Gwiazdy malarstwa lat 80. w Olsztynie

W Olsztynie będziemy mogli również obejrzeć tak rzadkie rarytasy, jak obraz "Rakietowe buty" Anny Gruszczyńskiej, zapowiadający nurt kosmiczny w sztuce, czy "California Mon Amour" Z. M. Dowgiałły, który wyprzedził nową falę polskiego pop artu o około 20 lat.

"Nowa ekspresja. 20 lat” to projekt serii wystaw i katalogów-albumów poświęcony najważniejszym artystom tego ruchu. Ich twórczości dzisiejszej i tej z lat 80. Inauguracja projektu miała miejsce w olsztyńskiej Galerii BWA w lecie 2006 roku. Była to prezentacja pięciu artystów z różnych regionów Polski.

Założeniem tej pierwszej wystawy było pokazanie różnorodności stylów malarskich, składających się na zjawisko Nowej ekspresji, a jednocześnie zaznaczenie, że jest to nurt wciąż żywy, rozwijany z powodzeniem przez grupę artystów, którzy osiągnęli i osiągają duże sukcesy w kraju i obiegu międzynarodowym.

Olsztyńska wystawa zapoczątkowała prawdziwą falę prezentacji sztuki lat 80. w całym kraju. Wystarczy wymienić „Republikę bananową”, prezentowaną od stycznia 2008 roku już w pięciu galeriach i muzeach. Sztuka Nowej ekspresji jest dziś prawdziwym hitem wystawienniczym, a to zjawisko zapoczątkowała Galeria BWA w Olsztynie w 2006 roku.

Druga część projektu, czyli "Nowa ekspresja. 20 lat. Vol. 2.” pokazuje prace artystów, których, przynajmniej w części, można nazwać prekursorami Nowej ekspresji.

Pierwszym polskim twórcą "dzikiego” malarstwa był Zbigniew Maciej Dowgiałło. Występował samodzielnie, ale również we współpracy z Wojciechem Tracewskim oraz – później – z Anną Gruszczyńską. "Młodzi dzicy” malowali i razem wystawiali w najważniejszych galeriach alternatywnych lat 80., ale i w Zachęcie oraz Muzeum Narodowym w Warszawie. Byli prawdziwymi gwiazdorami wystaw tamtych lat.

Dziś pracują osobno, choć ich prace i dawne, i nowe spotykają się na – coraz częstszych - wystawach Nowej ekspresji.

Z. M. Dowgiałło rozszerzył szeroko swoje możliwości twórcze na sztukę komputerową, animację i film. Po realizacji trójwymiarowych animacji – "APOKALIPSA część 9 i 16" oraz "PANKOSMODIOS", które odnosiły wiele międzynarodowych sukcesów, przygotowuje pełnometrażowy film katastroficzny "PATMOS". Jednocześnie maluje w niezwykłym symboliczno–ekspresyjno-renesansowym stylu. Premiera nowych obrazów, odbędzie się już wkrótce w Warszawie.

Malarstwo Anny Gruszczyńskiej rozwija się w kierunku nowej abstrakcji – kolorystyczno-geometrycznej, ukazującej trzeci wymiar i wykorzystującej zdobycze trójwymiarowej sztuki komputerowej, będące kosmiczną emanacją czystej formy.

Artystą „dzikim”, choć nie można go zasadnie nazwać pionierem kierunku, był Marek Kamieński z Katowic. Indywidualista i skandalista – tak można by określić jego aktywność w latach 80. na Śląsku, ale także w Warszawie i Łodzi. Epatował nagością modelek, kiczem i ostrą punkowską muzyką.

Andrzej Cisowski studiował w okresie tuż po stanie wojennym w warszawskiej ASP, był więc w sercu pierwszych wystąpień Nowej ekspresji. Studia kontynuował w Akademii Sztuki w Düsseldorfie w pracowni m. in. guru niemieckich dzikich - A. R. Pencka. Miał okazję konfrontować bezpośrednio i trwale swoją sztukę z dokonaniami najwybitniejszych Niemców, jak np. Penck czy Jörg Immendorf, a więc niejako trafić do źródeł transawangardy europejskiej lat 80. XX w.

Po prezentacji w Galerii BWA w Olsztynie „Nowa Ekspresja. 20 lat. Vol. 2” pokazana zostanie w największej galerii w Polsce w Szybie Wilson w Katowicach w lutym i marcu 2009 roku. Na katowickiej wystawie znajdą się jedne z największych współczesnych obrazów – kosmiczne dzieła Z. M. Dowgiałło i Anny Gruszczyńskiej namalowane w formacie „Bitwy pod Grunwaldem” Matejki. Kuratorem projektu jest Krzysztof Stanisławski.