Dzień Niepodległości, 11 listopada

11 listopada to święto państwowe w Polsce. Obchodzone jest ono corocznie dla upamiętniania odzyskania niepodległości przez Polskę w 1918 roku.

Rys historyczny

11 listopada to dzień upamiętniający odzyskanie niepodległości przez Polskę po 123 latach zaborów i nieobecności na mapach politycznych Europy. 11 listopada 1918 roku Józef Piłsudski przejął pełnię władzy cywilnej i wojskowej w kraju. Wówczas przyjął on funkcję Naczelnika Państwowego. W tym samym dniu we francuskim Compiègne przedstawiciele stron uczestniczących w I wojnie światowej podpisali rozejm, a wojska niemieckie zaczęły wycofywać się z okupowanych terenów Królestwa Polskiego.

8 listopada 1926 roku Józef Piłsudski jako prezes ministrów wydał okólnik, w którym ustanowił 11 listopada dniem wolnym od pracy dla urzędników państwowych. Kilka lat później dzień ten stał się również wolny od nauki. Święto 11 listopada zostało ustanowione dopiero ustawą z dnia 23 kwietnia 1937 roku. Następnie zostało zniesione ustawą Krajowej Rady Narodowej 22 lipca w 1945 roku. Przywrócono je ustawą w okresie transformacji systemowej w 1989 roku.

Historia obchodów

W latach 1919-1936 roku Dzień Niepodległości w Warszawie obchodzony był pod postacią uroczystości wojskowych. Organizowane były one w pierwszą niedzielę po 11 listopada. Pierwsze uroczyste upamiętnienie odzyskania niepodległości przez Polskę miało natomiast miejsce 14 listopada 1920 roku. Wówczas uhonorowano Józefa Piłsudskiego jako zwycięskiego Wodza Naczelnego w wojnie polsko-bolszewickiej. Wręczona została mu buława marszałkowska.

Rangę święta państwowego 11 listopad otrzymał dopiero 23 kwietnia 1937 roku. Miało ono upamiętniać odzyskanie suwerenności państwowej, zakończenie I wojny światowej oraz upamiętnienie Józefa Piłsudskiego. W Drugiej Rzeczypospolitej Dzień Niepodległości obchodzony był jednak oficjalnie wyłącznie dwa razy: w 1937 roku i 1938 roku. Podczas II wojny światowej obchodzenie wszelkiego rodzaju świąt państwowych w Polsce było bowiem nielegalne. Groziły za to surowe kary. Patriotyczne organizacje jednak organizowały nielegalne uroczystości w celu upamiętnienie wydarzeń z 1923 roku i podtrzymania pamięci o odzyskaniu niepodległości przez państwo polskie.

W 1945 roku ustanowiono również Narodowe Święto Odrodzenia Polski na dzień 22 lipca. Wówczas zniesiono Święto Niepodległości. Zostało ono przywrócone dopiero przez Sejm PRL-u ustawą z dnia 15 lutego 1989 roku pod nazwą “Narodowe Święto Niepodległości”.

Obchody współcześnie

Obecnie Dzień Niepodległości jest dniem wolnym ustawowo od pracy. W tym dniu obchody odbywają się m.in. w formie marszu na placu Józefa Piłsudskiego w Warszawie pod Grobem Nieznanego Żołnierza. Udział w uroczystości natomiast biorą najwyższe władze państwowe.

Od 1989 roku w Warszawie, a obecnie również w innych większych miastach w Polsce organizowany jest Bieg Niepodległościowy. Uczestnicy biegu otrzymują białe i czerwone koszulki, nawiązujące do barw flagi Polski. Od 2009 roku zaś w Muzeum Powstania Warszawskiego organizowany jest Koncert Niepodległości, na którym śpiewane są patriotyczne utwory, polski hymn czy wojskowe pieśni.

Obchody 11 listopada przyjmują także postać parad ulicami miasta, jest to m.in. Marsz Niepodległości w Warszawie, Marsz Patriotów i Radosna Parada we Wrocławiu oraz Parada Niepodległości w Gdańsku. Marszom towarzyszy noszenie biało-czerwonych flag, śpiewanie patriotycznych pieśni lub głoszenie patriotycznych haseł.

Symbole narodowe na 11 listopada

Dzień Niepodległości związany jest również z symbolami narodowymi Polski, które prezentowane są przez osoby biorące udział w obchodach. Do symboli zaliczane są barwy narodowe, flagi, godło państwowe oraz hymn. Wobec tego w wielu miastach w Polsce na ulicach, w domach czy w mieszkaniach zawieszane są biało-czerwone flagi. W wielu miejscach wybrzmiewa również Mazurek Dąbrowskiego.