Zbrodnie nigdy nie wyjaśnione

Statystyki pokazują, że sprawca co dziesiątego popełnionego w Polsce zabójstwa pozostaje niewykryty. Nie oznacza to jednak, że może czuć się bezkarnie. - Umorzenie dochodzenia w sprawie morderstwa niczego nie kończy. Akta takich spraw nie znikają bezpowrotnie w archiwach. Zabójstwa przedawniają się dopiero po trzydziestu latach - wyjaśnia mł. insp. Waldemar Lewandowski, naczelnik Wydziału Kryminalnego Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu. Głównie na jego ludziach spoczywa odpowiedzialność za wykrywanie umorzonych zabójstw.

Mistrzowie krótkiego dystansu

Poznańscy policjanci mają wiele dokonań w ściganiu zabójców. Większość morderców łapią wkrótce po popełnieniu przestępstwa. Niewielu z nich pozostaje na wolności dłużej niż kilkanaście dni po zbrodni.

Wyjaśnili wszystkie głośne zbrodnie z ostatnich lat. Znaleźli m.in. zabójcę 17-letniej Afrodyty, córki Eleni. Ustalili, kto i na czyje zlecenie zabił w ,,Cafe Głos’’ poznańskiego motorowodniaka, Marka Z. Ustalili zabójcę 11-letniego Olka Ruminkiewicza z Konina. Wytropili aż w Warszawie mordercę Agaty G., nauczycielki języka angielskiego. Rozwikłali zagadkę zamordowania w Poznaniu bossa moskiewskiej mafii, Andrieja Isajewa, zwanego ,,Malowanym’’.

- Co innego jednak zabójstwo, które właśnie popełniono, a co innego takie, które zdarzyło się wiele lat temu - mówi podinsp. Roman Przybył, zastępca szefa wielkopolskich kryminalnych. - Zwykle o powodzeniu śledztwa decyduje pierwsza doba. Bardzo wiele zależy też od ilości i jakości śladów zebranych na miejscu zabójstwa. W przypadku zabójstw sprzed lat nie mamy już na to żadnego wpływu.

Myśleć jak morderca

Porównując akta zbrodni sprzed dziesięciu lat widać różnicę w podejściu do dowodów na miejscu zbrodni. Obecnie dokumentacja jest znacznie obszerniejsza. Zabezpiecza się znacznie więcej śladów. Przeprowadza się więcej ekspertyz.

- Teraz obowiązują inne standardy zabezpieczania dowodów na miejscu przestępstwa. Ale mamy szanse nadrobić braki ze starych spraw używając nowoczesnych metod kryminalistycznych – zapewnia naczelnik Lewandowski.

Obecnie policja ma narzędzia, które nie były dostępne w Polsce w latach 90. Jednym z nich jest Automatyczny System Informacji Daktyloskopijnej zainstalowany w Komendzie Głównej Policji w 2002 r. AFIS służy do porównywania i identyfikowania śladów linii papilarnych. W policyjnej bazie jest już ponad milion odcisków palców.

Innym bardzo efektywnym narzędziem są badania genetyczne, pozwalające bezbłędnie zidentyfikować zabójcę, o ile tylko znaleziono jakieś jego ślady DNA na miejscu zbrodni.

- Ekspertyzy są bardzo ważne. Nic nie zastąpi jednak czarnej roboty policjanta. Trzeba przekopać się przez akta, dotrzeć na nowo do świadków, poznać sprawę ze szczegółami. Przegryźć ją – twierdzi R. Przybył. – Trzeba zacząć myśleć jak zabójca, by go znaleźć...

Wielkopolskie archiwum X?

Tak działa na co dzień siedmiu policjantów z Krakowa. Tamtejsza komenda stworzyła pięć lat temu specjalną grupę operacyjno-śledczą, która zajęła się wyjaśnianiem zabójstw sprzed lat. W jej skład weszli funkcjonariusze o różnych specjalnościach. Każdy z nich przeszedł specjalistyczne przeszkolenie w FBI.

Działają niesztampowo, mają specjalne uprawnienia i wyposażenie. Korzystają m.in. z urządzeń do analizy porównawczej DNA, kamer termowizyjnych i wariografów (wykrywaczy kłamstw). Znaleźli już sprawców trzynastu zabójstw, które wcześniej umorzono. W stolicy Wielkopolski od czasu uruchomienia w lipcu br. policyjnego laboratorium genetycznego mówi się o ut-worzeniu podobnego jak w Krakowie ,,archiwum X’’.

