Żałoba narodowa w Polsce po śmierci papieża Franciszka. Co oznacza, kogo obowiązuje i jakie kary za jej złamanie?

Papież Franciszek zmarł w poniedziałek, 21 kwietnia, o godz. 7.35 rano. Prezydent Andrzej Duda ogłosił, że weźmie udział w uroczystościach pogrzebowych, które odbędą się w sobotę, 26 kwietnia. Tego dnia w Polsce zostanie ogłoszona żałoba narodowa.

Zasady wprowadzenia żałoby narodowej w Polsce reguluje ustawa z 31 stycznia 1980 r. o godle, barwach i hymnie Rzeczypospolitej Polskiej. Prezydent RP może ogłosić żałobę w drodze rozporządzenia z kontrasygnatą premiera. Dokument ten zawiera przyczyny i czas trwania żałoby, uwzględniając uwarunkowania kulturowe i historyczne.

Żałoba narodowa jest ogłaszana po śmierci wybitnych osobistości lub w wyniku tragicznych wydarzeń. W Polsce miała miejsce m.in. po śmierci papieża Jana Pawła II, katastrofie smoleńskiej czy zamachu na World Trade Center. Ostatnia żałoba narodowa była w lutym 2019 r. po śmierci byłego premiera Jana Olszewskiego.

Podczas żałoby narodowej flagi państwowe są opuszczane do połowy masztu. Można je również przepasać kirem. Choć nie ma ustawowego obowiązku odwoływania imprez, premier lub wojewoda mogą zdecydować o zawieszeniu wydarzeń artystycznych i rozrywkowych. Ramówki telewizyjne ograniczają programy rozrywkowe.

W czasie żałoby narodowej media koncentrują się na relacjonowaniu okoliczności tragicznych wydarzeń oraz wspomnieniach o zmarłych. W przestrzeni publicznej i instytucjach państwowych panuje podniosła, poważna atmosfera. Wiele osób decyduje się również na uczczenie pamięci minutą ciszy. W szkołach i urzędach mogą odbywać się uroczystości upamiętniające, a symbole żałoby pojawiają się także w internecie – na stronach rządowych czy w mediach społecznościowych.

Donald Tusk poinformował o przesunięciu obchodów 1000-lecia Korony Polskiej z soboty na niedzielę. Jan Grabiec z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów wyjaśnił, że nie ma ścisłych zakazów prawnych dotyczących organizacji wydarzeń kulturalnych czy sportowych w czasie żałoby.

Decyzja o odwołaniu imprez sportowych czy kulturalnych leży w gestii organizatorów. Grabiec podkreślił, że nie będzie sankcji za organizację takich wydarzeń, a kwestia ich odbycia się zależy od wrażliwości organizatorów.

Dzień żałoby narodowej nie jest dniem wolnym od pracy. Urzędy, kina i sklepy działają normalnie. Nie ma obowiązku odwoływania prywatnych uroczystości, takich jak komunie czy wesela.

Polskie przepisy nie przewidują kar za nieprzestrzeganie zasad żałoby narodowej. Organizacja wydarzeń rozrywkowych nie jest formalnie zakazana, a za ich przeprowadzenie nie grożą mandaty ani grzywny.

Źródła: biznes.interia.pl, Wiadomości Onet, serwis.gazetaprawna.pl