Najpoważniejsza luka w wiedzy o zbrodniach NKWD

Władze polskie nie zabiegają dość energicznie o ustalenie listy rozstrzelanych 3756 więźniów cywilnych z terenów przyłączonych po agresji 17 września 1939 roku do Białoruskiej SRR - powiedział historyk Zbigniew Siemaszko.

Jest to najpoważniejsza luka w wiedzy o zbrodniach NKWD, ale ani po stronie rządu, ani po stronie Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa nie widzę prób wyjaśnienia tej sprawy - sądzi autor licznych publikacji na temat okupacji wschodnich terenów Rzeczpospolitej przez ZSRR.

Znana jest lista 3549 więźniów cywilnych z terenów przyłączonych po wrześniu 1939 roku do Ukraińskiej SRR opublikowana w Warszawie w 1994 roku, choć nie wiadomo gdzie tych jeńców rozstrzelano i gdzie są ich groby. Jeśli chodzi o listę białoruską to nie wiemy nawet dlaczego nie ma listy, ale wiadomo, że gdzieś musi być albo w Mińsku, albo w centralnym archiwum NKWD w Moskwie, bo tak sugerowałby los listy ukraińskiej - sądzi Siemaszko.

Historyk przypomina, że teczki osobowe jeńców, po rozstrzelaniu, odesłano z Kijowa i Mińska do Moskwy, ale w zwyczaju miejscowych oficerów NKWD było zabezpieczanie się przed wyższym kierownictwem i zmianami politycznymi i sporządzanie odpisów na własny użytek. Takim odpisem jest lista ukraińska, który Polacy uzyskali od władz w Kijowie.

Stąd można oczekiwać, że władze NKWD odpowiedzialne za egzekucję polskich jeńców na Białorusi mogły były postąpić podobnie: odesłać teczki do Moskwy, a na swój użytek sporządzić półoficjalny odpis rozstrzelanych Polaków.

Siemaszko nie wierzy, by w systemie sowieckim, który polegał na drobiazgowej kontroli i sprawozdawczości na wszystkich szczeblach mogła zaginąć dokumentacja zbrodni na ok. 3,5 tys. ludziach.

Po inwazji 17 września Sowieci wzięli do niewoli ok. 7,7 tys. jeńców cywilnych z tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi i ok. 14 tys. oficerów i podoficerów Wojska Polskiego. Jeńcy wojskowi byli przetrzymywani w trzech obozach: Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie i zginęli w Katyniu, Charkowie i Twerze. Wszystkich jeńców zarówno cywilnych jak i wojskowych rozstrzelano na mocy dekretu z 5 marca 1940 roku. Za datę zbrodni przyjmuje się kwiecień 1940 roku. (an)

Wybrane dla Ciebie
Kłamliwe oskarżenia Ławrowa. Tak odpowiedział Sikorskiemu
Kłamliwe oskarżenia Ławrowa. Tak odpowiedział Sikorskiemu
Sarkozy trafił do celi. Na takie warunki może liczyć
Sarkozy trafił do celi. Na takie warunki może liczyć
"Szanse wzrosły". Hołownia o swojej przyszłości
"Szanse wzrosły". Hołownia o swojej przyszłości
Polska dołącza do skargi KE na Węgry. "Nie do przyjęcia"
Polska dołącza do skargi KE na Węgry. "Nie do przyjęcia"
Poszukiwania Karoliny Wróbel. Policja wraca nad staw Błaskowiec
Poszukiwania Karoliny Wróbel. Policja wraca nad staw Błaskowiec
"Mam dwa problemy". Mentzen reaguje na słowa Sikorskiego o Putinie
"Mam dwa problemy". Mentzen reaguje na słowa Sikorskiego o Putinie
Polak zatrzymany we Włoszech. Wziął kilka kamieni w Pompejach
Polak zatrzymany we Włoszech. Wziął kilka kamieni w Pompejach
Złe wieści dla Ukraińców. Niemcy chcą ograniczyć pomoc uchodźcom
Złe wieści dla Ukraińców. Niemcy chcą ograniczyć pomoc uchodźcom
Nowa praca Dudy, Kwaśniewski trzyma kciuki. "Ma doświadczenie, to nie czas na emeryturę"
Nowa praca Dudy, Kwaśniewski trzyma kciuki. "Ma doświadczenie, to nie czas na emeryturę"
Kosiniak-Kamysz: Ważny moment dla Europy, świata
Kosiniak-Kamysz: Ważny moment dla Europy, świata
To tu będzie siedział Sarkozy. To słynny zakład Sante
To tu będzie siedział Sarkozy. To słynny zakład Sante
Etanol zwiększa ryzyko raka? Media: Unijni eksperci analizują
Etanol zwiększa ryzyko raka? Media: Unijni eksperci analizują