Wyniki late poll – co to, kiedy zostaną ogłoszone?
Państwowa Komisja Wyborcza, na organizowanych po wyborach konferencjach prasowych, ogłasza wyniki: najpierw – cząstkowe, a później – ostateczne. Na te drugie trzeba jednak poczekać. Wcześniej prezentowane są w mediach ogólnopolskich rezultaty exit poll i late poll. Czym różnią się od siebie i jak są uzyskiwane?
Czym są wyniki late poll?
Wyniki wyborów znane są dopiero po zliczeniu wszystkich głosów przez poszczególne komisje i ich ogłoszeniu przez Krajowe Biuro Wyborcze Państwowej Komisji Wyborczej. Jednak zanim do tego dojdzie, po zamknięciu lokali publikowane są wyniki sondażowe m.in. late poll, które pozwalają na prognozowanie rezultatów wyborów na podstawie częściowych danych zbieranych z losowej próby.
Late poll pochodzą z wyników oficjalnie policzonych przez komisje wyborcze, w których przeprowadzane były ankiety IPSOS. Są one tworzone na podstawie list wywieszanych najczęściej na drzwiach lokali wyborczych po ich zamknięciu.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
"Sprawdzamy Wybory". Są najbardziej skomplikowane ze wszystkich. Poznaj tajniki wyborów samorządowych
Exit poll i late poll – wyniki sondażowe wyborów
Pracownia badawcza IPSOS przeprowadza sondaże podczas wszystkich wyborów, również i tych samorządowych, w których wybieramy radnych do rad gmin, powiatów, sejmików województw i do rad dzielnic miasta stołecznego Warszawy oraz na wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Realizowane są one wśród wyborców przez ankieterów IPSOS w wytypowanych lokalach wyborczych tuż po wrzuceniu karty do głosowania do urny. Ankieterzy pytają, na kogo oddali swój głos oraz o wiele innych kwestii, które umożliwiają stworzenie charakterystyki grupy badawczej i analizę wyników wyborów we wszechstronny sposób.
Błąd statystyczny w przypadku wyników exit poll może wynosić 2 proc., a później prezentowanych late poll jest jeszcze niższy.
Wyniki late poll są bardziej miarodajne, choć nie odzwierciedlają idealnie wyników PKW. Wszystko dlatego, że ankieterzy nie są w stanie odwiedzić wszystkich komisji wyborczych w kraju. Najpierw ogłaszane są wyniki exit poll, po zamknięciu lokali, a później – wyniki late poll z 50 proc. obwodowych komisji.
W badaniach late poll wyborcy otrzymują wyłącznie prognozę głosowania w danych wyborach. Natomiast sondaż exit poll pozwala uzyskać informacje m.in. o uwarunkowaniach demograficznych osób głosujących na poszczególne partie czy kandydatów.
Kiedy publikowane są wyniki late poll?
Wiemy już, że w pierwszej kolejności wyborcy i sami kandydaci dowiadują się o sondażowych wynikach exit poll. Dopiero później pojawiają się rezultaty late poll z 50 proc. komisji (ok. 1-2 w nocy). Nad ranem publikowane są dane z 90 proc. obwodowych komisji wyborczych, dlatego wtedy margines błędu jest niewielki. Zebrane z komisji wyniki są przekazywane przez ankieterów do centrali, która opracowuje prognozę.
Publikowane nad ranem wyniki late poll są i tak znane na kilkanaście godzin wcześniej niż te oficjalne podawane przez Państwową Komisję Wyborczą po zliczeniu głosów ze wszystkich komisji.
Które instytuty badawcze gromadzą dane late poll?
Wyniki wyborów late poll są publikowane przez firmy badawcze. Podczas wyborów prezydenckich w 2020 roku sondaże te były przeprowadzane przez firmę IPSOS, podobnie jak w 2015, 2019 i 2023 roku przy wyborach parlamentarnych czy w 2014 i 2019 roku przy wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach samorządowych w 2014 i 2018 roku i w wyborach prezydenckich w 2015 roku.
Jednak sondaże late poll przeprowadzane są także przez inne instytuty badania opinii społecznej, takie jak TNS OBOP czy GFK Polonia.