Kościelne komisje lustrują w pięciu diecezjach
W pięciu spośród 41 diecezji w kraju powstały, jak dotąd, komisje do zbadania działań tajnych służb PRL wobec Kościoła katolickiego, w tym także księży-agentów. Komisje takie działają w diecezjach: warszawsko-praskiej, krakowskiej, szczecińsko-kamieńskiej, lubelskiej, tarnowskiej.
Komisje te powstają - przy współpracy Instytutu Pamięci Narodowej - na mocy autonomicznych decyzji władz poszczególnych diecezji, które same decydują, czy je powołać. Episkopat nie wydawał żadnych dyrektyw w tej sprawie.
Komisja Diecezji Warszawsko-Praskiej, powołana w ubiegłym roku, bada nie tylko przypadki współpracy duchownych z SB, ale także będzie się starała ukazywać heroiczne postawy tych księży, którzy mimo nacisków na współpracę się nie zgodzili - powiedział abp Sławoj Leszek Głódź. Poinformował, że prace komisji potrwają kilka lat, ponieważ wymagają one szczególnej rzetelności i staranności.
W lutym tego roku w Krakowie powołano komisję teologiczno-duszpasterską "Pamięć i troska", która w oparciu o dokumenty IPN zajmuje się badaniem i oceną postaw duchownych z archidiecezji krakowskiej w czasach PRL.
Powołując komisję metropolita krakowski kard. Stanisław Dziwisz napisał: "Niezależnie od ostatecznych wyników badań historycznych, jako biskup diecezji poczuwam się do odpowiedzialności za postawę księży, którzy w minionym okresie dochowali wierności swemu kapłańskiemu powołaniu, ale także tych, którzy mu się sprzeniewierzyli, wskutek słabości czy dla jakichś korzyści doczesnych".
W Diecezji Szczecińsko-Kamieńskiej od marca tego roku działa komisja, która ma zbadać współpracę księży ze służbami bezpieczeństwa PRL. Rzecznik kurii szczecińskiej ks. Sławomir Zyga poinformował, że w skład komisji weszło pięciu księży - historycy i prawnicy; nie podał ich nazwisk.
Komisja - jak zaznaczył ks. Zyga - nawiązała kontakt z oddziałami IPN w Poznaniu, Szczecinie i Gdańsku. Złożyła do tych oddziałów wnioski o przekazanie akt, które jeszcze do komisji nie dotarły. Jak dotrą, rozpocznie się właściwa działalność tego gremium - powiedział.
Komisja działająca w Diecezji Lubelskiej bada przede wszystkim inwigilację środowiska Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Kierujący pracami komisji prof. Janusz Wrona powiedział, że nadal trwa badanie materiału źródłowego, czyli dokumentacji udostępnianej przez IPN. Myślę, że na zbadania całości potrzeba jeszcze co najmniej dwóch lat - dodał.
Komisja do zbadania działań tajnych służb PRL wobec Kościoła katolickiego w Diecezji Tarnowskiej działa od ponad dwóch lat - poinformował ks. Bogusław Wójcik. Jak wyjaśnił, do tej pory członkowie komisji przeprowadzili szereg kwerend w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie, Wieliczce i Warszawie, dzięki czemu zgromadzono materiały, na bazie których powstaje praca historyczna będąca analizą inwigilacji Kościoła tarnowskiego przez służby PRL.