Wybory prezydenckie 2020. Możliwy kompromis na linii PiS‑opozycja. "Takiej sytuacji nie było od początku kadencji"

– Ludzie nam mówią: przestańcie się kłócić. Te wybory trzeba wreszcie przeprowadzić – przyznał w programie "Tłit" w Wirtualnej Polsce Krzysztof Gawkowski, szef klubu parlamentarnego Lewicy.

To ważna wypowiedź. Lewica bowiem – razem z PSL – chce, by Senat zajął się uchwaloną przez Sejm ustawą o "mieszanych" wyborach prezydenckich w ciągu maksymalnie dwóch tygodni (zgodnie z prawem Senat ma na to 30 dni).

Już w środę (13.05) podczas zwołanego przez opozycję tzw. okrągłego stołu w sprawie wyborów prezydenckich – również z udziałem przedstawicieli partii rządzącej – szef klubu Lewicy zaapelował, by Senat skrócił prace nad nowym projektem kodeksu wyborczego, zakładającym głosowanie zarówno w lokalach wyborczych, jak i korespondencyjnie.

Gawkowski mówił w tej sprawie jednym głosem nie tylko z PSL, ale także... z PiS.

– Takiej sytuacji nie było od dawna, atmosfera rozmowy także była bardzo dobra – przyznaje nam uczestnik spotkania w Sejmie.

Wedle informacji WP, od wielu dni toczą się kuluarowe rozmowy między politykami partii rządzącej i opozycji – ale żadna ze stron nie chce o nich otwarcie mówić.

W obliczu codziennego, ostrego sporu w mediach – gdzie politycy zwykle obrzucają się błotem – zakulisowe negocjacje o możliwie jak najlepszym wyjściu z wyborczego impasu są pewnym novum.

Czyżby zatem na horyzoncie rysował się ponadpartyjny kompromis? Wedle naszych informacji – są na to szanse.

Taka sytuacja byłaby bez precedensu. Od początku kadencji parlamentu bowiem większość sejmowa (PiS) z większością senacką (PO, Lewica, PSL) prowadzą niemal nieustanną wojnę. W ostatnich tygodniach przybrała ona na sile, ale teraz – jak wskazuje jeden z naszych rozmówców – "wygasa".

Przypomnijmy: poprzednią ustawę o wyborach korespondencyjnych przeforsowaną przez PiS w Sejmie większość senacka przetrzymywała miesiąc – czyli maksymalny ustawowo czas. Tym samym Senat w dużej mierze przyczynił się do tego, że wybory prezydenckie w maju się nie odbyły – wbrew oczekiwaniom rządzących. PiS oskarżało Senat – z marszałkiem Tomaszem Grodzkim na czele – o "obstrukcję", a media publiczne grzmiały o "zwłoce Senatu narażającej życie Polaków".

Dziś jednak wszystko wskazuje na to, że celowej obstrukcji większości senackiej nie będzie. Ba, Senat ustawę o wyborach może przyjąć już w przyszłym tygodniu, w związku z ewentualnym nowym kandydatem PO na prezydenta. Małgorzata Kidawa-Błońska, jak słychać nieoficjalnie, zrezygnuje ze startu, a cały proces wyborczy – zbieranie podpisów, rejestracja komitetu – zacznie się od nowa. O takim scenariuszu pisaliśmy w Wirtualnej Polsce w środę i czwartek.

Senator Koalicji Obywatelskiej Marcin Bosacki podkreśla, że do wyborów w maju nie doszło z uwagi na fatalne prawo forsowane przez PiS. Dlatego właśnie pisowska ustawa miała utknąć w Senacie na miesiąc.

– To była zgodna z prawem i zdrowym rozsądkiem taktyka – przyznał polityk opozycji w TVN24.

