Wybory prezydenckie 2015. Praktyczny poradnik dla głosujących

W wyborach prezydenckich zmierzą się: ubiegający się o reelekcję Bronisław Komorowski (z poparciem PO), Andrzej Duda (PiS), Magdalena Ogórek (z poparciem SLD), Adam Jarubas (PSL), lider Twojego Ruchu Janusz Palikot, Janusz Korwin-Mikke (ugrupowanie KORWiN), muzyk Paweł Kukiz, Jacek Wilk (Kongres Nowej Prawicy), Marian Kowalski (Ruch Narodowy)
, Paweł Tanajno (Demokracja Bezpośrednia) oraz reżyser Grzegorz Braun.

Głosowanie odbędzie się w niedzielę 10 maja w godzinach od 7 do 21. Do głosowania uprawnionych jest ponad 30,5 mln wyborców, którzy oddadzą głos w ponad 27 tys. obwodach. Jeśli żaden z kandydatów nie otrzyma ponad połowy ważnie oddanych głosów, 24 maja odbędzie się druga tura głosowania. Przejdzie do niej dwóch kandydatów z największą liczbą głosów.

Należy pamiętać, że jeszcze tylko przez dwa dni - w czwartek i piątek - można otrzymać zaświadczenie o prawie do głosowania. Daje ono możliwość oddania głosu wyborach prezydenckich w dowolnym lokalu wyborczym w kraju i za granicą. Aby głosować za granicą, trzeba to jeszcze dzisiaj zgłosić odpowiedniemu konsulowi.

Zaświadczenia o prawie do głosowania można odebrać najpóźniej w piątek w godzinach pracy urzędu gminy czy miasta, w którym jesteśmy ujęci w spisie wyborców. Wniosek o zaświadczenie można złożyć pisemnie, telefaksem lub w formie elektronicznej. - To rozwiązanie m.in. dla osób, które nie wiedzą, gdzie będą przebywały w dniu głosowania, bo przyczyny losowe mogą spowodować, że nagle będą musiały wyjechać - powiedział p.o. szefa zespołu prawnego i organizacji wyborów w Krajowym Biurze Wyborczym Lech Gajzler.

Otrzymamy dwa zaświadczenia, które dadzą nam prawo do oddania głosu w pierwszej turze - 10 maja i ewentualnej drugiej turze wyborów - 24 maja. Gdy otrzymujemy zaświadczenie, jesteśmy skreślani ze spisu wyborców w naszym obwodzie. Nawet jeśli zgubimy zaświadczenie, nie dostaniemy kolejnego. Zaświadczenie o prawie do głosowania będzie można otrzymać także przed ewentualną drugą turą wyborów; będzie na to czas do 22 maja.

Czwartek jest ostatnim dniem na zgłoszenie odpowiedniemu konsulowi chęci głosowania za granicą (termin na zgłaszanie chęci oddania głosu za pośrednictwem poczty już minął). Można to zrobić ustnie, pisemnie, telefonicznie, telegraficznie, telefaksem lub w formie elektronicznej - przy pomocy aplikacji na stronie internetowej MSZ: ewybory.msz.gov.pl.

W zgłoszeniu trzeba podać: nazwisko i imię (imiona), imię ojca, datę urodzenia, numer PESEL, adres zamieszkania lub pobytu za granicą, adres zamieszkania w kraju (miejsce ujęcia w rejestrze wyborców w odniesieniu do osób przebywających za granicą czasowo), numer ważnego polskiego paszportu albo dowodu osobistego (w krajach UE oraz państwach, w których dowód osobisty jest wystarczającym dokumentem do przekroczenia granicy) oraz miejsce i datę jego wydania.

W lokalu wyborczym otrzymamy jedną białą kartkę w formacie A4 z nazwiskami 11 kandydatów ubiegających się o urząd prezydenta. Możemy zagłosować tylko na jednego z kandydatów. Aby głos był ważny, trzeba postawić znak X w kratce przy jego nazwisku.

W lokalu wyborczym, w którym jesteśmy umieszczeni w spisie wyborców, musimy przedstawić komisji dokument tożsamości. Może to być np. dowód osobisty, paszport lub inny dokument ze zdjęciem.

