Jedyne takie skrzyżowanie rzek w Polsce. Ich wody nie mieszają się ze sobą

Skrzyżowanie rzek Wełny i Nielby w Wągrowcu to unikalne zjawisko hydrograficzne, które nie jest dziełem natury. Powstało w latach 1883-1884 w wyniku prac melioracyjnych prowadzonych przez spółkę wodną. Wówczas przeniesiono główne koryto Nielby do starego kanału, który odprowadzał wodę z okolicznych łąk.

Choć skrzyżowanie powstało w XIX wieku, prace melioracyjne w tym rejonie były prowadzone już wcześniej, głównie przez cystersów. Ich celem było zmniejszenie ryzyka powodzi oraz zapewnienie odpowiedniego poziomu wody dla młyna miejskiego. W miejscu skrzyżowania wody obu rzek mieszają się w niewielkim stopniu, co czyni to miejsce jeszcze bardziej wyjątkowym.

Do skrzyżowania można dotrzeć promenadą, wybierając jedną z dwóch tras. Pierwsza prowadzi od centrum miasta, czyli al. Jana Pawła II, a druga zaczyna się od ulicy Gnieźnieńskiej. To popularne miejsce spacerowe przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Kilka kilometrów dalej, wciąż na terenie Wągrowca, Nielba ostatecznie wpływa do Wełny. To dodatkowy element, który podkreśla wyjątkowość tego miejsca i jego znaczenie dla lokalnej społeczności oraz turystów odwiedzających miasto.

W XIX wieku cystersi przeprowadzili prace melioracyjne, instalując betonowy jaz, który wprawia wody obu rzek w ruch wirowy. Dzięki temu tylko 10-15 proc. wody się miesza, co pozwala na oddzielenie strumieni. Rozwiązanie to miało chronić miasto przed powodziami i umożliwiać spiętrzenie wody w czasie suszy.

Często mylnie uznaje się to zjawisko za bifurkację, czyli rozwidlenie rzeki na dwa ramiona wpadające do różnych dorzeczy. W Polsce prawdziwą bifurkację można zaobserwować na rzece Obrze, dopływie Warty, jednak ma ona charakter sztuczny.

Wągrowiec przyciąga turystów z całego świata, którzy chcą zobaczyć to unikalne zjawisko. Jest to doskonały przykład, jak inżynieria i natura mogą współpracować, tworząc coś niezwykłego.

Cystersi, dawni właściciele miasta, planowali także budowę kanału łączącego dwa jeziora. Projekt ten, choć ambitny, nie został zrealizowany z powodu śmierci opata Mikołaja Bimantanusa. Pozostałości po tej inwestycji można dostrzec w okolicach Kalisk.

Wągrowiec w XVI wieku przeżywał swój złoty wiek, co zaowocowało wieloma inwestycjami, w tym budową obecnej fary. Cystersi przyczynili się do rozwoju miasta, choć nie wszystkie ich plany zostały zrealizowane.

Źródło: wagrowiec.eu