Jak nie mówić o mniejszościach? Kontrowersyjne słowa

Publikacja "Poradnik: jak mówić i pisać o grupach mniejszościowych", powstała z inicjatywy agencji FleishmanHillard. Patronatem honorowym objął ją rzecznik praw obywatelskich Adam Bodnar, a merytorycznym - Rada Języka Polskiego - podaje we wtorek Rzeczpospolita.

Publikacja składa się z rozdziałów mówiących o tym, jak mówić i pisać o osobach LGBT, kobietach, migrantach, osobach z Afryki i Żydach. Napisali je działacze na rzecz tych mniejszości, np. z Kampanii przeciw Homofobii.

Jakie znaczenie ma patronat rady? - Nie jest to tekst stworzony przez radę. Być może nie każdy jej członek podpisałby się pod każdym zdaniem. Jednak nadanie patronatu merytorycznego jakiemuś przedsięwzięciu oznacza, że uważamy je za ważne – mówi, cytowana przez dziennik przewodnicząca Rady Języka Polskiego prof. Katarzyna Kłosińska.

W części poświęconej LGBT możemy przeczytać, że zamiast "homoseksualizm" należy mówić "homoseksualność", bowiem "końcówka -izm budzi negatywne skojarzenia związane z chorobą lub zaburzeniem". Odradzane jest też słowo "homoseksualista", zamiast którego należy używać "osoba homoseksualna". Termin "mniejszości seksualne" jest "niepoprawny z uwagi na to, że kładzie nacisk wyłącznie na seksualność, pomijając inne cechy składające się na tożsamość grupową osób LGBT".

Rozdział dotyczący kobiet zaleca z kolei, by stosować "żeńskie formy gramatyczne prestiżowych funkcji i zawodów". Jako przykład poradnik podaje, by do akademiczek zwracać się "pani profesoro". - Miejmy na uwadze, język jest narzędziem włączania konkretnych grup, ale także swoistego zapraszania kobiet na stanowiska ministr, prezydentek i premierek - wynika z publikacji. W tym samym rozdziale zawarto wskazówkę dla mediów, by prezentując modele rodziny, pokazywać też m.in. związki jednopłciowe.

W rozdziale o migrantach można zaś przeczytać, że "używanie terminu migrant ekonomiczny/migrantka ekonomiczna może nasuwać krzywdzące skojarzenia z lenistwem czy wykorzystywaniem systemu pomocy społecznej". Z kolei – jak głosi poradnik – "takie sformułowania, jak »zalew imigrantów«, »fala uchodźców«, a także używanie w tym kontekście takich słów, jak »najazd«, »inwazja", »nachodźcy«, jest przejawem dehumanizacji osób migrujących". Poradnik odradza też słowo "Murzyn", które jest "obraźliwe, niesie ze sobą negatywne stereotypy, odziera z indywidualności".

To nie pierwszy raz, gdy "Murzyn" znalazł się na cenzurowanym. Rada Języka Polskiego przyjęła opinię na temat tego słowa, przewidującą, że powinno się go unikać w mediach, administracji i szkole.

Źródło: Rzeczpospolita