List otwarty. Solidarni z dziennikarzami w Izraelu

To szczególnie ważne w obliczu tego, jak 20 października 2023 r. minister komunikacji Izraela Szlomo Karhi ogłosił projekt rozporządzenia umożliwiającego zamknięcie kanałów informacyjnych, jeśli te uznane być mogą za "szkodzące bezpieczeństwu narodowemu".

Przepisy te zostały zatwierdzone 1 listopada. Wydają się być wymierzone w działalność kanału al-Dżazira, jednak Międzynarodowa Federacja Dziennikarzy obawia się, że prawo to może posłużyć władzom izraelskim do zamykania innych mediów działających w Izraelu oraz na okupowanych terytoriach palestyńskich.

Rozporządzenie to jest jawnym ograniczeniem wolności prasy oraz wolności słowa, a można je interpretować także jako formę zastraszania, co z kolei łamie artykuł 19. Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, który stanowi, że "Każda jednostka ma prawo do wolności poglądów i wypowiedzi; prawo to obejmuje nieskrępowaną wolność posiadania poglądów oraz poszukiwania, otrzymywania i przekazywania informacji oraz idei, wszelkimi środkami i bez względu na granice".

Kilka dni po przedstawieniu projektu wspomnianego rozporządzenia, 25 października 2023 r., izraelskie siły zbrojne zbombardowały dom szefa biura al-Dżaziry w Gazie, Waila Dahduha. W ataku zginęła jego żona, córka, syn i wnuk. Pragniemy wyrazić nasze najszczersze kondolencje.

Stajemy solidarnie z uprowadzonym przez Hamas izraelskim dziennikarzem Odedem Lifszicem, zasłużonym opozycjonistą, który przez dziesięciolecia działał na rzecz pokoju i uznania praw Palestyńczyków. Apelujemy o jego niezwłoczne uwolnienie w związku z publicznym oświadczeniem rzecznika Brygad Izz ad-Din al-Kassam o gotowości do jego bezwarunkowego oswobodzenia.

W obliczu ataków na dziennikarzy Międzynarodowa Federacja Dziennikarzy (IFJ), Międzynarodowa Konfederacja Związków Zawodowych oraz UNI Global Union wystosowały list do UNESCO z prośbą o dołożenie wszelkich starań mających na celu ochronę dziennikarzy i cywilów. W swoim apelu piszą o tym, że:

"Żadni zagraniczni dziennikarze aktualnie nie relacjonują z terytorium Strefy Gazy, ani nie mają możliwości wjazdu na jej teren, aby relacjonować bieżące wydarzenia. Tylko dziennikarze palestyńscy mogą informować o tym, co się dzieje. Dlatego też ważne jest, aby Organizacja Narodów Zjednoczonych, a w szczególności UNESCO, chroniła tych dziennikarzy i ich prawa oraz utrzymała ich dostęp do Internetu i innych środków komunikacji, aby mogli informować lokalną ludność palestyńską i świat o wojnie w Strefie Gazy".

Apelujemy o ochronę wszystkich dziennikarzy i dziennikarek oraz pamięć o trzydziestu sześciu zabitych między 7 października a 3 listopada 2023 r.1:

Czterech izraelskich dziennikarzach i dziennikarkach: Roim Idanie, Janiwie Zoharze, Ajelet Arnin oraz Szai Regew.

Trzydziestu jeden palestyńskich dziennikarzach i dziennikarkach: Ibrahimie Mohammadzie Lafim, Mohammadzie Dżargunie, Mohammadzie al-Salhimie, Assadzie Szamlachim, Hiszamie al-Nawadżim, Mohammadzie Sobhu, Sajidzie al-Tawilu, Mohamedzie Fajezie Abu Matarze, Ahmedzie Szehabi, Husamie Mubaraku, Salamie Memie, Jusufie Maherze Dawasie, Abdulhadim Habibim, Issamie Bharze, Mohammadzie Baluszim, Samehu al-Nadimie, Chalilu Abu Atarze, Mohammedzie Alimie, Roszdzie Sarradżu, Mohammadzie Imadzie Labadzie, Dua Szaraf, Sajidzie Al-Halabi, Ahmedzie Abu Mhadim, Salimie Mchaimerze, Jasirze Abu Namusie, Nazmim al-Nadim, Madżedzie Kaszko, Imadzie al-Wahidim, Ijada Matara Madżda, Fadla Arandasa, Mohammeda Abu Hataba.

Oraz libańskim dziennikarzu Issamie Abdallahu.

Pragniemy zauważyć, że w polskich mediach nie pojawiły się do tej pory żadne głosy dziennikarzy obecnych na okupowanych terytoriach palestyńskich — w Gazie oraz na Zachodnim Brzegu — codziennie ryzykujących swoje życie, by relacjonować na bieżąco wydarzenia, których są świadkami i świadkiniami.

