PolskaKalendarium wydarzeń sierpniowych
Kalendarium wydarzeń sierpniowych
Kalendarium – 14 sierpnia – 31 sierpnia 1980
- 14 sierpnia – robotnicy Stoczni im. Lenina w Gdańsku rozpoczęli strajk, którego bezpośrednim powodem było żądanie przywrócenia do pracy Anny Walentynowicz. Komitet strajkowy zażądał również przywrócenia do pracy Lecha Wałęsy, wzniesienia pomnika Ofiar Grudnia 1970 r., gwarancji nierepresjonowania strajkujących oraz podwyżek płac.
- 15 sierpnia – rozpoczął się strajk w Stoczni Komuny Paryskiej w Gdyni, Gdańskiej Stoczni Remontowej w innych stoczniach i portach. Stanęła komunikacja i kilka innych zakładów. W południe została zablokowana łączność telefoniczna i teleksowa.
- 16 sierpnia – dyrekcja Stoczni Gdańskiej zgodziła się na podwyżkę. Ogłoszono zakończenie strajku. W stoczni pojawiała się delegacja zakładów z Trójmiasta. Alina Pienkowska, Ewa Osowska i Anna Walentynowicz zdołały zatrzymać i przekonać stoczniowców do kontynuowania strajku. Powstał Miejski Komitet Strajkowy z Lechem Wałęsą jako przewodniczącym.
- 17 sierpnia – zredagowano ostateczną wersję 21 postulatów. Miejski Komitet Strajkowy przekształcił się w Międzyzakładowy Komitet Strajkowy. Przed bramą Stoczni odbywa się msza polowa. Robotnicy wyznaczają miejsce pod pomnik poległych w grudniu 1970 kolegów.
- 18 sierpnia – w Gdańsku strajkujący złożyli 21 postulatów na ręce wojewody gdańskiego. Szczeciński MKS pod przewodnictwem Mariana Jurczyka sformułował 36 postulatów.
- 19 sierpnia – do strajku przyłączyły się prawie wszystkie zakłady pracy na Wybrzeżu. Do wojewody gdańskiego zawieziono listę żądań strajkujących załóg. MKS zażądał przyjazdu delegacji rządowej na rozmowy do stoczni. Do MKS należało już 263 zakładów pracy.
- 20 sierpnia – w stoczni narastało napięcie w obawie przed interwencją wojska i milicji. Strajkujący wydali oświadczenie, że „bez niezależnych związków zawodowych wszystkie inne postulaty mogą być przekreślone w przyszłości”. Postanowiono, że komitety strajkowe wchodzące w skład MKS nie mogą prowadzić osobnych rozmów z władzami.
- 21 sierpnia – do Gdańska przybyła Komisja Rządowa z Mieczysławem Jagielskim, a do Szczecina z Kazimierzem Barcikowskim. Strajki rozszerzyły się na cały kraj.
- 22 sierpnia – przewodnictwo nad pracami delegacji rządowej w Gdańsku objął członek Biura Politycznego KC PZPR i wicepremier Mieczysław Jagielski. Do pierwszego roboczego spotkania z Jagielskim doszło poza Stocznią.
- 23 sierpnia – powstała komisja ekspertów MKS. Wydrukowano pierwszy numer Strajkowego Biuletynu Informacyjnego "Solidarność". Wieczorem w małej sali BHP rozpoczęły się rozmowy z delegacją rządową.
- 24 sierpnia – kilkanaście tysięcy ludzi po obu stronach bramy Stoczni Gdańskiej wzięło udział we mszy świętej. W oddziałach wojsk radzieckich stacjonujących w Polsce zarządza się podwyższony stan gotowości bojowej.
- 25 sierpnia – MKS uzależnił prowadzenie rozmów od przywrócenia łączności telefonicznej z resztą kraju. Strajkujący zażądali zwolnienia wszystkich więźniów politycznych.
- 26 sierpnia – odblokowano telefony i zostały wznowione rozmowy z delegacją rządową. Prymas Wyszyński wygłasza homilię wzywającą do zaprzestania strajków.
- 27 sierpnia – fala strajków solidarnościowych w całym kraju. W Gdańsku trwały rozmowy komisji rządowych z przedstawicielami MKS. W Trójmieście strajkowało już ponad 500 zakładów pracy.
- 28 sierpnia – rozpoczął się strajk w Jastrzębiu. Strajkujący domagali się m. in. zniesienia 4-brygadowego systemu pracy w górnictwie, wprowadzenia wolnych sobót i niedziel oraz powstania wolnych związków zawodowych. W Gdańsku doszło do trzeciej tury rozmów. W Trójmieście strajkowało ponad 600 zakładów pracy.
- 29 sierpnia – powstał MKS w Jastrzębiu, który opracował własne postulaty. Do Stoczni Gdańskiej przyjechał Andrzej Wajda. Na rzecz MKS i na pomnik Ofiar Grudnia’70 zebrano ponad 5 mln zł.
- 30 sierpnia – podpisano porozumienie w Szczecinie. W Gdańsku uzależniono podpisanie porozumienia od uwolnienia wszystkich więźniów politycznych.
- 31 sierpnia – MKS zażądał zwolnienia osób aresztowanych w ciągu ostatnich dwóch tygodni. Jagielski wydał oświadczenie, że wszyscy w ciągu jednego dnia wszyscy zostaną zwolnieni. O godzinie 17 zostało podpisane porozumienie między komisją rządową a MKS-em reprezentującym ponad 700 zakładów. Rząd PRL uznał prawo do powstania niezależnych i samorządnych związków zawodowych i do strajku.
- 3 września - po kilkunastogodzinnych negocjacjach w jastrzębskim "Manifeście Lipcowy" podpisane zostaje porozumienie. Strona rządowa zgodziła się na postulaty strajkujących. MKS przekształcił się w Międzyzakładowy Komitet Robotniczy NSZZ.
