Donald Tusk o aferze podsłuchowej: to godzi w porządek prawny

- Nie znajduję tam spraw, które kazałyby mi podejmować jakieś decyzje wobec ministra Sienkiewicza. Mówię o takich decyzjach jak np. dymisja - oświadczył premier.

Tusk podkreślił, że "pierwsza analiza tych wypowiedzi nie wskazuje na przekroczenie prawa".

Styl rozmowy premier nazwał "dość bulwersującym". - Niezależnie od tego, w jak w paskudny sposób wyrażali swoje opinie i oceny, to raczej rozmawiali o tym, jak pomóc państwu polskiemu, a nie jak zaszkodzić - dodał.

- Mam pretensje do ministra Sienkiewicza. Nie jestem od tego, żeby komentować zachowanie prezesa NBP. Mam oczywiste pretensje, jeżeli chodzi o sposób i treść rozmowy. Ona nie powinna się zdarzyć, jeśli chodzi o zakres, bo nie jest to zakres obowiązków ministra Sienkiewicza - powiedział Tusk.

- Niepokoi mnie fakt, że prawdopodobnie przez długi czas nagrywano materiały, że skoncentrowano się na politykach partii rządzącej, a następie, wydawałoby się bez żadnej logiki politycznej, bo jest po wyborach, w sytuacji, w której wojna na Ukrainie nabiera ostrego materiału, mamy ostry kryzys rządowy, mamy taśmy z nielegalnego podsłuchu i opozycję, która domaga się dymisji rządu - podkreślił premier.

Premier powiedział, że spotkanie zostało zainicjowane przez Belkę. Tusk odciął się od spekulacji, jakoby miał sam wysyłać Sienkiewicza na spotkanie z szefem NBP. - Nie wysyłałem pana ministra Sienkiewicza na spotkanie z prezesem Belką. To spotkanie odbyło się z inicjatywy prezesa Narodowego Banku Polskiego. Po spotkaniu minister Sienkiewicz poinformował, na jaki temat rozmawiano - powiedział Tusk. - Nie jest rolą rządu i premiera na wpływanie na działanie NBP - dodał.

Premier zaznaczył, że rozmowa dotyczyła Państwowej Wytwórni Papierów Wartościowych i Mennicy Państwowej. - Tam była kwestia, o której wiedziałem wcześniej od prezesa Narodowego Banku Polskiego, że w jego ocenie dobrze byłoby, aby podobnie jak banknoty, także monety były drukowane przez państwową firmę i że jest problem z ceną usługi, jaką Mennica Państwowa oferuje Narodowemu Bankowi Polskiemu - powiedział Tusk.

Premier zwrócił uwagę podczas konferencji prasowej na jeden z aspektów ujawnionych nagrań. - Ten (...) aspekt dotyczy próby takiego zamachu stanu, zamachu na polskie państwo, czy obalenia rządu poprzez nielegalne metody - podkreślił Tusk. Zaznaczył jednocześnie, że nie chce "w żaden sposób umniejszać negatywnego znaczenia informacji, jakie przedostały się do opinii publicznej poprzez nagrywanie nielegalnym podsłuchem polityków".

- Chcę jednak bardzo mocno podkreślić, że po raz pierwszy w historii po 1989 roku mamy do czynienia z sytuacją nie, że nagrywa rozmówca rozmówcę (...), ale po raz pierwszy mamy do czynienia ze zorganizowanym z zewnątrz - w sensie rozmówców - nielegalnym podsłuchem. Krążą informacje i są podstawy, by sądzić, że ten proceder był dobrze zorganizowany, trwał długo i dotyczył kilku miejsc - oświadczył Tusk.

Szef rządu ocenił, że "to dobrze zorganizowane przestępstwo miało na celu nie dobro publiczne, tylko (...) permanentne podsłuchiwanie polityków partii rządzącej".

Szef rządu przestrzegał liderów opozycji, by "zastanowili się, czy są pewni, że chcą stanąć ramię w ramię z tymi", którzy dali narzędzia do głoszenia postulatu dymisji rządu.

- Słuchając dzisiaj liderów opozycji i rozumiejąc ich, bo opozycja jest od tego, by szukać sposobów i metod, by odwołać rząd, ale proponuję, by panowie, którzy dzisiaj zażądali dymisji rządu zastanowili się, czy są pewni, że chcą stanąć ramię w ramię z tymi, którzy dali im narzędzia do głoszenia tego typu postulatów - mówił premier. - Służby podjęły działania, by sprawę wyjaśnić, prokuratura także podejmie stosowne czynności - zapowiedział.

- Nie będę na podstawie dotychczasowych materiałów podejmował decyzji politycznych, koncentruję się na wyjaśnieniu tej sprawy i zapewnieniu elementarnej stabilności - zapewnił szef rządu.