Ale teraz jest inaczej. Nowa ustawa ws. wyborów prezydenckich w warunkach epidemii – przyjęta przez Sejm 12 maja – jest zdaniem senatora KO "dużo lepsza". Między innymi dlatego, że przywraca rolę Państwowej Komisji Wyborczej przy organizacji wyborów. – Senat powinien poważnie się zająć tą ustawą, przeanalizować ją i poprawić w niektórych aspektach - na to potrzebujemy pewnie tygodnia, dwóch – ocenia polityk opozycji.

– Liczę, że senacka większość wykaże się odpowiedzialnością za dobrą organizację i bezpieczne przeprowadzenie wyborów. Wiadomo, że im później ustawa zostanie uchwalona, tym większe będzie ryzyko perturbacji organizacyjnych, które mogą doprowadzić do niepotrzebnych zachorowań – powiedział w czwartek (14.05) w wywiadzie dla Wirtualnej Polski Jarosław Gowin, zwolennik zmian w prawie wyborczym.

Jak dodał: – Piłka jest po stronie opozycji. 6 sierpnia kończy się kadencja prezydenta Dudy. Jeżeli wziąć pod uwagę, że po wyborach Sąd Najwyższy potrzebuje trzech tygodni na podjęcie uchwały o ważności wyborów, to w praktyce marszałek Witek ma do wyboru dwie daty: wybory prezydenckie 28 czerwca lub 5 lipca. To od tempa prac opozycyjnej większości senackiej zależy, czy kalendarz skonstruowany przez panią marszałek da ewentualnym nowym kandydatom jeden, czy też dwa tygodnie na zebranie podpisów.

Marszałek Senatu Tomasz Grodzki o rozwiązaniu sytuacji wokół wyborów prezydenckich chciał nawet rozmawiać z samym Jarosławem Kaczyńskim. Prezes PiS jednak – jak wynika z naszych informacji – z Grodzkim spotykać się nie zamierza. Rzecznik partii rządzącej Radosław Fogiel przekazał nam, że oddelegowany do rozmów z marszałkiem Senatu z ramienia PiS może być szef senackiego klubu PiS Marek Martynowski.

Z Tomaszem Grodzkim spotkał się za to prezydent, któremu również zależy, by prace nad ustawą o wyborach przebiegały w dobrej atmosferze. – Organizacja wyborów prezydenckich wymaga ponadpartyjnego konsensusu – mówił nam przedstawiciel Kancelarii Prezydenta, gdy Andrzej Duda zapraszał marszałka Senatu na rozmowy.

Taki kompromis jest realny. Mimo pretensji opozycji do PiS za ekspresowe tempo uchwalania ustawy o wyborach w Sejmie w tym tygodniu – w 10 godzin, bez posiedzenia komisji i głosu apolitycznych ekspertów.

Obawy opozycji wzbudzają m.in. zapisane w ustawie kompetencje marszałek Sejmu. Elżbieta Witek (po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej) nie tylko określi termin nowych wyborów, ale określi "dni, w których upływają terminy wykonania czynności wyborczych". Dodatkowo marszałek Sejmu może te terminy zmienić, "mając na względzie sytuację epidemiczną". – To de facto możliwość naginania kampanii do swoich potrzeb politycznych i samowolne ustalanie jej reguł – przestrzega polityk opozycji.

Mimo to nadzieja na "cywilizowane" przeprowadzenie kampanii wyborczej – mimo iż będzie się ona odbywać, z uwagi na pandemię, w wyjątkowych, bezprecedensowych warunkach – wciąż istnieje.

– Poprawimy ustawę w Senacie i odeślemy możliwie szybko do Sejmu. To prawo trzeba wreszcie "klepnąć", a wybory zorganizować. Sprzątamy bałagan po PiS, nie mamy wyjścia, a lepszych rozwiązań już nie będzie – mówi jeden z senatorów Koalicji Obywatelskiej.

Jak dodaje: – Jeśli pogrążymy się w tej wojnie, wszyscy politycznie upadniemy. O państwie nie wspominając. Polacy nam tego nie wybaczą. A PiS niech rozliczą w wyborach.

Masz newsa, zdjęcie lub filmik? Prześlij nam przez dziejesie.wp.pl