Jedyny taki meczet w Polsce. "Perełka na Podlasiu"
Podlasie jest stykiem wielu kultur i religii. Swoje meczety mają tu także islamscy Tatarzy. Ten w Bohonikach jest niesłychanie popularny - przyjeżdżają go zobaczyć turyści z całego świata. Jest unikatowy, bo jako jeden z nielicznych na świecie, został wybudowany z drewna. Meczet jest dowodem na bogactwo kulturowe i religijne Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
14.04.2023 | aktual.: 18.04.2023 13:30
- W Polsce mamy dwa najstarsze meczety drewniane - w Kruszynianach i Bohonikach. Natomiast powstał w tym roku trzeci meczet, w Białymstoku - mówi Wirtualnej Polsce Maciej Szczęsnowicz, przewodniczący Zarządu Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej Bohoniki.
W Polsce łącznie jest sześć gmin muzułmańskich - tłumaczy nasz rozmówca. Jednak to ta w Bohonikach na Podlasiu jest największa. Liczy łącznie 400 członków.
Narodowy Instytut Dziedzictwa podkreśla z kolei, że meczet w Bohonikach "stanowi niespotkanie nigdzie indziej materialne źródło dziejów Tatarów polskich". Dalej czytamy, że to "dowód bogactwa kulturowego i tolerancji religijnej Rzeczpospolitej Obojga Narodów oraz świadectwem wielowiekowego funkcjonowania społeczności muzułmańskiej w państwie chrześcijańskim i zachowania jej odrębności przy jednoczesnej asymilacji".
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Meczet "perełką na Podlasiu"
- Meczet jest otwarty od rana do wieczora - mówi WP Maciej Szczęsnowicz, który dodaje, że świątynia przyciąga masę turystów.
- Meczet odwiedzają turyści z całego świata. Można powiedzieć, że to perełka na Podlasiu - słyszymy.
- Najwięcej gości mamy w sezonie letnim. Wtedy każdy chce odwiedzić unikatowy meczet i spróbować naszych potraw tatarskich - ujawnia rozmówca WP i podkreśla, że w Domu Pielgrzyma jest także zajazd u "Mahmeda".
Jedyny taki meczet w Bohonikach. Jego historia sięga XIX wieku
Meczet w Bohonikach został wybudowany prawdopodobnie w 1873 roku. Nie jest to pewne, jednak ta data została odkryta podczas kapitalnego remontu budynku w 2005 roku.
Meczet powstał po pożarze wcześniejszej świątyni osadników tatarskich. Ta prawdopodobnie stała tu już w XVII wieku. Meczet podczas II wojny światowej został zniszczony przez wojska Adolfa Hitlera. Urządzono w nim szpital polowy. Świątynia drobne remonty przechodziła po 1945 roku. Wtedy też konserwator zabytków nie zgodził się na rozbudowę budynku.
Generalny remont miał miejsce dopiero w 2005 roku. Dwa lata wcześniej wymieniono dach blaszany na gontowy. Z kolei w 2012 roku decyzją prezydenta meczet w Bohonikach został pomnikiem historii.
Tak wygląda meczet w Bohonikach
Meczet w Bohonikach charakteryzuje się prostą budową drewnianą - liczy 460 m sześciennych. Świątynia podzielona została na trzy części - męską i żeńską (takie są wymogi Islamu) oraz na wspólny przedsionek. To tu wyznawcy, a także zwiedzający zdejmują obuwie.
- Każda osoba, która chce wejść i obejrzeć meczet, musi zdjąć obuwie. My, muzułmanie, podczas nabożeństwa niektóre modlitwy odprawiamy na siedząco i bijemy pokłony - wyjaśnia przewodniczący Zarządu Muzułmańskiej Gminy Wyznaniowej Bohoniki.
Część męska meczetu, większa od żeńskiej, oddzielona jest drewnianą ścianką z poziomą szczeliną. Ta jest zasłonięta przejrzystą tkaniną, która pozwala kobietom obserwować przebieg modlitwy.
- Kobiety modlą się oddzielnie, aby nie rozpraszać mężczyzn podczas modlitwy. I tak samo jest z mężczyznami, którzy nie mogą rozpraszać kobiet - mówi pan Maciej. - Na Podlasiu do dzisiaj w starszych kościółkach drewnianych na wsiach można zauważyć, że po prawej stronie stają mężczyźni, a po lewej stronie kobiety. Pamiętam z dzieciństwa, jak biegaliśmy do kościoła w Sokółce: tam też mężczyźni stali oddzielnie z kobietami - kontynuuje rozmówca WP.
W większej części znajduje się również mihrab. Jest to wnęka, która wskazuje kierunek Mekki. Zlokalizowany jest tam także minbar. To z kolei jest kazalnica, używana w czasie południowej piątkowej modlitwy. W meczecie w Bohonikach odbywa się to raz w miesiącu.
W przeciwieństwie do kościołów i cerkwi w meczecie w Bohonikach nie zobaczymy żadnych wizerunków postaci. To także wynika z wymogów religii muzułmańskiej. Na ścianach można zobaczyć tzw. muhiry - są to cytaty wersetów z Koranu po arabsku. Na podłodze meczetu możemy się przejść ozdobnymi dywanami.
Remont meczetu w Bohonikach
Meczet w Bohonikach jest jednym z najstarszych tego typu świątyń w Polsce. W związku z tym obiekt wymaga regularnych remontów. W latach 2014-2022 na ten cel Unia Europejska przeznaczyła 82 285,53 zł. Łączny koszt całego projekt wynosił 96 806,52 zł.
W ramach remontu oczyszczono i odgrzybiono elewację meczetu. Wymieniono także drzwi, które prowadzą do wnętrza świątyni. Oprócz tego odnowiono ganek.
- Każda otrzymana dotacja jest ogromnym darem, gdyż wszystkie gminy utrzymują się ze składek, które rodziny wpłacają na rzecz danej parafii. Remonty, a także utrzymanie budynków tak, żeby mogły funkcjonować i służyć wiernym i turystom, to jest kosztowna inwestycja - dodaje pan Maciej.
Źródło: Bohoniki Muzułmańska Gmina Wyznaniowa, WP Wiadomości, Instytut Dziedzictwa Narodowego
Przeczytaj też: