Eksperci medyczni i organizacje pacjenckie o profilaktyce raka szyjki macicy

By poprawić niekorzystne statystyki, w Sejmie odbyła się konferencja "Polska. Moc kobiety – Zwiększanie świadomości o profilaktyce pierwotnej i wtórnej nowotworów kobiecych", w tym między innymi raka szyjki macicy. Zorganizowały ją posłanka Barbara Dziuk (PiS), przewodnicząca podkomisji stałej ds. onkologii oraz prezes PKPO – Krystyna Wechmann.

"Zdrowie kobiet jest niezwykle ważnym zagadnieniem, dlatego debaty na forum parlamentu z udziałem ekspertów i pacjentek powinny stać się wydarzeniem cyklicznym – mówiła posłanka Barbara Dziuk. - Od lat gorąco wspieram ten temat. W tym roku, dzięki zainicjowaniu spotkań pod tytułem >>Polska. Moc kobiety<<, jesteśmy w stanie poruszyć wiele istotnych kwestii. Tym razem udało nam się porozmawiać o profilaktyce nowotworów kobiecych. Mam nadzieje, że wypracowane dziś wnioski wpłyną na dalszą poprawę stanu zdrowia Polek".

Pierwsza część konferencji dotyczyła profilaktyki i leczenia raka piersi, druga - profilaktyki i leczenia nowotworów ginekologicznych na przykładzie raka szyjki macicy. Wzięli w niej udział przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia, NFZ, konsultanci krajowi, prezesi towarzystw naukowych oraz przedstawiciele organizacji i stowarzyszeń pacjenckich.

"Aby przybliżyć parlamentarzystom oraz innym uczestnikom wydarzeń sejmowych jak wygląda profilaktyka raka piersi i raka szyjki macicy przygotowaliśmy specjalną wystawę. Na 10 planszach można obejrzeć, jak wygląda sytuacja w Polsce i w Europie. Warto też zwrócić uwagę na zalecenia WHO. Jako Polska Koalicja Pacjentów Onkologicznych od lat działamy na rzecz dostępu pacjentów do najlepszego leczenia. Dlatego bardzo doceniamy wysiłki podejmowane przez posłankę Barbarę Dziuk. Liczymy na dalsze tego typu inicjatywy i ścisłą współpracę" – powiedziała Krystyna Wechmann z PKPO.

Głównym czynnikiem ryzyka raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV. Według WHO prawie wszystkie przypadki zachorowań na raka szyjki macicy (99 proc.) są związane z wysoko onkogennymi typami HPV (typy 16 i 18). Istnieją jednak metody scriningowe, które pozwalają wykryć tę chorobę bardzo wcześnie, a nawet zdiagnozować zmiany przednowotworowe. Należą do nich między innymi cytologia i testowanie HPV-DNA.

Obecnie trwa w Polsce pilotaż programu profilaktycznego, który ma ocenić i porównać skuteczność testu w kierunku wirusa brodawczaka ludzkiego wysokiego ryzyka (HPV HR) i badania cytologicznego. Oprócz porównania metod zakłada zmianę dostępnych technologii w przypadku cytologii z konwencjonalnej na bardziej precyzyjną. W kolejnych etapach wyniki pilotażu posłużą do wprowadzenia zmian w algorytmie badań profilaktycznych, właśnie dzięki wykorzystaniu cytologii na podłożu płynnym LBC oraz testów HPV-DNA.

"Ministerstwo Zdrowia wyszło naprzeciw naszym oczekiwaniom i finansuje pilotaż nowej edycji programu profilaktyki raka szyjki macicy. Zakończenie rekrutacji 33 tysięcy kobiet do pilotażu przewidujemy na koniec tego miesiąca. Pilotaż jest pokłosiem zmian w profilaktyce raka szyjki macicy na świecie i wprowadzenia testów molekularnych jako standardu badań przesiewowych. Wczesne wyniki pilotażu mówią o ponad dwukrotnie większej skuteczności metod molekularnych (testów HPV-DNA) w wykrywaniu zmian przedrakowych szyjki macicy, niż badania cytologiczne. Pełna ewaluacja wyników pilotażu planowana jest na przyszły rok". – powiedział dr hab. n. med. Andrzej Nowakowski, ordynator Oddziału Położniczo-Ginekologicznego Mazowieckiego Szpitala Wojewódzkiego w Siedlcach, Kierownik Poradni Profilaktyki Raka Szyjki Macicy w Zakładzie Profilaktyki Nowotworów Narodowego Instytutu Onkologii Państwowy Instytut Badawczy (NIO-PIB).

Testy HPV-DNA są jedną z najskuteczniejszych strategii i dominują w obecnej praktyce, zarówno pod względem kosztów, jak i wyników. Ich czułość wynosi nawet 98-99 proc., podczas gdy badania cytologicznego nie przekracza 70-80 proc. w najlepiej zorganizowanych programach skriningowych na świecie. Dlatego strategie przesiewowe, które oferują jako podstawową metodę testowanie HPV-DNA lub jako badanie wspólne z cytologią, wydają się być bardziej skuteczne niż wszystkie inne strategie.

O wprowadzenie cytologii na podłożu płynnym oraz testów HPV-DNA do programu profilaktyki raka szyjki macicy apelują̨ autorytety medyczne i eksperci towarzystw naukowych oraz pacjenci. Wskazują̨ na łatwość́ wykonania badań i wysoką efektywność́, dzięki czemu badania rzadziej trzeba powtarzać́, a ich wyniki są bardziej miarodajne.

W celu podniesienia skuteczności programu profilaktyki raka szyjki macicy eksperci rekomendują m.in: zwiększenie dostępności gabinetów ginekologicznych, wprowadzenie innowacyjnych metod badania cytologicznego na podłożu płynnym (LBC), pozwalających na prostsze i efektywniejsze badanie, wprowadzenie do algorytmu badań testów HPV-DNA, które stanowią światowy standard, zaangażowanie w wykonywanie badań profilaktycznych położnych, zmniejszenie konieczności wykonywania powtórnych badań czy umożliwienie wykonywania wielu badań na tej samej próbce.