Javelin w Ukrainie. Postrach Rosjan sieje spustoszenie. Co to za broń?
Kraje NATO zadeklarowały się pomóc w dozbrajaniu zaatakowanej przez Rosję Ukrainy. USA realizuje kolejne dostawy uzbrojenia dla rządu w Kijowie, które obejmują także przeciwpancerne pociski kierowane Javelin. O udzieleniu natychmiastowego wsparcia wojskowego powiedział Joe Biden.
Amerykański system pocisków jest najszerzej komentowanym rodzajem uzbrojenia, który trafia w ręce Ukraińskich żołnierzy. Czym jest broń Javelin, która ma powstrzymać Rosjan? Jak działa?
Jak podaje New York Times, Joe Biden zatwierdził pakiet pomocy dla Ukrainy w wysokości 350 mln dolarów. Amerykanie dostarczą m.in. systemy przeciwpancerne i przeciwlotnicze, w tym Javeliny. Biały Dom negocjuje również kolejne kwoty, które mają zostać przekazane ukraińskim władzom oraz przeznaczone na pomoc wojskową i humanitarną w regionie.
Wojna z Rosją – jakie wsparcie zbrojne otrzymała Ukraina?
Już w styczniu, pod wpływem rosnącej presji militarnej Rosji, kraje takie jak USA, Wielka Brytania, Litwa, Łotwa, Estonia, Czechy i Polska zadecydowały o nieodpłatnym przekazaniu broni oraz amunicji Ukrainie.
Teraz, po brutalnej inwazji Rosji, kolejne kraje Unii Europejskiej, i nie tylko, organizują kolejne dostawy broni. Ukraińskie ministerstwo obrony dysponuje bronią z USA, Polski, Niemiec, Czech. Stany Zjednoczone, tak jak inne kraje, zapowiedziały, że nie wyślą swoich wojsk do Ukrainy. Są jednak gotowe wspierać Kijów, dostarczając niezbędny sprzęt.
Zobacz również: ISS. Międzynarodowa stacja kosmiczna ofiarą wojny na Ukrainie?
Rząd Czech i czeskie firmy zbrojeniowe przekazany Ukrainie uzbrojenie warte ok. 26 milionów euro. W ich skład wchodzą karabiny maszynowe i szturmowe, pistolety maszynowe oraz amunicja. Niemcy zatwierdziły dostawę 2700 pocisków przeciwlotniczych typu "Strela". Podjęto także decyzję o wysłaniu 1000 sztuk broni przeciwpancernej i 500 pocisków ziemia-powietrze. Także Polska zasiliła ukraiński magazyn uzbrojenia m.in. w przenośne wyrzutnie przeciwlotnicze Piorun.
Dla Ukraińców najbardziej cenna jest jednak pomoc płynąca zza oceanu. USA od lat przekazuje Ukrainie pomoc materiałową o największej wartości nominalnej. Dostawy broni trafiają na granicę ukraińską, skąd resort infrastruktury przewozi je w głąb kraju.
Javelin. Co to jest?
Czym są przeciwpancerne pociski Javelin, które stają się postrachem rosyjskim żołnierzy? FGM-148 Javelin to nowoczesny system produkcji amerykańskiej typu "odpal i zapomnij". W praktyce oznacza to, że po namierzeniu wystarczy jedynie nacisnąć spust, a systemy same doprowadzą pocisk do celu z wykorzystaniem systemu naprowadzania na podczerwień.
Pocisk naprowadzany jest dzięki własnej głowicy termowizyjnej i umożliwia rażenie celów opancerzonych na odległości nawet 4 kilometrów. Są w stanie przebić do 7,5 cm litej stali. Dostępne są dwie trajektorie lotu. W jednej z nich pocisk leci do celu po linii prostej, a w drugiej wznosi się i następnie spada prosto na cel. Tym sposobem Javelin jest w stanie uszkodzić dachy wieży rosyjskich czołgów, przebijając pancerz, w tamtym miejscu najcieńszy.
To wszystko sprawia, że skuteczność działania pocisków jest wysoka. Javelin umożliwia niszczenie słabiej opancerzonych celów, a także nowoczesnych wozów bojowych. Jest w stanie zwalczać rosyjskie czołgi T-90 chronione nawet pancerzem reaktywnym. Bardzo skutecznie może zwalczać także śmigłowce.
Opracowany na zamówienie amerykańskiej armii Javelin jest produkowany przez spółkę Javelin Joint Venture. Wszedł w fazę produkcji seryjnej w 1994, jednak do służby wszedł dopiero w 1996 roku. Po raz pierwszy został wykorzystany bojowo podczas II wojny w Zatoce Perskiej w marcu 2003 roku. Obecnie z amerykańskich pocisków Javelin korzystają wojska różnych państw, w tym Austrii, Czech, Estonii, Kanady, Norwegii, Wielkiej Brytanii, Ukrainy, a także Polski. Od 2021 roku korzystają z nich Wojska Obrony Terytorialnej.
Javelin w Ukrainie
W 2018 roku zdecydowano o sprzedaży Ukrainie 210 przeciwpancernych pocisków Javelin wraz z 39 wyrzutniami oraz pakietem szkoleniowym. Transakcja amerykańsko-ukraińska wyniosła wówczas 47 mln dolarów. W grudniu 2021 roku USA podjęła decyzję o wysłaniu na teren Ukrainy dalszych transportów broni i amunicji, w tym ok. 300 pocisków Javelin.
Rosyjska agresja w Ukrainie sprawiła, że z USA płynie jeszcze większa pomoc militarna. Na początku marca br. na lotnisku niedaleko granicy z Ukrainą wylądowało 14 amerykańskich samolotów szerokokadłubowych transportujących zestaw pocisków przeciwpancernych Javelin, a także broń strzelecką oraz amunicję. Pociskami Javelin wspierają Ukrainę także inne kraje, m.in. Wielka Brytania czy Estonia.
Ukraińska armia jest dumna z posiadanych Javelinów, które z łatwością potrafią przebijać pancerze rosyjskich czołgów. Ministerstwo obrony Ukrainy publikuje w mediach społecznościowych nagrania, w których prezentuje niszczycielskie działanie amerykańskich wyrzutni.
Autorka: Maja Budka