W związku z apelem Organizacji Narodów Zjednoczonych z dnia 19 października 2023 r. wzywającym do zapobieżenia możliwemu ludobójstwu w Gazie wzywamy wszystkich, których może to dotyczyć, do przestrzegania zasad etyki dziennikarskiej, w tym obowiązku:

1. Niepowielania niezweryfikowanych informacji, wprowadzenia praktyki sprostowania tych uprzednio powielonych fałszywych lub dementowanych.

2. Weryfikacji oraz umieszczania źródeł wszelkich informacji.

3. Wyraźnego odróżnienia informacji opartych na faktach od komentarzy i krytyki własnej.

4. Dołożenia wszelkich starań, by wiernie odtworzyć wypowiedzi danych osób publicznych i niepublicznych.

5. Rozpowszechniania informacji lub opinii, w taki sposób, by nie przyczyniać się do szerzenia mowy nienawiści, uprzedzeń, stereotypizacji, a także dołożenia wszelkich starań, aby przeciwdziałać szerzeniu się dyskryminacji ze względu na takie czynniki, jak pochodzenie geograficzne, społeczne lub etniczne, rasa, religia i inne.

W przeciągu ostatnich kilku tygodni w publikowanych w języku polskim materiałach pojawiło się wiele nieprawdziwych, bądź niepotwierdzonych informacji, które w oczywisty sposób przyczyniają się do szerzenia się mowy nienawiści oraz demonizacji i stereotypizacji Palestyńczyków. Wydarzenia niejednokrotnie przedstawiane są w sposób jednostronny i ignorujący jawne naruszenia prawa międzynarodowego przez Izrael. W związku z powyższym pragniemy przywołać fragment wspomnianego wcześniej oświadczenia ekspertów Organizacji Narodów Zjednoczonych:

"Izrael prowadzi kampanię, której skutkiem są zbrodnie przeciwko ludzkości w Gazie. Biorąc pod uwagę oświadczenia izraelskich przywódców politycznych i ich sojuszników, którym towarzyszyły działania wojskowe w Gazie oraz eskalacja aresztowań i zabójstw na Zachodnim Brzegu, istnieje również ryzyko ludobójstwa na narodzie palestyńskim".

Wierzymy, że wspólnymi siłami możemy przyczynić się do tworzenia rzetelnych i obiektywnych informacji, które będą służyć społeczeństwu.

Poniżej podpisane osoby/organizacje wyrażają swoje poparcie dla tego listu otwartego.

Sygnatariusze i sygnatariuszki

Anna Alboth, dziennikarka i aktywistka

Adam Andrzejewski

Wiktoria Beczek, dziennikarka

Karolina Bednarz, wydawczyni

Marek Beylin, publicysta

Dominika Blachnicka-Ciacek, socjolożka, Wydział socjologii UW

Monika Bobako, filozofka, UAM

Sara Boruc, blogerka modowa i osobowość telewizyjna

Milena Bryła, dziennikarka

Piotr Bystrianin, prezes zarządu Fundacji Ocalenie

Max Cegielski, dziennikarz

Agata Chmielecka, wydawczyni

Anna Chmielecka, członkini zarządu Fundacji Ocalenie

Kalina Czwarnóg, członkini zarządu Fundacji Ocalenie

Sylwia Chutnik, pisarka

Anna Cieplak, pisarka, animatorka kultury

Katarzyna Czarnota, socjolożka, badaczka w Helsińskiej Fundacji Praw

Człowieka

Beata Czuma-Hyk, wirtualnemedia.pl

Julia Dauksza, dziennikarka

Anna Dąbrowska-Zembik, dziennikarka

Artur Domosławski, pisarz i dziennikarz

Olga Drenda, pisarka, dziennikarka

Jędrzej Dutkiewicz, dziennikarz freelancer

Marek Dziekan, nauczyciel akademicki, Uniwersytet Łódzki

Anna Dąbrowska, Stowarzyszenie Homo Faber

Wojciech Faruga, reżyser i Dyrektor Teatru Polskiego w Bydgoszczy

Filip Fierek, wydawca

Miłka Fijałkowska, dziennikarka

Bartosz Frąckowiak, Fundacja Biennale Warszawa

Magdalena Fusiek, dziennikarka

Olga Gitkiewicz, pisarka, reporterka

Karol Grygoruk, fotograf

Agata Grzybowska, dokumentalistka

Ewa Górska, akademiczka

Olga Hund, pisarka, tłumaczka

Karolina Hytrek-Prosiecka, dziennikarka

Cecylia Jakubczak, działaczka społeczna

Oliwier Janiak, dziennikarz

Mateusz Janicki, aktor

Damian Jankowski, dziennikarz

Marek Jedliński, redaktor

Hanna Jewsiewicka, dziennikarka

Agnieszka Jucewicz, dziennikarka

Gosia Juszczak, reżyserka

Ewelina Kaczmarczyk, Katarzyna Makarowicz, Weronika Szczurko (Salam Lab)

