Wybory prezydenckie 2020. Podpisuje ustawy, jest zwierzchnikiem wojska. Oto Prezydent RP
Trwają wybory prezydenckie. O godzinie 21 poznamy wyniki exit poll I tury, która może wyłonić głowę państwa. Jakie uprawnienia ma prezydent? Jaką rolę pełni w systemie parlamentarnym? W tym tekście przybliżymy wam postać głowy państwa.
Urząd Prezydenta RP istnieje nieprzerwanie od grudnia 1922 roku. Jako pierwszy funkcję tę sprawował Gabriel Narutowicz, który prezydentem był zaledwie przez pięć dni. Rządził między 11 a 16 grudnia 1922 roku, kiedy to w warszawskiej galerii Zachęta został zastrzelony przez Eligiusza Niewiadomskiego.
Wybory prezydenckie 2020. Prezydent RP na przestrzeni lat
Od objęcia przez Narutowicza fotela prezydenta, Polska miała łącznie 15 przywódców. 16 - jeżeli liczyć Bolesława Bieruta. On swój urząd pełnił z Polski w tym samym czasie, gdy na emigracji funkcję głowy państwa pełnił Władysław Raczkiewicz.
Ostatnim prezydentem Polski na uchodźstwie był Ryszard Kaczorowski, który insygnia prezydenckie w 1990 roku przekazał Lechowi Wałęsie. Po przewodniczącym "Solidarności" urząd pełnili: Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński, Bronisław Komorowski i obecnie - Andrzej Duda.
Wybory prezydenckie 2020. Prezydent RP - funkcje i uprawnienia
Na przełomie lat funkcje prezydenta oraz jego uprawnienia uległy znaczącej zmianie. Współcześnie, wśród tych najważniejszych, możemy wymienić następujące:
- jest zwierzchnikiem sił zbrojnych RP
- pełni funkcję reprezentacyjną
- zarządza wybory parlamentarne, do europarlamentu
- powołuje premiera oraz ministrów
- zgłasza projekty ustaw oraz projekty zmian konstytucji
- ma prawo weta ustawodawczego
- nadaje obywatelstwo polskie
- ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe
- mianuje urzędników dyplomatycznych RP
- przyjmuje listy uwierzytelniające i odwołujące zagranicznych dyplomatów
Wybory prezydenckie 2020. Prezydent RP - prerogatywy i kontrasygnata
Władza prezydenta uległa osłabieniu na przestrzeni lat. Mimo iż jest przedstawicielem władzy wykonawczej w polskiej legislacji, w wielu przypadkach do działania potrzebuje tzw. kontrasygnaty premiera. Co to oznacza? W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że przy części decyzji prezydent potrzebuje zgody - drugiego podpisu, który musi złożyć premier.
Taką rolę prezydenta politolog dr hab. Tomasz Słomka z Uniwersytetu Warszawskiego nazywa "prezydenturą arbitrażową". Można stwierdzić, że to właściwa nazwa, ponieważ nie ma on ani tak silnej władzy jak prezydent Francji, który trzyma pieczę nad władzą wykonawczą i decyduje o polityce zagranicznej kraju, ani tak słabej jak prezydent Niemiec, który pełni w zasadzie zaledwie funkcję reprezentacyjną.
