Doris Lessing dostała literackiego Nobla
Urodzona w 1919 roku brytyjska pisarka Doris Lessing otrzymała tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury.
11.10.2007 | aktual.: 16.10.2007 13:00
Galeria
[
]( http://wiadomosci.wp.pl/noble-2007-6038674965508737g )[
]( http://wiadomosci.wp.pl/noble-2007-6038674965508737g )
Noble 2007
Lessing otrzymała nagrodę za "pisane z kobiecego punktu widzenia dzieła epickie, które badawczo, ze sceptycyzmem, ogniem i wizyjną siłą przyglądają się podzielonej cywilizacji.
W dwie godziny po ogłoszeniu werdyktu Szwedzkiej Akademii dziennikarze dopadli Doris Lessing, świeżo upieczoną noblistkę, gdy wysiadała w taksówki przed swoim domem w Londynie. Wracała z zakupów, gdzie zastała ją wiadomość o nagrodzie.
To trwało 30 lat - powiedziała dziennikarzom najstarsza w historii nagrody laureatka literackiego Nobla. Zdobyłam wszystkie możliwe nagrody w Europie, wszystkie te cholerne nagrody. Jestem bardzo zadowolona. Nobel to królewskie ukoronowanie - powiedziała Lessing.
Czek na 10 milionów koron szwedzkich pisarka odbierze 10 grudnia w Sztokholmie.
Po polsku wydano trzy książki Lessing: Lato przed zmierzchem (The Summer Before the Dark, 1973, wydanie polskie 1976), Pamiętnik przetrwania (Memoirs of a Survivor, 1975, wydanie polskie 1980), Piąte dziecko (The Fifth Child, 1988, wydanie polskie 1992).
Pisarka tworzy w języku angielskim. Urodziła się w Kermanszach (dzisiejszy Iran), wiele lat spędziła w południowej Afryce. Jej dzieła to opowiadania o problematyce moralno-psychologicznej, krytykujące stosunki społeczne w południowej Afryce.
Nobel dla Doris Lessing to drugi po nagrodzie dla Elfriede Jelinek Nobel dla pisarki feministycznej o radykalnych poglądach politycznych.
Tegoroczna noblistka urodziła się dokładnie 22 października 1919 roku w Bakhtaran w Iranie. Jej ojciec - Alfred Cook Taylor był kapitanem armii brytyjskiej, matka - pielęgniarką. W 1925 roku rodzina przeniosła się do Południowej Rodezji (obecnie Zimbabwe). Przyszła pisarka chodziła do szkoły w Salisbury, formalną edukację zakończyła w wieku 14 lat. Potem pracowała m.in. jako telefonistka, stenograf, dziennikarka.
W 1939 roku Lessing poślubiła Franka Charlesa Wisdoma, z którym ma syna Johna i córkę Jean. Para rozwiodła się w 1943 roku. Dwa lata później Doris wyszła za Gottfrieda Lessinga, pochodzącego z Niemiec żydowskiego emigranta. Razem zaangażowali się w działalność Southern Rhodesian Labour Party (Partia Pracy Południowej Rodezji). Po drugim rozwodzie w 1949 roku Lessing wyjechała z synem z drugiego małżeństwa Peterem do Londynu, gdzie mieszka do dziś dnia.
Lessing zadebiutowała jako pisarka w 1950 roku powieścią "The Grass in Singing", opowiadającą o związku pomiędzy żoną białego farmera i jej czarnym służącym. To zarówno romans, jak i studium rasowych konfliktów na południu Afryki. W latach 1952 - 1956 Lessing była członkiem brytyjskiej partii komunistycznej i angażowała się w działania przeciwko zbrojeniom nuklearnym. Jej krytycyzm wobec polityki wewnętrznej RPA spowodował, że w latach 1956 -1995 pisarka miała zakaz wjazdu do tego kraju. Po krótkiej wizycie w Zimbabwe w 1956 roku, także w tym kraju Lessing stała się "persona non grata".
Na poły autobiograficzna seria powieści "Children of Violence", nazywanej od imienia głównej bohaterki serią o Marcie Quest, także rozgrywa się głównie w Afryce. Ta opowieść o dojrzewaniu kobiety uważana jest za jedną z pierwszych powieści o emancypacji kobiet.
Powieścią "The Golden Notebook" (1962) Lessing zyskała uznanie w kręgach feministycznych. Powieść została uznana za pionierską pracę przedstawiającą stosunki pomiędzy kobietami a mężczyznami w wieku XX.
W latach 60. Lessing odkryła i zaangażowała się w działalność Idries Shah's School of Sufizm. Swoją fascynację sufizmem - odłamem islamu - pisarka wyraziła w tomie esejów "Sufizm in Time Bites" z 2004 roku.
W latach 70. pisarka zwróciła się w stronę fantastyki: W serii "Canopus in Argos: Archives" przedstawia świat po wojnie atomowej, odradzającą się społeczność ludzką.
Inne ważne powieści Lessing to "Piąte dziecko" oraz "Podróż Bena" - psychologiczne thrillery, połączone postacią głównej bohaterki.
W ostatniej, opublikowanej w 2007 roku powieści "The Cleft", Lessing wraca do tematu konsekwencji kolonializmu i konfliktów pomiędzy białymi, a czarnymi w dzisiejszej Afryce.
