83. rocznica odzyskania niepodległości

W niedzielę przypada Narodowe Święto Niepodległości Polski, które obchodzone jest w rocznicę odzyskania 11 listopada 1918 r. suwerennego bytu państwowego po 123-letniej niewoli. Naczelnikiem Państwa został wówczas Józef Piłsudski.

83 lat temu - 11 listopada 1918 r. - zakończyła się I wojna światowa. Trwała od 1 sierpnia 1914 r. Uczestniczyły w niej 33 państwa. Zginęło 9,5 mln ludzi, zaś 20 mln zostało rannych. Głównymi przeciwnikami państw Ententy - Francji, Wielkiej Brytanii i ich sojuszników - były mocarstwa centralne: Niemcy i Austro-Węgry, które poniosły w wojnie klęskę.

11 listopada o godz. 5.00 rano w stojącej na bocznicy kolejowej w Compiegne pod Paryżem salonce naczelnego dowódcy wojsk sprzymierzonych, francuskiego marszałka Ferdynanda Focha, delegacja niemiecka podpisała dokument o przerwaniu działań wojennych. W 6 godzin później wszedł w życie rozejm kończący I wojnę światową.

Wojna trwała 4 lata i 3 miesiące. Toczyła się w Europie, Azji i Afryce i radykalnie zmieniła oblicze współczesnego świata. Przyniosła zwycięstwo państwom Ententy. Po klęsce mocarstw centralnych oraz w konsekwencji rewolucji w Rosji odzyskały niepodległość lub powstały nowe państwa w Europie środkowej i wschodniej m.in. Polska.

10 listopada 1918 r. powrócił do Warszawy Józef Piłsudski, komendant I Brygady Legionów, internowany od lipca 1917 r. przez Niemców w Magdeburgu. Przed domem, w którym mieszkał, zebrały się tłumy, a do mieszkania zaczęli przychodzić przedstawiciele różnych stronnictw i partii. W kraju rozpoczęto akcję rozbrajania niemieckich żołnierzy i przejmowania administracji.

Na wieść o powrocie Piłsudskiego, Ignacy Daszyński wraz z całym Tymczasowym Rządem Ludowym Republiki Polskiej przyjechał 11 listopada do Warszawy. Tego samego dnia Józef Piłsudski otrzymał z rąk Rady Regencyjnej władzę wojskową i rozpoczął konsultacje z przedstawicielami stronnictw politycznych w sprawie utworzenia koalicyjnego rządu. Na ulicach wszystkich polskich miast zapanowała euforia z powodu rodzącej się niepodległości.

14 listopada Rada Regencyjna postanowiła się rozwiązać i całą władzę w państwie przekazała Piłsudskiemu, ustanawiając urząd Naczelnika Państwa.

Święto narodowe 11 listopada wprowadziła ustawa Sejmu w 1927 r. Dzień ten pozostawał oficjalnie świętem państwowym do 1944 r. Rok później komunistyczne władze ustanowiły święto 22 lipca - w rocznicę ogłoszenia manifestu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego. Dzień ten pozostawał świętem państwowym w PRL. Święto 11 listopada zostało przywrócone przez Sejm w 1989 r. (miz)

W WP Encyklopedii WP
Stronę poświęconą historii Polski