- Ponieważ Warszawa huczy od pogłosek, że będą następne materiały, będę starał się, tak jak i w tym przypadku, starannie oddzielać to, co jest interpretacją, nadużyciem lub nieuzasadnionym atakiem politycznym od tego, co wymaga działań o charakterze prawnym - zaznaczył Tusk.

Tusk oświadczył, że rozmawiał z prezesem NBP Markiem Belką o Amber Gold, kiedy sprawą zajmowała się już prokuratura. Powiedział, że w ujawnionych przez "Wprost" nagraniach jest krótki wątek dotyczący jego samego, a odnoszący się do sprawy Amber Gold.

- Prezes Belka przy okazji innej rozmowy wspomniał mi, że ocenia tę kwestie jako niepokojącą, niebezpieczną ze względu na charakter Amber Gold jako piramidy finansowej. Było to w czasie, kiedy tą sprawą zajmowała się już prokuratura - powiedział szef rządu.

Jak mówił, prokuratura dwukrotnie w ubiegłych latach zajmowała się ta kwestią. - Dlatego wspomnienie przez prezesa Belkę nie miało w żadnym wypadku ani charakteru ostrzeżenia, ani jakiejś informacji, tylko potwierdzało to, o czym było już dość powszechnie wiadomo. Sugestia, jakobym - w związku z tym zdaniem prezesa Belki - zapoznał się z jakąś tajemniczą sprawą, jest absurdalna - zaznaczył Tusk.

- Jeśli sformułowania i słowa, które zostały zacytowane przez tygodnik, padły w rozmowie między oboma byłymi ministrami, to bez wątpienia prokuratura ma tutaj co robić. Nie może być w żadnym wypadku akceptacji, czy tolerancji dla takich zachowań. W tej sprawie nie mam już nic do dodania, jeśli chodzi o działania wobec byłych ministrów - powiedział Donald Tusk odnosząc się do upublicznionych stenogramów z nagrania rozmowy Sławomira Nowaka z Andrzejem Parafianowiczem.

Zdaniem premiera, sama rozmowa jest dyskwalifikująca dla obu polityków. - Nie ma żadnego usprawiedliwienia. (...) Ocena polityczna jest miażdżąca - powiedział. - W mojej ocenie kariera polityczna Sławomira Nowaka zakończyła się definitywnie; tak długo, jak ja będę szefem PO, nie będziemy na pewno współpracować - mówił.

- Osobiście, to dla mnie duże rozczarowanie, i nie zmienia tego fakt, że dzisiaj Sławomir Nowak wycofał się z życia publicznego, z Platformy. To rozczarowanie jest głębsze i nie dotyczy tylko naszej współpracy politycznej - powiedział.

Niezależnie od złej oceny postępowania ministra spraw wewnętrznych Bartłomieja Sienkiewicza premier Donald Tusk chce, by zaangażował się on w wyjaśnianie sprawy podsłuchów ujawnionych przez "Wprost". Dotyczy to też szefów służb.

- Nie będę demontował tego segmentu rządu, w sytuacji, w której potrzebujemy szybkiego i sprawnego działania - powiedział Tusk. Dodał, że takiego działania zabrakło, jeśli chodzi o ochronę kontrwywiadowczą.

Zapewnił, że ma zaufanie do szefów służb specjalnych. - Nie mam zastrzeżeń co do działania dzisiejszych szefów służb specjalnych - powiedział Tusk.

Premier podkreślił, że przed ewentualnymi decyzjami najpierw trzeba szczegółowo, "co do milimetra", wyjaśnić sprawę, bo pierwszy raz mamy do czynienia z nagrywaniem nie przez osobę uczestniczącą w rozmowie, tylko kogoś z zewnątrz. Podkreślił, że taka sytuacja jest bardzo niebezpieczna dla rządu i państwa "teraz, czy w przyszłości", bo nagrania mogą służyć do szantażowania polityków.

- Każdy wątek będzie badany - zarówno mówiący o nielegalnym podsłuchu ze względów biznesowych, przez jakąś grupę przestępczą, przez służby lub byłe służby, lub przez służby obce - powiedział. - Czy w tym organizowaniu podsłuchu uczestniczyli byli, lub aktualni funkcjonariusze służb specjalnych, o tym nie będę mówił, ale każdy wątek jest badany - zapewnił premier.

- Zadaniem premiera każdego rządu jest stabilne sprawowanie swojego urzędu, a nie przyłączanie się do obalania tego rządu. (...) Nie będę uczestniczył w tym planie, tym bardziej, że jest to plan, (który) napisał ktoś zupełnie inny - powiedział Tusk, pytany o zapowiedź wniosku PiS dot. wotum nieufności dla rządu.

