Musisz to wiedzieć, zanim dojdzie do tragedii. Kiedy konieczna jest wizyta u lekarza?
Udar słoneczny objawia się między innymi bólami i zawrotami głowy. Co robić, by go uniknąć? Ministerstwo Zdrowia i IMGW podkreśla kilka kluczowych zasad.
27.06.2024 | aktual.: 28.07.2024 20:39
Wysokie temperatury są groźne dla naszego organizmu, może dojść do udaru słonecznego i udaru cieplnego lub wyczerpania cieplnego - ostrzega ministerstwo zdrowia. Aby temu zapobiec, należy unikać nadmiernego nasłonecznienia i wypijać odpowiednią ilość płynów, najlepiej wody.
Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał nawet wyjątkowy komunikat: "Nie gotuj mieszkania" - radzi i poleca, by zamykać okna, zanim powietrze w mieszkaniu się nagrzeje, a otwierać je wieczorem, aby wymusić cyrkulację powietrza.
Zagrożenie w czasie upału
Udar słoneczny, często określany również jako porażenie słoneczne, jest jednym z najbardziej znanych schorzeń związanych z nadmiernym nasłonecznieniem. Ten stan zdrowia jest wynikiem długotrwałego i bezpośredniego działania promieni słonecznych na skórę, przede wszystkim na obszar głowy i karku. Promieniowanie słoneczne może prowadzić do przekrwienia opon mózgowych i samego mózgu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Udar słoneczny objawia się bólami i zawrotami głowy, zaczerwienieniem i poparzeniem skóry oraz ogólnym uczuciem niepokoju. Ministerstwo Zdrowia zwraca uwagę, że w takiej sytuacji najważniejsze jest jak najszybsze przeniesienie się do chłodniejszego miejsca. Zaleca się stosowanie zimnych lub wilgotnych okładów na głowę, a także chłodne kąpiele. Nie zaleca się jednak stosowania lodu, ponieważ może to prowadzić do szoku cieplnego.
Omdlenia lub utraty przytomności
W przypadku omdlenia lub utraty przytomności, niezbędne jest natychmiastowe wezwanie pomocy medycznej. Leczenie szpitalne może być konieczne, szczególnie jeśli dojdzie do powikłań i konieczna będzie obserwacja. Udar słoneczny nie ustępuje od razu - zazwyczaj trwa od kilkunastu godzin do nawet kilku dni.
Innym schorzeniem związanym z wysokimi temperaturami jest udar cieplny, który występuje po długotrwałym narażeniu całego ciała na wysokie temperatury, na przykład podczas opalania, szczególnie w godzinach od 10.00 do 14.00, kiedy promieniowanie słoneczne jest najbardziej intensywne. Wysoka wilgotność powietrza i brak ruchu powietrza (lub bardzo mały ruch powietrza) sprzyjają wystąpieniu udaru cieplnego. "Temperatura ciała jest wtedy tak wysoka, że organizm nie jest w stanie samodzielnie jej obniżyć" - wyjaśnia Ministerstwo Zdrowia.
Temperatura ciała może wzrosnąć do 39 st. C lub nawet do 41 st. C, co jest znacznie powyżej optymalnej temperatury dla naszego organizmu. Najbardziej narażone na udar cieplny są małe dzieci i niemowlęta, które nie mają jeszcze wykształconych mechanizmów termoregulacji, a także osoby starsze i osoby z chorobami przewlekłymi. Udar cieplny może dotknąć również młode i zdrowe osoby, które intensywnie uprawiają sport w czasie upałów.
Objawy udaru cieplnego
Objawy udaru cieplnego to, oprócz wysokiej temperatury ciała, gorąca, czerwona i sucha lub wilgotna skóra, szybkie i dobrze wyczuwalne tętno (bicie serca), krótki oddech i skurcze mięśni. "Możliwa jest utrata przytomności" - ostrzega Ministerstwo Zdrowia.
Podobnie jak w przypadku udaru słonecznego, w takiej sytuacji należy przenieść się w chłodne miejsce, a jeśli nie jest to możliwe samodzielnie - konieczna jest pomoc innych osób. Niezbędne jest schłodzenie ciała, najlepiej zimnymi okładami. Według Ministerstwa Zdrowia, można zastosować zimne kąpiele lub zimny prysznic. Gdy chory jest przytomny, pomocne jest wypijanie większej ilości chłodnych płynów, w małych porcjach, najlepiej niegazowanej wody.
Ministerstwo Zdrowia zaleca na swojej stronie internetowej, aby w razie wystąpienia takich objawów natychmiast wezwać pomoc, ponieważ jeśli nie zostanie ona udzielona w odpowiednim czasie, może dojść do śpiączki, a nawet śmierci.
Podczas upałów może również wystąpić wyczerpanie cieplne, które ma inny mechanizm niż udar cieplny czy udar słoneczny. Wyczerpanie cieplne występuje pod wpływem długotrwałego przebywania na słońcu, ale wtedy, gdy w organizmie następuje nadmierna utrata płynów i soli. "Spada wówczas ciśnienie tętnicze krwi, co powoduje uczucie silnego zmęczenia" - zwraca uwagę Ministerstwo Zdrowia.
Objawy wyczerpania cieplnego
Objawy wyczerpania cieplnego to zwiększona potliwość, brak sił, zimna, blada i wilgotna skóra, szybkie lub słabo wyczuwalne tętno, nudności lub wymioty oraz zasłabnięcie. W takiej sytuacji należy przenieść się w chłodniejsze miejsce, najlepiej położyć się i rozluźnić ubranie, zastosować zimne okłady na całym ciele i wypijać wodę małymi łykami. Jednak w razie wystąpienia wymiotów, konieczna jest wizyta u lekarza.
Ministerstwo Zdrowia zapewnia, że jeśli osoba z objawami wyczerpania cieplnego zostanie przeniesiona w chłodniejsze miejsce i napije się wody, powinna poczuć się lepiej. "Jeśli jednak w ciągu pół godziny złe samopoczucie nie minie, istnieje podejrzenia udaru cieplnego" - ostrzega Ministerstwo Zdrowia. W takim przypadku należy natychmiast wezwać pomoc medyczną.
Aby chronić organizm przed skutkami upałów, Narodowy Fundusz Zdrowia zaleca ograniczenie przebywania w pełnym słońcu, picie dużych ilości wody, najlepiej niegazowanej, pamiętanie o lekkich, regularnych posiłkach, stosowanie kremów z filtrem UV, korzystanie z nakrycia głowy i okularów przeciwsłonecznych z filtrem, unikanie nadmiernego wysiłku fizycznego, który może prowadzić do odwodnienia i utraty minerałów, niezostawianie dzieci i zwierząt w aucie, unikanie alkoholu, który odwadnia organizm, noszenie jasnej, lekkiej i przewiewnej odzieży, oraz staranie się nie wychodzić z domu.