Andżelika Borys

Andżelika Borys to polska nauczycielka na Białorusi. Jest działaczką mniejszości polskiej na Białorusi. W latach 2005–2010 i od 2016 przewodnicząca Związku Polaków na Białorusi.

Życiorys

Andżelika Borys urodziła się 14 października 1973 w Grodnie. Jej rodzicami są Czesław i Henryka Borysowie, którzy mieszkali w Białoruskiej SSR, a następnie w Białorusi. Szkołę średnią ukończyła w Podlipkach, a następnie kształciła się w Zamościu. Studiowała na Wydziale Pedagogiki i Psychologii Uniwersytetu w Białymstoku.

Po zakończeniu studiów postanowiła wrócić na Białoruś, gdzie uczyła języka polskiego w szkołach w Grodnie i Odelsku.

Działalność dla mniejszości polskiej na Białorusi

W 1995 roku Andżelika Borys została członkiem Związku Polaków na Białorusi. Następnie trzy lata później objęła funkcję przewodniczącej wydziału edukacji. Jej działalność z związku rozwijała się, co zaowocowało wyborem w marcu 2005 roku na przewodniczącą Związku Polaków na Białorusi.

Ten wybór zaskoczył białoruskie władze. Borys z miejsca stała się wrogiem reżimu. Wcześniej funkcję przewodniczącego pełnił Tadeusz Kruczkowski, który współpracował z państwowymi władzami.

12 maja 2005 białoruskie Ministerstwo Sprawiedliwości unieważniło zjazd, a frakcja prorządowa przeprowadziła nowy zjazd, na którym na prezesa wybrano Józefa Łucznika. W 2009 roku ponownie została wybrana na funkcję przewodniczącej przez frakcję antyrządową.

W 2010 roku zrezygnowała z pełnionej funkcji. Za swoją działalność wielokrotnie była ścigana przez białoruski wymiar sprawiedliwości. Była kilkadziesiąt razy przesłuchiwana przez KGB, prokuraturę oraz milicję. Kilkakrotnie była skazana na wysokie kary grzywny oraz aresztu.

W 2015 roku Andżelika Borys otrzymała powiadomienie o postanowieniu inspektora Departamentu Dochodzeń Finansowych Komitetu Kontroli Państwowej (KKP) dotyczące zastosowania wobec niej czynności inwigilacyjnych w postaci nieustannej obserwacji ze strony tego urzędu. Rok później została ponownie wybrana na funkcję przewodniczącej Związku Polaków na Białorusi.

Aresztowanie

23 marca 2021 roku Andżelika Borys została aresztowana. Postawiono jej zarzuty dotyczące podżegania do nienawiści na tle etnicznym oraz rehabilitacji nazizmu, za co groziło jej od 5 do 12 lat pozbawienia wolności.

Polski Sejm w grudniu 2021 roku przyjął uchwałę, która wezwała reżim białoruski do zaprzestania represji wobec Andżeliki Borys. 25 marca 2022 Andżelika Borys została zwolniona z więzienia.

"Tak, potwierdzam te informacje, Andżelika Borys opuściła areszt, mieliśmy kontakt z nią - nasza placówka w Mińsku. Polska dyplomacja od roku zabiegała o uwolnienie Andżeliki Borys. Ona czuje się dość dobrze, natomiast w naturalny sposób ten roczny pobyt w więzieniu odcisnął na niej piętno, w tym momencie potrzebuje odpoczynku i rekonwalescencji" - powiedział PAP wiceszef MSZ Marcin Przydacz.