71. rocznica urodzin ks. Józefa Tischnera

Ksiądz Tischner był profesorem Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie i założycielem oraz prezesem Instytutu Nauki o Człowieku w Wiedniu. Wykładał także filozofię dramatu w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie. Był jednym z najbardziej popularnych polskich eseistów katolickich. Kilka jego książek stało się bestsellerami, zaś ich autor był uważany za autorytet moralny oraz intelektualny.

Ks. Tischner urodził się w 1931 roku w Starym Sączu. Dzieciństwo i młodość spędził na Podhalu. Wstąpił do Krakowskiego Seminarium. Ukończył studia teologii i filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1963 r. uzyskał doktorat z filozofii pod kierunkiem Romana Ingardena. Habilitację otrzymał w 1974 roku na podstawie książki "Studia z teorii świadomości".

Głęboko zaangażowany w sprawy kraju uczestniczył w pierwszym Zjeździe "Solidarności" w gdańskiej Olivii, gdzie odprawiał Msze św. i głosił homilie. Uwielbiany przez górali, był kapelanem Związku Podhalan. Jako publicysta Tygodnika Powszechnego i Gazety Wyborczej, podejmował głęboką, a zarazem prowokującą dyskusję o sytuacji Kościoła w Polsce.

Ks. Tischner zajmował się głównie filozofią człowieka i teorią wartości. Jego stanowisko określane bywa jako pokrewne fenomenologii, choć Tischner najchętniej przyznawał się do - jak sam to nazywał - "filozofii bez etykiety", czyli poszukiwań, których nie sposób do końca utożsamić z którymś z istniejących kierunków filozoficznych. Jego oryginalnym osiągnięciem była orientacja zwana "filozofią spotkania".

Książki prof. Tischnera przeznaczone dla szerszego kręgu odbiorców spotykały się z entuzjastycznie przyjęciem. Bestsellerem stała się "rozmowa-rzeka" Tischnera z Adamem Michnikiem "Między Panem a Plebanem", poruszająca m. in. , kwestię dialogu lewicy z Kościołem katolickim w Polsce. Publikacja "Tischner czyta Katechizm" była największym sukcesem książki religijnej ostatnich lat. Duże zainteresowanie wzbudziła też "Historia filozofii po góralsku", popularyzująca wiedzę filozoficzną na przykładzie najprostszych pojęć i napisana... gwarą góralską.

Ksiąz Tischner miał w dorobku wiele rozpraw naukowych, a także książek będących najwyższej klasy eseistyką czy nawet publicystyką.

Był laureatem wielu nagród, w tym Fundacji Jurzykowskiego, Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, doktorem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego i WSP w Krakowie. W 1999 r. otrzymał najwyższe polskie odznaczenie - Order Orła Białego.

Ksiądz Tischner mówił, że podstawowym obowiązkiem filozofii jest wrażliwość na konkretny dramat człowieka. Kazania księdza Tischnera gromadziły tłumy. Były żywe, wartkie i często dowcipne. Bóg w jego rozumieniu był zawsze bliski człowiekowi, wyrozumiały i obdarzony poczuciem humoru.

Ks. prof. Józef Tischner zmarł po ciężkiej chorobie 28 czerwca 2000 r. (miz)