Niewiarygodne dane ze szkół. Polska góruje w jednym przedmiocie

W opublikowanych w środę wynikach badania TIMSS 2023, przeprowadzonego w 58 krajach i regionach, polscy czwartoklasiści uzyskali średnio 546 punktów z matematyki oraz 550 punktów z przyrody. To znacznie powyżej średnich międzynarodowych, które wyniosły odpowiednio 503 i 494 punkty.

W matematyce Polskę wyprzedziło jedynie dziewięć krajów, w tym Singapur (615 pkt), Tajwan (607 pkt) i Korea Południowa (594 pkt). W naukach przyrodniczych lepsze wyniki od Polski uzyskali uczniowie z czterech krajów, m.in. z Singapuru (607 pkt) i Korei Południowej (583 pkt).

W porównaniu z edycją z 2019 roku, gdzie polscy uczniowie zajęli 26. miejsce w matematyce i 16. w przyrodzie, obecne wyniki świadczą o znacznym postępie. Krajowa koordynatorka badania, Wioleta Dobosz-Leszczyńska z Instytutu Badań Edukacyjnych, podkreśliła, że w Polsce zróżnicowanie wyników uczniów jest mniejsze niż w większości państw uczestniczących w badaniu.

Badanie ujawniło również wzrost odsetek uczniów osiągających wysoki i zaawansowany poziom umiejętności. W matematyce poziom zaawansowany osiągnęło 14 proc. polskich czwartoklasistów, a wysoki - 35 proc. W przyrodzie wartości te wyniosły odpowiednio 14 proc. i 39 proc. Jednocześnie zmniejszył się odsetek uczniów z najniższymi wynikami.

Mimo sukcesów, badanie wskazuje na spadek satysfakcji uczniów ze szkoły. Tylko 60 proc. polskich czwartoklasistów deklaruje, że lubi chodzić do szkoły, co jest jednym z najniższych wskaźników wśród badanych krajów. Coraz mniej uczniów lubi też matematykę (68 proc.) i przyrodę (77 proc.), a ich poczucie przynależności do szkoły maleje.

Ankiety przeprowadzone wśród nauczycieli ujawniły, że polska kadra charakteryzuje się dużym doświadczeniem zawodowym - średni staż pracy nauczycieli matematyki to 24 lata, a przyrody - 25 lat. Jednak problem starzenia się kadry staje się coraz bardziej widoczny, ponieważ tylko 15 proc. uczniów uczy się u nauczycieli poniżej 40. roku życia.

Pomimo dużego doświadczenia, polscy nauczyciele deklarują niską satysfakcję zawodową. Polska znalazła się na przedostatnim miejscu pod względem zadowolenia nauczycieli matematyki i na ostatnim w przypadku przyrody. Choć większość z nich podkreśla, że lubi swoją pracę i uważa ją za inspirującą, to jedynie niewielu czuje dumę z wykonywanego zawodu i docenienie ze strony społeczeństwa.

Badanie TIMSS 2023 pokazało również, że polscy rodzice są jednymi z najbardziej zaangażowanych w przygotowanie dzieci do nauki czytania i matematyki przed rozpoczęciem szkoły. Wysoki poziom tego zaangażowania pozytywnie wpływa na osiągnięcia uczniów w późniejszych latach nauki.

TIMSS (Trends in International Mathematics and Science Study) to jedno z najważniejszych międzynarodowych badań edukacyjnych, obok PISA. Jest koordynowane przez Międzynarodowe Stowarzyszenie Mierzenia Osiągnięć Szkolnych (IEA) z siedzibą w Amsterdamie i przeprowadzane co cztery lata od 1995 roku. Polska uczestniczy w nim od 2011 roku.

Średni wiek polskich uczniów biorących udział w badaniu wyniósł 10,9 lat, co jest relatywnie wysokim wynikiem, ponieważ w większości krajów dzieci rozpoczynają naukę w wieku sześciu lat. Badacze zauważają, że starsi uczniowie zazwyczaj osiągają lepsze wyniki, co może mieć wpływ na pozycję Polski w rankingach.