Kampania prezydencka coraz brutalniejsza? "Prezydent sięga po ostrzejszą amunicję"

Prezydent Andrzej Duda, gdy przemawiał w Krakowie, krytykował rządy koalicji PO i PSL. Opowiadał o wysokim wówczas bezrobociu i stwierdził, że rządzący byli wtedy "gorszym wirusem niż koronawirus". Wcześniej głośnym echem, nie tylko w polskich, ale też światowych mediach, odbiły się słowa prezydenta o LGBT.

Jednak i z drugiej strony sceny politycznej zdarza się, że nerwy puszczają i dochodzi do incydentów. Sławomir Nitras podczas spotkania z Rafałem Trzaskowskim w Bydgoszczy wdał się w przepychankę ze zwolennikiem Andrzeja Dudy i... zabrał mu trąbkę. Zwolennicy kandydata Koalicji Obywatelskiej nie stronią od obrażających PiS transparentów.

Doktor Milena Drzewiecka, psycholog i ekspertka w zakresie komunikacji i wizerunku, zauważa w rozmowie z Wirtualną Polską, że język w polskiej polityce jest coraz brutalniejszy. Ale nie jest to zjawisko nowe, co widać choćby na przykładzie wypowiedzi Józefa Piłsudskiego. - Język marszałka, gdy mówił o swoich konkurentach, był daleki od szlachetnego - przypomina ekspert.

- To też nie pierwsza kampania, w której toczy się brutalna walka. Przypomnijmy sobie 2005 rok i słynne słowa Jacka Kurskiego o "dziadku z Wehrmachtu". One nie były pomyłką, były zabiegiem obliczonym na konkretny polityczny zysk - mówi dalej.

Zdaniem doktor Drzewieckiej bronią, po którą na tym etapie może sięgać Andrzej Duda, jest język. I prezydent często z niej korzysta. - Sięga po coraz bardziej ostrą amunicję - ocenia ekspertka. - Nie oddaje jej innym politykom ze swojego obozu, bo to Andrzej Duda idzie ręka w rękę z posłem Czarnkiem - zauważa.

Jak mówi ekspertka, to odróżnia kampanię Andrzeja Dudy od, na przykład, kampanii Lecha Kaczyńskiego, gdy tej "ciężkiej amunicji" używali inni politycy, a nie sam Kaczyński. Podkreśla również, że brutalny język i, jak w przypadku wypowiedzi o LGBT, zrównywanie ludzi z ideologią, niesie za sobą bardzo poważne zagrożenia społeczne.

- Grozi stygmatyzacją, potem dehumanizacją, czyli odczłowieczeniem. Może prowadzić do ataków na członków tych mniejszości. Najpierw słownych, a potem nawet fizycznych - ostrzega ekspertka. - Nie przypisywałabym Andrzejowi Dudzie nieświadomości tego, co mówi. W wielu wystąpieniach powtarza swoje ataki kilkakrotnie, wie, że zostanie to potem wykorzystane w mediach - podkreśla.

Więcej spokoju doktor Drzewiecka zauważa u Rafała Trzaskowskiego. - Bardzo pilnuje języka podczas wystąpień. Co więcej, "podkrada" hasła PiS. Mówi o godności, o zmianie, o wspólnocie. Oczywiście jego przemówieniom towarzyszy krytyka polityki Andrzeja Dudy i całego PiS, na przykład powtarzane "mamy dość" - ocenia ekspert.

- Postrzegam jego wypowiedzi jako bardziej koncyliacyjne, co nie oznacza, że nie ma w swoim środowisku osób atakujących. To jest pytanie do polityka, jak rozkłada role w swoim sztabie - mówi doktor Drzewiecka.

Takim atakiem w ostatnim czasie był chociażby incydent ze Sławomirem Nitrasem, który wdał się w przepychankę z przeciwnikiem Trzaskowskiego. Ale ekspertka przypomina również sytuację, gdy Trzaskowskiego zaczepił podający się za Amerykanina Polak. - Trzaskowski pokazał, że ów Amerykanin jest Polakiem i udaje. Ale zrobił to z uśmiechem. Bez ataku, choć z pouczeniem, że ten człowiek musi popracować nad akcentem - zauważa.

- To, co się dzieje na jego wiecach, konkurencja może wykorzystywać do ataku na kandydata. Natomiast z jego ust nie słyszałam do tej pory stygmatyzujących czy dehumanizujących wypowiedzi - mówi ekspertka. - Rafał Trzaskowski sięga po język wspólnotowy, z nadzieją, że pozwoli mu sięgnąć po większą część elektoratu - ocenia.

Doktor Drzewiecka ostrzega, że brutalizujący się język w polityce może nieść za sobą poważne konsekwencje - Osoby, które są niechętne polityce, stają się jeszcze bardziej niechętne. Wielu wyborców utwierdzi się w apatii i przekonaniu, że polityka jest cyniczną grą - mówi. - Nie buduje też kultury politycznej, odbija się negatywnym postrzeganiem Polski za granicą i klasyfikowaniem nas jako niedojrzałej demokracji - wymienia dalej.

- Jeśli w tym brutalnym języku znajdują się wypowiedzi, które stygmatyzują, możemy mieć wysokie koszty społeczne. Na przykład w postaci ataków na tak zwanych innych - stwierdza. - Brutalny język to często język podziału, a my mamy w Polsce już wystarczająco dużo podziałów i resentymentów - podsumowuje.