Co jest dla nas ważniejsze: rodzina czy praca?

Jedna trzecia respondentów (33%) wśród rodzajów działalności, którym obecnie poświęca najwięcej czasu i energii, wymienia ochronę zdrowia i leczenie, jedna czwarta (24%) - zdobywanie pieniędzy, a jedna piąta (19%) - przetrwanie.

Rzadziej wskazywane są: korzystanie z życia (13%), remont domu lub mieszkania (13%), kształcenie się (11%) oraz religijność (11%), a najrzadziej: politykowanie (2%), lenistwo (3%), podejmowanie starań o pracę za granicą (3%) oraz kariera zawodowa (3%).

Nieco inaczej przedstawia się sytuacja, gdy respondenci pytani są o to, czemu najbardziej gorliwie poświęcają się ich znajomi. Najczęściej pada odpowiedź - praca (71%); na kolejnych pozycjach plasują się życie rodzinne (52%) oraz zdobywanie pieniędzy (47%). Rzadziej, zdaniem ankietowanych, osoby z ich środowiska poświęcają się edukacji (21%), ochronie zdrowia (13%), dążeniu do przetrwania (12%), korzystaniu z życia (12%), karierze zawodowej (11%) oraz staraniom o pracę za granicą (10%). Jako najmniej absorbujące wymieniane są działalność społeczna (2%) oraz życie kulturalne (3%), a także uprawianie sportu i politykowanie (po 4% wskazań).

Podobne badanie CBOS przeprowadził także w 1988 i 1998 roku. Wynika z nich, że w ciągu ostatnich 10 lat straciły na znaczeniu takie rodzaje działalności jak zdobywanie pieniędzy, dążenie do przetrwania oraz politykowanie. Zyskały natomiast zdobywanie wykształcenia, staranie się o pracę za granicą, korzystanie z życia, podróżowanie, lenistwo oraz życie rodzinne.

Od 20 lat zauważalny jest już wyraźny trend spadkowy, jeżeli chodzi o znaczenie przypisywane zdobywaniu pieniędzy oraz dążeniu do przetrwania. Na znaczeniu zyskują natomiast kształcenie się oraz życie rodzinne.

Dość istotne zmiany na przestrzeni 20 lat zauważyć można - według CBOS - w społecznym obrazie aktywności innych ludzi. Obecnie respondenci znacznie częściej niż 10 czy 20 lat temu podkreślają znaczenie, jakie w życiu Polaków ma rodzina oraz zdobywanie wykształcenia. W dalszym ciągu jednak w opinii badanych ich środowisko społeczne jest bardziej niż oni sami nastawione na pracę, zdobywanie pieniędzy i kształcenie się, a mniej - na życie rodzinne, ochronę zdrowia i przetrwanie.

Kobiety bardziej niż mężczyźni poświęcają się dbałości o zdrowie oraz życiu rodzinnemu i religijnemu. Mężczyźni natomiast częściej swój czas i energię przeznaczają na pracę, zdobywanie pieniędzy, korzystanie z życia oraz lenistwo.

Wraz z wiekiem istotnie wzrasta zaangażowanie Polaków w ochronę własnego zdrowia, przetrwanie oraz życie religijne. Spada natomiast znaczenie przypisywane wykształceniu, korzystaniu z życia, karierze zawodowej oraz pracy za granicą. Rodzina ma dominujące znaczenie dla osób w wieku od 25 do 64 lat, z tym, że starsi z tej grupy (powyżej 44. roku życia) przedkładają ją nad życie zawodowe, a młodsi (do 44 lat) przed rodziną stawiają pracę.

Im niższy poziom wykształcenia respondentów, tym większe znaczenie w codziennym życiu takich rodzajów aktywności, jak ochrona zdrowia, dążenie do przetrwania oraz życie religijne, natomiast mniejsze - uprawianie sportu. Osoby stosunkowo najlepiej wykształcone częściej niż pozostałe wśród swoich codziennych form aktywności wymieniają kształcenie się, korzystanie z życia, podróżowanie, życie kulturalne oraz wspinanie się po szczeblach kariery zawodowej. Najsłabiej wykształceni wyraźnie rzadziej niż pozostali poświęcają się pracy, a częściej lenistwu.

Mieszkańcy wsi nieco częściej niż inni poświęcają się zdobywaniu pieniędzy oraz życiu religijnemu, natomiast osoby mieszkające w największych aglomeracjach stosunkowo częściej niż pozostałe deklarują udział w życiu kulturalnym, korzystanie z życia, podróżowanie, aktywność fizyczną i lenistwo.

Osoby o najwyższych zarobkach wśród codziennych zajęć, którym poświęcają najwięcej czasu i energii, wyraźnie częściej niż pozostałe wskazują na życie zawodowe, częściej też akcentują takie rodzaje aktywności jak edukacja, korzystanie z przyjemności, podróżowanie, sport oraz politykowanie. Najmniej zarabiający częściej niż inni wymieniają dążenie do przetrwania, zdobywanie pieniędzy oraz remont domu lub mieszkania.

Badanie zrealizowano w dniach 4-7 lipca 2008 roku na liczącej 1094 osoby reprezentatywnej próbie losowej dorosłych Polaków.