Na razie policyjni spece od zabójstw zajmują się jednak głównie bieżącymi, a nie archiwalnymi morderstwami. - Wielkopolska grupa zajmująca się niewyjaśnionymi przestępstwami jeszcze nie istnieje. To zamysł komendanta, który będzie zrealizowany dopiero w przyszłym roku - tłumaczy Ewa Olkiewicz, rzecznik KWP w Poznaniu. Nieoficjalnie wiadomo, że stworzenie spec-wydziału wstrzymują problemy kadrowe (żeby delegować do niego policjantów, trzeba znaleźć ich następców) oraz przedłużający się start laboratorium genetycznego.

Badanie śladów DNA to jeden z najważniejszych oręży krakowskiego ,,archiwum X’’ i bez niego wielkopolska spec-grupa nie miałaby racji bytu. Laboratorium jest już jednak w ostatniej fazie testów i uzupełnień kadrowych. Mordercom z naszej czarnej listy zbrodni pozostało już niewiele czasu na dalsze marzenia o bezkarności...

Statystyczny zabójca

Sprawca co drugiego zabójstwa jest osobą karaną za popełnienie przestępstwa, a co dziesiąty zabójca odpowiadał już za czyny przeciwko zdrowiu i i życiu. Co drugie morderstwo dokonywane jest pod wpływem alkoholu. W 7 na 10 zabójstw morderca działa samotnie. Zaledwie kilka procent zabójstw popełnianych jest przez osoby niepoczytalne. Motywów co czwartego morderstwa nie udaje się ustalić. Powodem 25 proc. zabójstw są nieporozumienia rodzinne. Tylko co dziesiąta zbrodnia popełniana jest z motywów rabunkowych.

Kara za śmierć

Kto zabija człowieka, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 8, karze 25 lat pozbawienia wolności albo karze dożywotniego pozbawienia wolności (art. 148 Kodeksu Karnego).

1994

3 kwietnia

Mikuszewo (gm. Miłosław) - nieznany sprawca gwałci i dusi kobietę

2 października

Rogaszyce (gm. Ostrzeszów) - od uderzenia tępym przedmiotem w głowę ginie Alina B.

25 października

Poznań, ul. Newtona - dwóch osobników bije, a następnie zabija z pistoletu mężczyznę

26 października

Poznań, ul. Św. Marcin - klient agencji towarzyskiej zabija nożem ochroniarza

31 grudnia

Kalisz - Marek L. ginie we własnym mieszkaniu od ran ciętych zadanych nożem

1995

14 lutego

Brzostowo Stare - sprawca włamania do domu Józefa B. zabija go ciosem w głowę.

27 marca

Rogoźno - Sylwia L. zostaje uderzona młotkiem w głowę i wrzucona do wody.

27 marca

Kościan - nieznany sprawca uderza kilkakrotnie mężczyznę w głowę i jeszcze żywego wrzuca do kanału Obry.

11 maja

Gniezno - mieszkający samotnie mężczyzna ginie od kilku ciosów zadanych nożem.

7 lipca

Poznań, ul. Wierzbięcice - mężczyzn wpuszcza do domu zabójcę podającego się za jego krewnego, ten upija go i zabija nożem.

1 grudnia

Wysogotowo - Maciej H. ginie od czterech strzałów w głowę, zabójcy palą w lesie jego zwłoki.

1 grudnia

Wołowe Lasy (gm. Trzcianka) - w strumieniu leśnym odnaleziono zwłoki zaginionego Zdzisława J., mężczyzna zginął od licznych obrażeń ciała.

14 grudnia

Wschowa - Krzysztof J. ginie przed swoim domem od strzału w głowę.

1996

13 grudnia

Dobra, ul. Narutowicza - Stanisław K. ginie od ran ciętych zadanych przez sprawcę włamania do jego mieszkania.

1997

23 stycznia

Kłoda (gm. Szydłowo) - na wysypisku śmieci znaleziono zwłoki noworodka płci męskiej.

24 stycznia

Poznań, ul. Garbary - w sieci kanalizacyjnej znaleziono 6-miesięczny płód płci żeńskiej. 1 marca Bylin (gm. Kleszczewo) - w rowie melioracyjny znaleziono zwłoki noworodka płci żeńskiej.

marzec, Skórka (pow. Złotów)

- Leszek P. ginie we własnym domu od strzału w głowę.

8 marca

Borówiec (gm. Kórnik) - mężczyzna ginie od ciosów w głowę tępym narzędziem, sprawca obciąża ciało kawałkami metalu i wrzuca do jeziora.

czerwiec, Poznań, ul. Jeżycka - od ciosów pałką ginie właścicielka biura matrymonialnego.

15 sierpnia

Konin, ul. Towarowa - Krzysztof N. ginie od strzału w głowę w bliskiej odległości.

29 grudnia

Koło, ul. Poniatowskiego - ajent stacji benzynowej, Zygmunt W. ginie od strzału w plecy.

1998

27 stycznia

Chodzież - na dzikim wysypisku śmieci znaleziono zwłoki noworodka płci męskiej.

