Z Moskwy do Królewca, potem na granicę z Polską. Eksperci biją na alarm

Gdy na polsko-rosyjskiej granicy z obwodem królewieckim trwa budowa płotu-zapory, rosyjskie media donoszą o próbach jej przekraczania.

Serwis "Nowy Kaliningrad" - powołując się na informacje z Federalnej Służby Bezpieczeństwa - opisuje, że w maju troje obcokrajowców przyleciało z Moskwy do Królewca, aby później przedostać się do Unii Europejskiej. Zostali zatrzymani przy linii granicy niedaleko miasta Bagrationowsk, które sąsiaduje z Bartoszycami w woj. warmińsko-mazurskim.

Rosyjskie służby podały, że nieco wcześniej granicę z Polską próbowało pokonać także dwóch zagranicznych studentów. W obu przypadkach FSB opisuje zatrzymanych jako "obcokrajowców" , nie podając ich narodowości.

I wiele wskazuje, że nie są to rosyjskie i propagandowe wymysły.

Rzecznik prasowa Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Straży Granicznej mjr Mirosława Aleksandrowicz poinformowała Wirtualną Polskę, że także polskie służby sporo pracowały na granicy z Królewcem. Jak mówi, w tym roku na polsko-rosyjskiej granicy zarejestrowano dwie inne próby jej nielegalnego przekroczenia. W całym 2022 takich prób było 11.

- Istnieje prawdopodobieństwo, że jest to test przed uruchomieniem nowego szlaku migracyjnego - mówi w rozmowie z WP dr hab. Krzysztof Żęgota z Instytutu Nauk Politycznych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, który zajmuje się polityką bezpieczeństwa Rosji.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Krzysztof Żęgota zwraca uwagę na trasę, którą mieli pokonać migranci: przybyli do Królewca z Moskwy, a przez stolicę Rosji już od dwóch lat przewijają się osoby, które później zmierzają na granicę polsko-białoruską. Oczywiście dzieje się to dzięki współpracy i za pozwoleniem tamtejszych służb bezpieczeństwa.

- Rosja nadal może próbować eskalować konflikt z Zachodem poprzez wywoływanie kryzysu migracyjnego na granicy. To kwestia decyzji politycznej, że otwierają nowy front. Natomiast różnego rodzaju próby przejścia granicy i testowanie reakcji naszych służb to wręcz znak firmowy polityki Kremla. Trzeba pilnie monitorować wydarzenia na granicy, ale też działaniami dyplomatycznymi zamykać kanały migracyjne na początku ich funkcjonowania - dodaje.

Nie jest to jedyne ostrzeżenie. Wagę problemu dostrzegają też eksperci z zagranicy.

"UE będzie musiała zmierzyć się z próbami wykorzystania migrantów jako narzędzia agresji hybrydowej również w 2023 roku. Stolica rosyjskiej eksklawy Kaliningrad (Królewiec - red.), z którą graniczy państwo członkowskie Polska, z łatwością posłuży jako trampolina dla nielegalnego tranzytu w kierunku UE" - czytamy w opublikowanym w styczniu raporcie Międzynarodowego Centrum Rozwoju Polityki Migracyjnej (ICMPD) w Wiedniu.

- Cały czas są to znikome przypadki, a sytuacja na tym odcinku granicy jest spokojna i stabilna - tak komentuje incydenty na granicy z Rosją por. Anna Michalska, rzecznik prasowa Komendanta Głównego Straży Granicznej.

- Polska Straż Graniczna przez ostatnie dwa lata pokazała, że potrafi stawić czoła nowym zagrożeniom i różnym próbom destabilizacji sytuacji na granicy. Za nasze działania jesteśmy chwaleni i doceniani na całym świecie. Doświadczenie z ochrony granic czerpiemy nie tylko z Polski, ale i z patrolowania różnych odcinków granic UE, gdzie często jeździmy na misje. Obecnie zwraca się do nas wiele służb granicznych z Europy i nie tylko. Przyjeżdżają liczne delegacje i pytają nas o nasze rozwiązania w celu skutecznej ochrony granicy - dodaje.

Ryzyko otwarcia nowego szlaku migracyjnego eksperci wiązali z działaniami portu lotniczego Królewiec-Chrabrowo.

W październiku ubiegłego roku port podpisał porozumienia o "otwartym niebie" z tzw. zaprzyjaźnionymi krajami, czyli Turcją, Syrią i Białorusią. Spodziewano się, że to wstęp do nowej rosyjskiej operacji polegającej na zwożeniu do Kaliningradu migrantów. Zainteresowanie przewoźników było niewielkie i ostatecznie uruchomiono jedynie nowe loty do Mińska oraz czartery do tureckiego kurortu Antalya. Nadal działa połączenie lotnicze z Moskwą.

Właśnie połączeniem lotniczym z Moskwy dotarła pod granicę czwórka 30-letnich obywateli Tadżykistanu, których Straż Graniczna jeszcze pod koniec września 2022 roku zatrzymała w Polsce.

- Jak przyznali, przylecieli samolotem do Królewca, stamtąd - taksówką w rejon granicy, a potem przez tzw. zieloną granicę dostali się do Polski. Po przekroczeniu granicy rosyjsko-polskiej, przebrali się w czyste ubrania, a brudne porzucili w przydrożnych krzakach. Poruszając się w głąb kraju, zacierali ślady gazem pieprzowym - podaje Straż Graniczna. Mężczyźni zostali zatrzymani po telefonicznej informacji mieszkańca Górowa Iławeckiego.

Przypomnijmy, że w listopadzie rząd ogłosił rozpoczęcie budowy 200-kilometrowej zapory granicznej. - Prace przebiegają zgodnie z planem - zapewnia por. Michalska ze Straży Granicznej. Wylicza, że na granicy z Rosją postawiono już 55 proc. wszystkich słupów pod kamery (tj. ok. 1050 szt.) i zainstalowano 63 km kabli sieciowych i transmisyjnych.

Bariera elektroniczna będzie zintegrowana z istniejącymi sześcioma wieżami obserwacyjnymi wyposażonymi w daleko-zasięgowe systemy optoelektroniczne (o zasięgu kilkunastu kilometrów) oraz siecią teleinformatyczną Straży Granicznej, a także kamerami termowizyjnymi czy fotopułapkami.

Tomasz Molga, dziennikarz Wirtualnej Polski