Żydzi z USA zrezygnowali z walki o zwrot mienia w Polsce

Tym samym jedyną drogą restytucji indywidualnego mienia żydowskiego - zrabowanego w czasie wojny przez Trzecią Rzeszę i przejętego potem przez rząd PRL - może być ewentualne wniesienie pozwu w sądzie w Polsce, albo uregulowanie sprawy w ustawie sejmowej o restytucji.

W dniach 6-8 września Sejm ma zdecydować o losach projektu ustawy na temat rekompensat za majątki prywatne skonfiskowane przez hitlerowców. Projekt przewiduje rekompensaty w wysokości 15% wartości majątków na podstawie ich aktualnych cen. Obywatelstwo polskie nie jest wymagane w przypadku występowania o roszczenia.

Organizacje żydowskie w USA szacują, że w razie uchwalenia ustawy około 20% roszczeń majątkowych - dotyczących także utraconych majątków innych obywateli przedwojennej Rzeczpospolitej - będzie pochodziło od ich żydowskich właścicieli lub ich spadkobierców.

Grupa powodów - Żydów z USA i Wielkiej Brytanii - złożyła pozew o restytucję przeciwko rządowi RP w 1999 r. w okręgowym sądzie federalnym w Nowym Jorku. Sąd ten jednak uznał, że nie ma jurysdykcji w sprawie majątków w Polsce - powołał się przy tym na ustawę o suwerenności rządów obcych państw w takich przypadkach.

Po kilkakrotnych odwołaniach decyzja ta została ostatecznie podtrzymana w tym roku przez federalny sąd apelacyjny na Manhattanie.

Tomasz Zalewski