- Przestrzegam tych, którzy zbyt energicznie przystępują do realizacji tego planu, żeby przemyśleli, czy na pewno chcą być wspólnikami tych, którzy zaczęli całą tę sprawę - dodał szef rządu.

Odnosząc się do zapowiadanego przez PiS wniosku o konstruktywne wotum nieufności dla rządu, Tusk odparł: "Reguły gry są proste i powinny być bardzo czytelne - rząd obejmuje w Polsce ten, kto wygrywa wybory. Ale możliwa jest także druga reguła, że następuje zmiana rządu w trakcie kadencji, jeśli ci, którzy wygrali tracą większość".

- Jeśli się okaże, że Jarosław Kaczyński będzie przekonujący dla liderów innych partii, w tym partii koalicyjnej, jeśli powstanie nowa większość, to ja znam reguły gry, nie ma tutaj żadnego problemu. Natomiast nie chciałbym być w sytuacji polityka, który organizuje zmianę ekipy rządowej na podstawie przestępczych podsłuchów - oświadczył premier.

Tusk odniósł się także do rozmowy, w której szef MSW Bartłomiej Sienkiewicz z prezesem Narodowego Banku Polskiego Markiem Belką i byłym ministrem Sławomirem Cytryckim rozmawiali m.in. o hipotetycznym wsparciu przez NBP budżetu państwa kilka miesięcy przed wyborami, a Belka w zamian za wsparcie stawia warunek dymisji ówczesnego ministra finansów Jacka Rostowskiego oraz noweli ustawy o banku centralnym.

- Projekt założeń do ustawy jest obecny w Ministerstwie Finansów na długo przed tą rozmową, projekt tej ustawy nie jest owocem tej rozmowy - mówił premier.

Podkreślił, że projekt, którym jutro zajmie się rząd, "był wstępnie zaakceptowany i omówiony przez ówczesnego ministra finansów i Narodowy Bank Polski"

Tusk podkreślał też, że jego intencją było, by Rostowski jak najdłużej był ministrem finansów. Zaznaczył, że w czasie, gdy Sienkiewicz i Belka "wyrażali negatywne oceny" wobec Rostowskiego, on "był po raz kolejny w akcji namawiania ministra Rostowskiego, żeby pozostał na swoim stanowisku".

Premier dodał też, że projekt zmian w ustawie o NBP był jawny i dostępny publicznie, i od dłuższego czasu pracowano nad nim w Ministerstwie Finansów.

- Od początku, od momentu, kiedy NBP wyszedł z tą inicjatywą, w sposób formalny, transparentny i przejrzysty był oceniany i w Ministerstwie Finansów i w procesie konsultacji. Każdy zainteresowany mógł do projektu dołożyć opinie, wnioski czy protesty - zaznaczył.

- Założenia projektu będą korzystnie wpływały na stabilność finansową państwa, także na niezależność Narodowego Banku Polskiego - stwierdził premier.

Szef rządu oświadczył, że regionalne lotniska nie są w żaden sposób dotowane przez rząd. - Ta uwaga dotycząca lotnisk jest takim dość obiegowym poglądem, że lotniska regionalne, które nie są dotowane w żadne sposób przez rząd, (...) nie są finansowane z pieniędzy rządowych, że jest taki wyścig między lotniskami regionalnymi, aby zwabić do siebie jak najwięcej lotów - powiedział Tusk.

Dopytywany, kto kogo "dotuje pod stołem", Tusk odparł, że trzeba pytać autora tych słów. - Nie ma żadnego stołu, nie ma żadnych dotacji. To jest problem, że charakter i styl przeprowadzanej (przez Belkę i Sienkiewicza) rozmowy pozwalał dżentelmenom używać pewnych brutalnych skrótów, które sprawiają wrażenie dość paskudne, ale w żaden sposób nie są adekwatne do rzeczywistości - zaznaczył premier.

Na ujawnionych przez tygodnik "Wprost" taśmach zarejestrowane zostało spotkanie szefa MSW Bartłomieja Sienkiewicza z prezesem NBP Markiem Belką. Rozmowa dotyczyła między innymi tego, by NBP pomógł w finansowaniu deficytu budżetowego i tym samym pomógł Platformie Obywatelskiej w trudnych wyborczych latach. Profesor Belka w zamian zażądał dymisji ówczesnego ministra finansów Jacka Rostowskiego oraz zmian w prawie.

Opozycja od razu po ujawnieniu nagrań zażądała dymisji rządu, a co najmniej ministra Sienkiewicza, który w trakcie rozmowy miał także mówić, iż "państwo polskie istnieje jedynie teoretycznie". Premier już w sobotę zapewnił, że sprawy nie lekceważy. Na Twitterze napisał, że "sprawa jest przykra" i zapowiedział, że w poniedziałek o 15.00 odniesie się publicznie do sprawy na konferencji prasowej.