19 marca

Poznań, ul. Średnia - rodzice znajdują w wannie zwłoki uduszonej 12-letniej córki. paździenik, Wieleń - Krystian R. ginie na stacji benzynowej od ciosu zadanego nożem.

11 września

Kłoda (gm. Szydłowo) - na wysypisku śmieci znaleziono zwłoki uduszonego noworodka płci męskiej.

12 listopada

Bronisław (gm. Sompolno) - dwóch osobników zabija mieszkającego samotnie Stanisława M.

1999

30 marca

Tuliszków - w piwnicy jednego z mieszkań policja znajduje zwęglone szczątki Marianny W.

23 maja

Wypalanki (gm. Komorniki) - Mariusz S. ginie od strzału z broni gładkolufowej. Zabójca obciąża jego zwłoki kamieniami i wrzuca do jeziora Chomięcińskiego.

28 maja

Huciszki (gm. Murowana Goślina) - Jana T. umiera po uderzeniu noża w serce.

11 czerwca

Bogucin - nieznany sprawca wiąże i zabija Jana G.

26 listopada

Poznań, ul. Noskowskiego - nieznany sprawcy uprowadzają z mieszkania Michała Z.

2000

19 stycznia

Poznań, ul. Engenstrema - Wojciech P. ginie w swoim warsztacie od strzału z broni myśliwskiej.

3 sierpnia

Obłaczkowo (gm. Września) - na terenie jednej z posesji odkryto zwłoki zamordowanej siekierą niezidentyfikowanej kobiety.

12 sierpnia

Biała (gm. Wieleń) - przy jeziorze Biała odkryto przysypane ziemią zwłoki Krzysztofa S.

31 sierpnia

Poznań, ul. 28 Czerwca - w palącym się pomieszczeniu znaleziono Sławomira S. z ranami tłuczonymi głowy.

30 listopada

Trzcianka ul. Wieleńska - na parkingu od pięciu ciosów w głowę ginie Wiesław O.

2001

29 stycznia

Strzyżew (gm. Dobrzyca) - na wysypisku śmieci znaleziono zwłoki noworodka płci żeńskiej. styczeń, Piła - nieznany sprawca uderza w głowę, a następnie wrzuca do rzeki Gabriela G.

12 kwietnia

Piła, ul. Śniadeckich - wędkarz wyławia zwłoki Ryszarda W., mężczyzna zginął od ran głowy.

18 kwietnia, Tarnowo Podgórne

- nieznani sprawcy uprowadzają wracającego do domu Andrzeja D.

11 czerwca

Kijowiec (gm. Ślesin) - podczas prac polowych rolnik znajduje reklamówkę ze szkieletem noworodka.

16 czerwca

Mikstal Pustkowie (gm. Mikstal) - leśniczy odnajduje szczątki mężczyzny, śledztwo wykazuje, że są to zwłoki obywatela Rosji, Andrieja G., których zginął od dwóch strzałów w głowę.

19 lipca

Chrośnica (gm. Zbąszyń) - trudniąca się prostytucją Estera P. ginie od ciosów w głowę.

2 sierpnia

Kórnik - grzybiarz znajduje skrępowane szczątki niezidentyfikowanego mężczyzny.

2002

23 stycznia

Poznań, ul. Kolejowa - w niezamieszkałym budynku policja odnajduje zwłoki niezidentyfikowanego mężczyzny noszące ślady pobicia.

5 lutego

Pięczkowo (gm. Krzykosy) - właściciel baru umiera od ciosu w głowę.

2 marca

Poznań, ul. Libelta - wychodzący z dyskoteki Marcin K. zostaje śmiertelnie ugodzony nożem.

9 kwietnia

Piła - Mariusz G. ginie od strzału z broni palnej.

28 maja

Puszczykowo - na nasypie trasy kolejowej Poznań-Wrocław nieznany sprawca uderza kilka razy w głowę Natalię N.

25 listopada

Poznań, ul. Małeckiego - Piotr C. ginie od ran kłutych klatki piersiowej, sprawca podpala mieszkanie ofiary.

2003

17 stycznia

Koziegłowy - w drodze z pracy ginie obywatel Niemiec, Lutz S.

marzec - w lesie przy drodze K-10 (pow. Chodzież) odnaleziono pozbawione głowy zwłoki Małgorzaty K.

13 maja

Poznań, ul. Jeżycka - Urszula R. ginie we własnym mieszkaniu od licznych obrażeń ciała.

16 lipca

Prusinowo (gm. Kórnik) - od uderzania w głowę traci życie Józef T.

26 listopada

Złotów - nieznany sprawca gwałci i zabija Monikę N., a następnie próbuje spalić jej zwłoki.

Krzysztof M. KAŹMIERCZAK