Wybory prezydenckie 2020. Podpisuje ustawy, jest zwierzchnikiem wojska. Oto Prezydent RP
Trwają wybory prezydenckie. O godzinie 21 poznamy wyniki exit poll I tury, która może wyłonić głowę państwa. Jakie uprawnienia ma prezydent? Jaką rolę pełni w systemie parlamentarnym? W tym tekście przybliżymy wam postać głowy państwa.
28.06.2020 07:44
Urząd Prezydenta RP istnieje nieprzerwanie od grudnia 1922 roku. Jako pierwszy funkcję tę sprawował Gabriel Narutowicz, który prezydentem był zaledwie przez pięć dni. Rządził między 11 a 16 grudnia 1922 roku, kiedy to w warszawskiej galerii Zachęta został zastrzelony przez Eligiusza Niewiadomskiego.
Wybory prezydenckie 2020. Prezydent RP na przestrzeni lat
Od objęcia przez Narutowicza fotela prezydenta, Polska miała łącznie 15 przywódców. 16 - jeżeli liczyć Bolesława Bieruta. On swój urząd pełnił z Polski w tym samym czasie, gdy na emigracji funkcję głowy państwa pełnił Władysław Raczkiewicz.
Ostatnim prezydentem Polski na uchodźstwie był Ryszard Kaczorowski, który insygnia prezydenckie w 1990 roku przekazał Lechowi Wałęsie. Po przewodniczącym "Solidarności" urząd pełnili: Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski i obecnie - Andrzej Duda.
Wybory prezydenckie 2020. Prezydent RP - funkcje i uprawnienia
Na przełomie lat funkcje prezydenta oraz jego uprawnienia uległy znaczącej zmianie. Współcześnie, wśród tych najważniejszych, możemy wymienić następujące:
- jest zwierzchnikiem sił zbrojnych RP
- pełni funkcję reprezentacyjną
- zarządza wybory parlamentarne, do europarlamentu
- powołuje premiera oraz ministrów
- zgłasza projekty ustaw oraz projekty zmian konstytucji
- ma prawo weta ustawodawczego
- nadaje obywatelstwo polskie
- ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
- mianuje urzędników dyplomatycznych RP
- przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące zagranicznych dyplomatów
Wybory prezydenckie 2020. Prezydent RP - prerogatywy i kontrasygnata
Władza prezydenta uległa osłabieniu na przestrzeni lat. Mimo iż jest przedstawicielem władzy wykonawczej w polskiej legislacji, w wielu przypadkach do działania potrzebuje tzw. kontrasygnaty premiera. Co to oznacza? W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że przy części decyzji prezydent potrzebuje zgody - drugiego podpisu, który musi złożyć premier.
Taką rolę prezydenta politolog dr hab. Tomasz Słomka z Uniwersytetu Warszawskiego nazywa "prezydenturą arbitrażową". Można stwierdzić, że to właściwa nazwa, ponieważ nie ma on ani tak silnej władzy jak prezydent Francji, który trzyma pieczę nad władzą wykonawczą i decyduje o polityce zagranicznej kraju, ani tak słabej jak prezydent Niemiec, który pełni w zasadzie zaledwie funkcję reprezentacyjną.
