"Baćka" i jego brat Kadafi - jak oni się przyjaźnią
Pracownicy Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w Mińsku nie mogli wyjść ze zdziwienia. Chudy, wysoki mężczyzna, zasłaniający twarz jedwabną chustką, wyglądał zupełnie inaczej, niż w telewizji. Nie było jednak najmniejszych wątpliwości - mieli przed sobą przywódcę Libii, Muammara Kadafiego we własnej osobie. Konserwatywnych Białorusinów poraził najbardziej wyrafinowany manicure zagranicznego gościa.
Był 2008 r. Kadafi przyjechał do Mińska, aby kolejny raz potwierdzić kwitnącą przyjaźń białorusko-libijską. Łukaszenka osobiście wyjechał po niego na lotnisko, choć kodeks dyplomatyczny nie wymaga takiej uprzejmości. Kadafi starym zwyczajem rozłożył w Mińsku swój beduiński namiot (a był już listopad). I zapewne do głowy mu nie przyszło, że zaledwie dwa lata później jego dyktatorska władza zatrzęsie się w posadach.
Jak brat z bratem
Rozumieją się podobno w pół słowa. Przyjaźń Łukaszenki z Kadafim trwa już wiele lat. W 2000 r. białoruski prezydent po raz pierwszy zawitał do Trypolisu. Libijski dyktator obiecał mu wtedy ropę naftową i inwestycje w zamian za broń i pomoc w modernizacji sprzętu wojskowego.
Kadafi docenił białoruskie wsparcie w czasach, gdy Trypolis uważany był za siedzibę międzynarodowego terroryzmu, a sam dyktator omijany szerokim łukiem przez "cywilizowanych" polityków. Baćka nigdy nie ukrywał zachwytu i sympatii wobec swego afrykańskiego kolegi: "Szybko doszliśmy do porozumienia. W wielu zasadniczych kwestiach mamy identyczne zdanie. Wyznajemy te same ideały i zasady" - powiedział po pierwszej wizycie w Trypolisie. Nazwał też Kadafiego "bratem".
I rzeczywiście mają wiele wspólnego. W Mińsku na szczęście cudzoziemscy najemnicy nie strzelają protestującym w głowy, jednak białoruski OMON słynie z brutalnego pacyfikowania opozycyjnych demonstracji. Po drugie od 1999 r. mówi się o tzw. szwadronach śmierci - specjalnie wyszkolonym oddziale, który likwiduje politycznych konkurentów Łukaszenki.
Oprócz dyktatorskich skłonności i krwi na rekach przywódców łączy tendencja do oryginalnych wypowiedzi i ekstrawaganckich gestów. Obaj są też częstym tematem politycznych dowcipów i anegdot.
Znajomy białoruski dziennikarz opowiadał o wizycie w Mińsku wenezuelskiego prezydenta. Witający się z Łukaszenką Chavez, który po drodze na Białoruś odwiedził Trypolis, oznajmił: "Przybyłem do ciebie po Osi Dobra”.
Łukaszenka dobrze czuje się w klubie dyktatorów. Przypomnijmy, że rok temu, gdy manifestujące tłumy wyrzuciły z Kirgistanu dotychczasowego prezydenta, Kurmanbeka Bakijewa, to właśnie Mińsk - na przekór stanowisku Rosji - zaproponował mu schronienie.
"Fenomen Kadafiego"
- Gdyby nie Rosja, Łukaszenkę spotkałby los Kadafiego. (...) Powinien zrozumieć, że pora już odejść - powiedział krewki lider rosyjskich nacjonalistów, Władimir Żyrinowski.
Zdaje się jednak, że tego typu ostrzeżenia spływają po białoruskim prezydencie, jak po kaczce. BBC podało, że samolot libijskiego dyktatora w miniony weekend wylądował w Mińsku. Krążą plotki, że przetransportowano w nim niektórych członków rodziny Kadafiego, pieniądze i kosztowności. Podobno syn Kadafiego, Chamis, od już od dłuższego czasu mieszka w Mińsku.
Wcześniej międzynarodowa prasa spekulowała o pomocy wojskowej udzielonej przez oficjalny Mińsk dyktatorowi z Trypolisu. 15 lutego z miasta Baranowicze - gdzie od czasów radzieckich składuje się broń - miał wylecieć do Libii samolot wojskowy. Białoruskie Ministerstwo Spraw ZagranicznychSpraw Zagranicznych zdementowało te informacje. Wsparcie udzielane Kadafiemu jest jednak tajemnicą poliszynela.
I jeszcze jedno: kiedy w 2008 r. rozpoczęła się odwilż między Białorusią a krajami Wspólnoty, w europejskiej prasie pojawiło się określenie "fenomen Kaddafiego". Oznaczało ono, że w imię interesów gospodarczych i strategicznych, Unia Europejska jest gotowa przymknąć oko na dyktatorskie skłonności Łukaszenki i zamiast grozić sankcjami, będzie go "europeizować" za pomocą kredytów. Czas pokazał, że unijni politycy (szczególnie szefowie MSZ Polski i Niemiec) udławili się proponowaną Łukaszence marchewką. Dziś włoscy politycy dławią się właśnie północnoafrykańskimi daktylami Kaddafiego…
Katarzyna Kwiatkowska, Wirtualna Polska