Julia Kamińska, aktorka i piosenkarka

Magdalena Kicińska, dziennikarka

Lena Khalid, reportażystka

Tatiana Kolesnychenko, reporterka

Szczepan Kopyt, poeta

Karolina Korwin-Piotrowska, dziennikarka

Agnieszka Kosowicz, prezeska Polskiego Forum Migracyjnego

Mela Koteluk, piosenkarka

Sylwia Kuca, adwokat

Kamila Kunda, terapeutka

Roman Kurkiewicz, dziennikarz

Rut Kurkiewicz, reżyserka, dziennikarka

Danuta Kuroń, prezeska zarządu Fundacji Edukacyjnej Jacka Kuronia

Dominika Lasota, aktywistka, Inicjatywa Wschód

Katarzyna Lazzeri, dziennikarka

Andrzej Leder, filozof

Justyna Kowalska-Leder, kulturoznawczyni

Aleksandra Lipczak, pisarka, dziennikarka

Hanna Lis, dziennikarka

Hanna Machińska, nauczycielka akademicka UW, członkini rady Fundacji

Helsińskiej i Fundacji Batorego

Rafał Madajczak, redaktor naczelny Gazeta.pl

Maciej Mahler, współzałożyciel stowarzyszenia "Stacja Muranów"

Galopujący Major, bloger, felietonista

Małgorzata Jamrozy Margaret, piosenkarka

Patryk Michalski, dziennikarz

Tadeusz Michrowski, dziennikarz

Dalia Mikulska, reporterka

Anna Mikulska, dziennikarka

Paweł Mościcki, pisarz, eseista

Joanna Musiatewicz, nauczycielka akademicka UW

Bartosz Nalazek, operator filmowy

Dorota Nowak, redaktorka, wydawczyni

Karolina Ochab, dyrektor naczelna Nowego Teatru

Maja Ostaszewska, aktorka

Joanna Ostrowska, historyczka

Katarzyna Pachniak, nauczycielka akademicka UW

Antoni Pawlicki, aktor

Marcin Perchuć, aktor i były dziekan AT

Ada Piekarska, kuratorka sztuki

Natalia Pitala, ekolog

Aleksandra Popławska, aktorka

Aneta Prymaka, reporterka

Mikołaj Ratajczak, filozof

Karolina Rogaska, dziennikarka

Bartosz Rumieńczyk, dziennikarz

Aleksandra Rutkowska, dziennikarka

Magdalena Różczka, aktorka

Bartek Sabela, reporter

Janusz Schwertner, dziennikarz

Beata Siemaszko, aktywistka

Sławomir Sierakowski, Krytyka Polityczna, Onet.pl

Jakub Skrzywanek, reżyser, Dyrektor Artystyczny Teatru Współczesnego w

Szczecinie

Anita Sokołowska, aktorka

Filip Springer, pisarz

Olga Stanisławska, pisarka, reportażystka

Franek Sterczewski, poseł na sejm RP

Krzysztof Story, dziennikarz

Bogna Świątkowska, NN6T

Witold Szabłowski, pisarz

Patryk Strzałkowski, dziennikarz Gazeta.pl

Krzysztof Szczepaniak, aktor

Małgorzata Szczurek, wydawczyny, Wydawnictwo Karakter

Mariusz Szczygieł, reporter

Małgorzata Szczęśniak, scenograa i kostiumolog w Operze

Krzysztof Tubilewicz, dziennikarz

Mateusz Trusewicz, natemat.pl

Anna Trusewicz, Gazeta.pl

Grzegorz Uzdański, pisarz

Adam Wajrak, dziennikarz

Marianna Wartecka, członkini zarządu Fundacji Ocalenie

Krzysztof Warlikowski, reżyser teatralny i operowy, dyrektor artystyczny

Nowego Teatru

Jacek Wiaderny, redaktor, Mały Format

Miłosz Wiatrowski-Bujacz, dziennikarz

Przemysław Wielgosz, redaktor, Le Monde diplomatique - edycja polska

Karol Wilczyński, wykładowca UJ

Ilona Witkowska, poetka

Paweł Wodziński, reżyser, kurator

Martyna Wojciechowska, dziennikarka i pisarka

Aleksandra Wojtaszek, pisarka, dziennikarka, tłumaczka

Xawier Woliński, wolnelewo.pl

Ewa Wójciak, Teatr Ósmego Dnia

Weronika Wysocka, artystka

Natalia Żaba, dziennikarka

Konrad Żurawowicz, aktywista

Beata Żak, medyczka

Agnieszka Żądło, dziennikarka, dokumentalistka

Marcin Żyła, dziennikarz

Media i organizacje

Fundacja Instytut Reportażu

Fundacja Ocalenie

Fundacja Polska Gościnność

Fundacja Strefa WolnoSłowa

Fundacja w Stronę Dialogu

Inicjatywa Wschód

Mały Format

NOMADA - Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego

Stowarzyszenie Homo Faber

Stowarzyszenie Laboratorium Działań dla Pokoju (Salam Lab)

Wydawnictwo Drzazgi

Wydawnictwo Tajfuny