Medyczny Nobel za "dziecko z probówki"

Robert Geoffrey Edwards urodził się w 27 września 1925 roku w Leeds. Brytyjski fizjolog i pionier medycyny reproduktywnej wraz z chirurgiem Patrickiem Steptoe opracowali metodę, która doprowadziła do przyjścia na świat pierwszego "dziecka z probówki" - dziewczynki Louise Brown. Stało się to w 1978 roku.

Po pierwszym sukcesie, Edwards i jego współpracownicy pracowali nad udoskonaleniem metody zapłodnienia in vitro i udostępnili swoje osiągnięcia kolegom na całym świecie. Od tego czasu na świat przyszło ponad 4 mln "dzieci z probówki".

Obecnie Robert Edwards jest emerytowanym wykładowcą Uniwersytetu w Cambridge.

W komunikacie Komitetu Noblowskiego czytamy, że prace Roberta Edwardsa, rozpoczęte w latach pięćdziesiątych XX wieku, pomogły wielu parom mieć dzieci. Jak podkreślają naukowcy, problem ten dotyczy około 10% par na całym świecie.

Profesor Edwards wraz z nagrodą otrzyma 10 mln szwedzkich koron (czyli równowartość niemal 5 milionów złotych).

Jest to jedna z bardziej sympatycznych wieści. Bardzo jestem rad. Myślę, że trzeba to rozpatrywać w wymiarze ogólnym i naszym własnym, polskim - uważa prof. Marian Szamatowicz, szef zespołu lekarzy, który w 1987 roku w Białymstoku doprowadził do pierwszych w Polsce narodzin dziecka poczętego metodą in vitro.

- W wymiarze ogólnym został uhonorowany człowiek, który w medycynie rozrodu dokonał olbrzymiego przełomu. Może nie wszyscy sobie zdają sprawę, ale do 1978 roku bez pozaustrojowego zapłodnienia i potem bez dalszych udoskonaleń, ponad połowa niepłodnych par nie miałaby szansy na realne leczenie - ocenia prof. Szamatowicz. Według jego danych, w tej chwili żyje na świecie prawie 3,5 mln dzieci urodzonych po leczeniu technikami in vitro.

- A drugi wymiar, to jest nasz własny, krajowy. Z pewną nadzieją - ja nie wiem, czy ona się spełni, oczywiście - może zaprzestanie się idiotycznej dyskusji z zakazaniem leczenia włącznie - przyznał.

Prof. Szamatowicz zaznaczył, że zna nagrodzonego i rozmawiał z nim wiele razy. - Jest niezwykle ciepłym, serdecznym człowiekiem, bardzo życzliwie zainteresowanym tym, co w Polsce robiliśmy. Muszę odszukać zdjęcia, które robiliśmy, wtedy gdy jeszcze nie był noblistą i będę cieszył się, że miałem przyjemność w jego towarzystwie te zdjęcia wykonywać - powiedział.

Jest to naprawdę wielka chwila dla nas wszystkich, którzy zajmujemy się leczeniem niepłodności. Ale jest to również czerwona kartka dla wszystkich w Polsce, którzy są przeciwko tej metodzie. Powinni się zastanowić nad swoim postępowaniem. Powinni się wstydzić i rumienić - powiedział prof. Jerzy Radwan, kierownik łódzkiej kliniki leczenia niepłodności "Gameta", współtwórca pierwszego w Polsce udanego zapłodnienia in vitro.

- Jak my wyglądamy na tle innych krajów, w których metoda ta jest powszechnie zaakceptowana? Jak my wyglądamy na tle tej historycznej chwili? Nad czym my dyskutujemy? Wstyd, wielki wstyd! A jednocześnie chwała komisji, wszystkim tym, którzy zdecydowali się na danie nagrody Nobla temu biologowi - powiedział prof. Radwan.

- Kiedyś w swoim gronie spotykaliśmy się i pytaliśmy się nawzajem: czemu do tej pory nikt (z komitetu noblowskiego) nie wpadł na to, żeby dać Nobla tym wielkim uczonym za tego rodzaju osiągnięcie zarówno w dziedzinie fizjologii, jak i medycyny. Jest to wielka chwila. Cieszę, się, że jej dożyłem! Szkoda tylko, że nie dożył tej chwili Patrick Steptoe - przyznał. Patrick Steptoe, wspólnie z Robertem G. Edwardsem przeprowadzili w 1977 r. pierwszy zabieg zapłodnienia in vitro. Steptoe zmarł w 1988 roku.

W zeszłym roku Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny otrzymała trójka naukowców z USA - Elizabeth Blackburn, Jack Szostak i Carol Greiner. Odkryli oni, w jaki sposób żywe organizmy chronią przed uszkodzeniem swoje chromosomy, zawierające kod genetyczny.

Nagroda Nobla w dziedzinie medycyny lub fizjologii jest przyznawana od 1901 roku. Jest to jedna z pięciu Nagród Nobla ustanowionych w testamencie Alfreda Nobla w 1895 roku. Wśród dotychczasowych medycznych noblistów przeważają naukowcy z USA.