Ząbkowice Śląskie. Podróż za jeden złoty

Ząbkowice Śląskie to urokliwe miasteczko leżące na południe od Wrocławia. Słynie w Polsce z krzywej wieży. Drugiej w Europie po włoskiej Pizie tak bardzo odchylonej od pionu. Może trudno w to uwierzyć, ale budowla ucieka od kąta prostego aż o 2 metry i 12 centymetrów. Tę nadającą jej rolę ewenementu cechę widać gołym okiem, więc w pozie bohaterskiego podtrzymywania obiektu fotografuje się tu większość turystów.

W tej liczącej 15 tysięcy mieszkańców miejscowości odradza się komunikacja publiczna. Od stycznia na trasy ruszyły elektryczne autobusy, a wcześniej jeszcze gmina pozyskała pojazdy hybrydowe - czyli działające jednocześnie na prąd z akumulatora oraz benzynę.

To zasługa starań burmistrza Ząbkowic Śląskich Marcina Orzeszka i jego urzędników, którzy skutecznie pozyskali pieniądze z funduszy unijnych (Regionalny Program Operacyjny Województwa Dolnośląskiego oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Solarisem do szkoły

Istotnym czynnikiem, który mobilizował gminę do starań o odbudowanie komunikacji zbiorowej były problemy z dowożeniem dzieci i młodzieży do szkół. Kursów autobusowych, łączących mniejsze miejscowości powiatu praktycznie nie ma. Nie każda rodzina miała możliwości transportowe. Przeszkodą w codziennym ekspediowaniu pociech do placówek szkolnych bywały też rozbieżne harmonogramy - często rodzice rozpoczynali pracę wcześniej niż dzieci lekcje. To powodowało problemy w wielu domach.

Jednak ząbkowickie busiki rozwiązały nie tylko transportowe kłopoty uczniów i ich rodziców. Z podróży przyjaznym dla środowiska pojazdem, który główny przystanek ma w malowniczym Rynku w Ząbkowicach Śląskich, korzystają wszyscy mieszkańcy gminy.

W 2020 roku gminie udało pozyskać się pierwsze pieniądze, dzięki którym zostały zakupione Solarisy. To autobusy hybrydowe. Korzystają głównie z silnika spalinowego, ale jednocześnie wyposażone są w pojemne, specjalne akumulatory, które magazynują energię. Wytwarza się ona podczas hamowania pojazdu. Ten zgromadzony zasób pozwala przy niższych prędkościach jeździć nie tylko bezemisyjnie, ale też bezkosztowo.

To tak zwana funkcja Arrive & Go, która kontroluje pracę silnika spalinowego: wyłącza go podczas podjeżdżania do przystanku i ponownie włącza podczas jego opuszczania, umożliwiając pracę wyłącznie na silniku elektrycznym.

- Gmina za 12 mln zł zakupiła siedem takich pojazdów. 85 proc. Tej kwoty pokryły pieniądze unijne - a więc, jak obliczyli urzędnicy, pieniądze podatników tak naprawdę trzeba było wydać na… jeden autobus - mówi Marta Ptasińska, kierownik Wydziału Funduszy Zewnętrznych Urzędu Miasta w Ząbkowicach Śląskich.

Linie autobusowe pokryły gminę: miasto i otaczające je wioski. Służą więc blisko 25-tysięcznej społeczności.

E-busiki w wąskich uliczkach

Całkowicie napędzane prądem busiki (8 metrów długości) ruszyły na ulice Ząbkowic od początku 2023 roku. Za 5 mln i 700 tys. Urząd zakupił cztery takie pojazdy. 80 proc. tej kwoty pochodzi ze wsparcia unijnego.

Taki pojazd ładuje się w specjalnej stacji nocą. Prądu w akumulatorze wystarcza na cały dzień pracy. Ta lokalna, tylko miejska komunikacja działa w godzinach 5.00 - 23.00. W szczycie busiki kursują co 40 minut, a w mniej "zatłoczonym" czasie - co godzinę.

Te busy docierają do Rynku Ząbkowic Śląskich, dzięki temu, że są krótsze niż Solarisy swobodnie poruszają się po wąskich uliczkach Starego Miasta.

Sieć przystanków jest ulokowana według kilku wytycznych: obejmuje centrum, zaludnione osiedla, zakłady pracy o dużej liczbie pracowników oraz szkoły. Przystanek znajduje się także na terenie Centrum Handlowego. A wkrótce mają też powstać nowe postoje. Słupki i wiaty przystankowe staną blisko budynków o ważnej użyteczności publicznej.

Bilet jednorazowy normalny kosztuje - 1 zł. Bilet miesięczny to wydatek 30 zł i na zakup takiego decyduje się większość uczniów i osób korzystających z podwózki do pracy. Kilkaset biletów gmina rozdaje nieodpłatnie dzieciom uczęszczającym do szkół podstawowych.

Przyszłość to współpraca

W najbliższym czasie rozpocznie się współpraca komunikacyjna pomiędzy sąsiadującymi gminami. Ziębice także chcą utworzyć, dzięki unijnemu wsparciu, swój transport publiczny i połączyć się wspólnymi liniami komunikacyjnymi z Ząbkowicami Śląskimi.

Ząbkowice już planują budowę centrum przesiadkowego, gdzie dojeżdżając do miast taką linią międzygminną, będzie można od razu, już tylko lokalnymi busami, udać się do centrum czy swojego zakładu pracy. W Ząbkowicach już powstała nowa zajezdnia dla pozyskanego taboru, a także nowy dworzec autobusowy.