ktoś nas wrabia”

W gronie osób podejrzanych o wyciągnięcie publicznych pieniędzy są pracownicy APE – spółki córki WFOŚiGW w Łodzi, która udzieliła gminie Poddębice pożyczki na budowę oczyszczalni. APE sprawowała nadzór nad inwestycją do 5 marca tego roku.

Zdaniem kontrolerów RIO, przez nienależyte wywiązywanie się z zawartej z gminą umowy przyczynili się do wyłudzenia pieniędzy za roboty, które nie zostały wykonane. Burmistrz zażądał od APE zwrotu 2.281.049 złotych.

– Nie dopuszczam do siebie możliwości, byśmy mieli nie odzyskać tych pieniędzy od firmy, która doprowadziła do takich nadużyć – mówi Roman Bachera, burmistrz Poddębic.

– Fundusz dwa razy nie zapłaci za coś, co nie zostało wykonane.

Grzegorz Haładaj, prezes Agencji Poszanowania Energii, twierdzi, że to poddębiccy urzędnicy odpowiadają za wyłudzenia pieniędzy z WFOŚiGW w Łodzi.

– Zgłosiłem do prokuratury, że ktoś sfałszował pismo od Widucha, w którym firma zwraca się o zaliczkę na zakup urządzeń – informuje prezes Haładaj. – W piśmie tym ktoś wydrapał literkę „n” i zastąpił ją literą „z”, by można było uzyskać pieniądze za zakup. Fundusz nie płaci bowiem zaliczek. To ewidentne fałszerstwo powstało poza APE. Nasz inspektor mógł jedynie stwierdzić, czy takie urządzenia są potrzebne. Uważam, że gmina oraz wykonawca naciągnęli fundusz na półtora miliona złotych.

– Dlaczego w takim razie RIO podaje w protokole pokontrolnym, że inspektor nadzoru poświadczał nieprawdę? – pytamy.

– RIO przeważnie zawsze staje po stronie samorządu – odpowiada prezes Haładaj. – W tym przypadku ktoś wyłudził dużą kasę, a teraz próbuje się wrobić w to APE. Nie wiem, czy stał za tym SLD, czy ktoś inny. Ja jestem bezpartyjny.

Krzysztof Kaniecki