P.o. szefa zespołu prawnego i organizacji wyborów Lech Gajzler powiedział, że brak adresu zameldowania w nowych dowodach osobistych nie będzie stanowił problemu. Zaznaczył, że komisja obwodowa ustala tożsamość wyborcy na podstawie imienia, nazwiska, numeru PESEL, które także znajdują się w spisie wyborców. - Wyborca nie musi przedstawić komisji dowodu osobistego, może przedstawić np. paszport, w którym też nie ma adresu zameldowania - dodał Gajzler.

Karta do głosowania będzie miała format A4. Znajdzie się na niej 11 podanych w kolejności alfabetycznej nazwisk kandydatów zarejestrowanych przez Państwową Komisję Wyborczą. Karta do głosowania będzie opatrzona pieczęciami obwodowej komisji wyborczej oraz wydrukowanym odciskiem pieczęci Państwowej Komisji Wyborczej.

Głos można oddać tylko na jednego kandydata. Aby nasz głos był ważny, w kratce z lewej strony nazwiska naszego kandydata należy postawić znak X (dwie przecinające się linie w obrębie kratki). Wybór więcej niż jednego kandydata spowoduje, że głos będzie nieważny. Podobnie, jeśli nie oddamy głosu na żadnego z kandydatów, głos będzie nieważny. Nie mają natomiast znaczenia dopiski, np. dopisanie dodatkowych nazwisk poza kratką. Kartę do głosowania należy wrzucić do urny wyborczej.

Uwaga na ciszę wyborczą. Rozpocznie się ona o północy z piątku na sobotę. Zabronione będzie prowadzenie kampanii wyborczej, nakłanianie do głosowania na określonych kandydatów - za co grozi grzywna. Surowa kara, bo aż od 500 tys. zł do 1 mln zł grozi za publikowanie sondaży wyborczych. Cisza wyborcza potrwa do końca głosowania, czyli do niedzieli do godz. 21.

W trakcie ciszy wyborczej nie wolno prowadzić agitacji wyborczej m.in. zwoływać zgromadzeń, organizować pochodów i manifestacji, wygłaszać przemówień oraz rozpowszechniać materiałów wyborczych.

- Wszystkie te materiały wyborcze, które zostały umieszczone w przestrzeni publicznej przed rozpoczęciem ciszy, nie muszą być usuwane. Wynika to m.in. z tego, że Kodeks wyborczy nakazuje usunięcie plakatów w ciągu 30 dni od dnia wyborów - powiedział p.o. szefa zespołu prawnego i organizacji wyborów w KBW Lech Gajzler.

Podobne jest stanowisko PKW odnośnie internetu. - Materiały umieszczone w sieci przed rozpoczęciem ciszy wyborczej mogą pozostać pod warunkiem, że w trakcie ciszy wyborczej nie są wprowadzane w nich zmiany - powiedział Gajzler.

Podkreśla, że naruszenie ciszy wyborczej jest wykroczeniem. - W związku z tym ocena, czy w danym przypadku doszło do naruszenia prawa, do popełnienia wykroczenia, nie będzie należało do Państwowej Komisji Wyborczej, tylko do organów ścigania i sądów - dodał.

Gajzler powiedział, że jeśli kandydat na prezydenta pełni funkcję publiczną, to podczas ciszy wyborczej może wykonywać czynności związane z pełnieniem tej funkcji.

Zastrzegł jednak, że jest to opinia Państwowej Komisji Wyborczej, a ws. naruszenia ciszy wyborczej rozstrzyga sąd. - Opinii PKW sąd oczywiście nie musi brać pod uwagę - dodał.

Wszystkie przypadki naruszenia ciszy wyborczej należy zgłaszać policji. Naruszenie zakazu prowadzenia agitacji wyborczej w okresie ciszy wyborczej to wykroczenie, a naruszenie zakazu publikowania sondaży wyborczych to występek.

Oficjalne wyniki ogłosi Państwowa Komisja Wyborcza po otrzymaniu papierowych protokołów z głosowania ze wszystkich komisji okręgowych i obwodowych w kraju a także po otrzymaniu danych z głosowania za granicą.