Zdolne bestie
Długo uważano je za biologiczne maszyny sterowane przez instynkty. Ale niedawne odkrycia pokazują, że także i one mają kulturę, życie społeczne i subiektywną świadomość. Ta rewolucja każe przemyśleć od nowa nasz stosunek do świata.
29.01.2007 14:03
W 1953 roku na plaży na japońskiej wyspie Kodżima nastąpiło drobne wydarzenie, które zrewolucjonizowało nasz sposób postrzegania zwierzęcego świata. Oto młoda samica makaka wpadła na pomysł, aby przed zjedzeniem batata umyć go w morskiej wodzie.
A przecież takie praktyki higieniczne nie były zwyczajem makaków, które zawsze połykały swoje bataty, nie przejmując się piaskiem czy też ziemią oblepiającą skórkę. Młoda samica pojęła jednak, że batat jest znacznie lepszy po umyciu – i zdołała wtajemniczyć w to inne osobniki. Po pewnym czasie niemal całe stado zaczęło myć bataty – z wyjątkiem starych samców, które u makaków, tak samo jak wśród ludzi, są niezbyt skłonne przyjmować nowinki.
Ten fakt przeszedłby niezauważony, gdyby nie to, że bataty zostały umyślnie podłożone przez japońskich naukowców. W ten sposób próbowali oni zanęcić małpy. Makak japoński (Macaca fuscata) jest bardzo bojaźliwym zwierzęciem, które kryje się w gęstych lasach. Aż do lat 50. nikomu nie udało się sfotografować go w stanie dzikim. Denzaburo Miyadi i jego koledzy liczyli jednak na łapczywość makaków, podkładając im na skałach pyszne bataty i pszenicę. Zwierzęta były początkowo podejrzliwe, ale potem na tyle się rozzuchwaliły, że zaczęły wychodzić z lasu, zaś uczeni mogli do woli obserwować je z ukrycia. I to właśnie w tych okolicznościach Miyadi oraz jego kolega Imanishi stali się świadkami gastronomicznej innowacji polegającej na opłukiwaniu bulwy.
Michel De Pracontal
Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu "Forum".
